การศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อและพิธีกรรมบูชาเจ้าแม่งูจงอาง เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาเรื่องเล่า สัญลักษณ์ บทบาทหน้าที่และ การดำรงอยู่ของความเชื่อเจ้าแม่งูจงอาง โดยรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร สื่ออิเล็กทรอนิกส์ และการเก็บข้อมูลภาคสนาม ผลการศึกษาพบว่า เรื่องเล่าเจ้าแม่งูจงอาง จำแนกได้ 4 แบบเรื่องคือ แบบเรื่องแรงอาฆาต แบบเรื่องบนแล้วสมหวัง แบบเรื่องเจ้าแม่งูเข้าฝัน และแบบเรื่องความศักดิ์สิทธิ์ของเจ้าแม่งู เรื่องเล่าเหล่านี้อธิบายที่มาและยืนยันถึงความ ศักดิ์สิทธิ์และอภินิหารของเจ้าแม่งูจงอาง สัญลักษณ์ในการบูชาเจ้าแม่งูจงอางปรากฏอย่าง โดดเด่นทั้งวัตถุสัญลักษณ์และพฤติกรรมสัญลักษณ์ สัญลักษณ์เหล่านี้ มีความสอดคล้อง กับตำนานและทำให้ความเชื่อเจ้าแม่งูจงอางเป็นรูปธรรม ลักษณะเด่นของวัตถุสัญลักษณ์ คือการสื่อถึงเจ้าแม่งูจงอางในฐานะที่เป็น “งูเจ้า” ส่วนพฤติกรรมสัญลักษณ์สำคัญได้แก่ การบนบานด้วย “ไข่ไก่” สื่อถึงลูกๆ เจ้าแม่งูจงอาง ความเชื่อและพิธีกรรมบูชาเจ้าแม่ งูจงอางมีบทบาทหลักในการตอบสนองทางใจต่อคนเมืองในโลกทุนนิยม การดำรงอยู่ ของความเชื่อนี้สัมพันธ์กับรูปแบบการสื่อสารสมัยใหม่ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์และสื่อสาร มวลชน การผสมผสานและกลมกลืนหลายความเชื่อให้เป็นหนึ่งเดียว การมีบทบาทเฉพาะ และเป็นทางเลือกหนึ่งในวิถีเมืองอันซับซ้อน