การเรียนรู้ของผู้ป่วยผ่านกระบวนการเรื่องเล่าความเจ็บป่วย

บทคัดย่อ

บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเรียนรู้ของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ที่เกิดปรากฏการณ์ของการเปลี่ยนแปลงภายในตน ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสร้างจิตสำนึกใหม่และเกิดทักษะทางปัญญา ในการปรับตัวกับความเจ็บป่วยโดยใช้การเล่าเรื่องการเล่าเรื่องเป็นเครื่องมือที่มนุษย์ใช้เรียนรู้ความรู้สึกนึกคิดที่เป็นความละเอียดอ่อนของพฤติกรรมด้านใน เพราะสัญชาตญาณการเรียนรู้ของมนุษย์ จะตีความและเข้าใจความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งได้ดีในรูปแบบของเรื่องราวซึ่งการเปลี่ยนแปลงภายในตนที่เกิดขึ้นวิเคราะห์ได้จากเนื้อหาของการเล่าเรื่องใน 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ขั้นเรียนรู้เค้าโครงเรื่อง 2) ขั้นเชิญชวนให้ผู้ป่วยเล่าเรื่อง 3) ขั้นซึมซับเรื่องราว 4) ขั้นเข้าถึงความหมายของเรื่องราว และ 5) ขั้นปรับแก้เรื่องราวเป็นเรื่องเล่าฉบับสมบูรณ์ และนำผลของการเรียนรู้มาสรุปจัดหมวด แยกประเภท เป็นชุดความรู้ได้ 6 ประเด็น ประกอบด้วยการเข้าใจคุณค่าของชีวิต การสำนึกรู้การดูแลเอาใจใส่จากครอบครัว การเรียนรู้การกระทำของตนและผลกระทบกับผู้อื่น การเรียนรู้ในการเผชิญกับความเปลี่ยนแปลง การเรียนรู้หลักธรรมคำสอนเพื่อการเยียวยา 6) การสร้างอัตลักษณ์ใหม่ชุดความรู้นี้แสดงให้เห็นถึงคุณลักษณะของความเป็นมนุษย์ที่เจริญงอกงามขึ้นอย่างสอดคล้องสัมพันธ์กันทั้ง 3 ด้านคือ พฤติกรรม จิตใจและปัญญา คุณค่าและประโยชน์ของความรู้สามารถนำไปเพิ่มสาระในหลักสูตรการเรียนการสอนจิตบำบัดหรือกิจกรรมเสริมหลักสูตรการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ให้กับนักศึกษาพยาบาล และจัดโครงการอบรม เพิ่มพูนความรู้ในรูปแบบของการจัดการความรู้หรือจัดกลุ่มแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในชุมชน รวมถึงการใช้กระบวนการของเรื่องเล่าเป็นเครื่องมือสำหรับผู้ป่วยเพื่อการเยียวยาตนเอง