สื่อบันเทิงในฐานะสื่อการเรียนรู้สำหรับการสอนสังคมศึกษา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ท่ามกลางการเปลี่ยนทางสังคมอย่างรวดเร็ว สื่อบันเทิงได้สะท้อนความเป็นไปของสังคมให้กับผู้ชมได้เข้าใจผ่านเนื้อเรื่อง จึงเป็นโอกาสให้ครูสังคมศึกษานำสื่อบันเทิงมาใช้ในการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ให้กับผู้เรียน บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอตัวอย่างการวิเคราะห์ สื่อบันเทิงที่มีศักยภาพในฐานะสื่อการสอนสำหรับสังคมศึกษา รวมทั้งศึกษาข้อดีและข้อควรระวังของการใช้สื่อบันเทิงเป็นสื่อการสอนสำหรับการสอนสังคมศึกษา โดยศึกษาจากเอกสารทางวิชาการและแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
ผลการศึกษา พบว่า การ์ตูนเรื่อง ยุ่งนักหนา เลขาพญายม เป็นหนึ่งในสื่อบันเทิงที่มีศักยภาพในการนำมาใช้เป็นสื่อประกอบการสอนในการนำเข้าสู่บทเรียนและการศึกษาจากเนื้อหาของสื่อบันเทิง ข้อดีของการใช้สื่อบันเทิงเป็นสื่อการสอนสำหรับการสอนสังคมศึกษามี 5 ประการ ได้แก่ การสร้างความสนใจในการเรียนรู้ การสอดแทรกประเด็นทางสังคมไปกับเนื้อเรื่อง การฝึกทักษะทางความคิดผ่านเนื้อหา ความหลากหลายทางเนื้อหา การเข้าถึงสื่อบันเทิงได้ง่ายผ่านระบบอินเทอร์เน็ต ทั้งนี้ผู้สอนควรคำนึงถึงข้อควรระวัง 5 ประการ ได้แก่ ด้านความน่าเชื่อ ด้านความแตกต่างทางวัฒนธรรม ด้านความคิดทางสังคมและการเมือง ด้านลิขสิทธิ์ และด้านพฤติกรรมเลียนแบบ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
CC Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0
เอกสารอ้างอิง
THE STANDARD POP TEAM. (2562, 1 ธันวาคม). ชวน โอ๋ ภาคภูมิ คุยถึงการทำหนัง Based on True Story จากกรณีศึกษา ฝนตกที่ห้วยขาแข้ง ว่าแท้จริงแล้ว ‘ควรมีอะไรอยู่ในถ้ำนางนอน’. THE STANDARD. https://thestandard.co/based-on-true-story-parkpoom-wongpoom/
กฎกระทรวงกำหนดลักษณะของประเภทภาพยนตร์ พ.ศ. 2552. (2552, 10 สิงหาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 126 ตอนที่ 52 ก. หน้า 13–16.
กนก จันทร์ทอง. (2560). การสอนสังคมศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารวิทยบริการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 28(2), 227-241. http://doi.org/10.14456/asj-psu.2017.40
กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์. (2562). คู่มือ มือเล็ก ๆ เรียนรู้เท่าทันสื่อ. ห้างหุ้นส่วนจำกัด ไอเดีย กรุ๊ป ปริ้นท์ติ้ง แอนด์ แอดเวอร์ไทซิ่ง.
กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์. (2566). “กระแสบนออนไลน์” สะท้อน “ความสนใจของคนในสังคม” หรือไม่?. https://www.thaimediafund.or.th/2023/12/18/กระแสบนออนไลน์-สะท้อน/
ฐากร สิทธิโชค. (2564). แนวทางการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษายุคใหม่. (ม.ป.ท.). https://www2.huso.tsu.ac.th/huso_news/10 _ผลงานอาจารย์/43_สาขาสังคมศึกษา/002_หนังสือแนวทางการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษา(ฐากร%20สิทธิโชค).pdf
ณัฐภัทร คล้ายสุวรรณ และ สิริวรรณ ศรีพหล. (2566). การใช้สื่อบันเทิงร่วมสมัยเพื่อพัฒนาจิตสำนึกความเป็นพลเมืองโลกในวิชาสังคมศึกษา. วารสารกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์, 2(3), 79–96. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/tmfjournal/article/view/261507
ณิชาภัทร ตั้นจัด. (2563). การเปิดรับชมอนิเมะผ่านวิดีโอสตรีมมิ่งกับการรับรู้วัฒนธรรมสมัยนิยมของญี่ปุ่น. [การค้นคว้าอิสระปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. Thammasat University Digital Collections. https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:190347
เดโชพล เหมนาไลย. (2558). ปรากฏการณ์ทางศาสนาในวัฒนธรรมประชานิยม : ว่าด้วย “พุทธะ” ในมังงะ/อนิเมะเรื่อง “Saint Young Men”. วารสารเครือข่ายญี่ปุ่นศึกษา, 5(1), 84-103. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jsn/article/view/42432
ทัศนา พุทธประสาท. (2565). ‘Biopic’ เพราะเรื่องนี้มีเค้าโครงจากเรื่องจริง ไม่ใช่เรื่องจริงทั้งหมด. The MATTER. https://thematter.co/entertainment/biopic-is-not-doc/175244
เทอดศักดิ์ ไม้เท้าทอง. (2558). การรู้เท่าทันสื่อ: ทักษะสำหรับการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 (Media Literacy: Skill for 21th Century Learning). Journal of Information Science Research and Practice, 32(3), 74-91. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jiskku/article/view/29552
นันทวุฒิ นิยมวงษ์. (2565). อเมริกันซูเปอร์ฮีโร่เพื่อการสอนวิทยาศาสตร์. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 50(1), 1–15. https://doi.org/10.14456/educu.2022.2
ปิยะฉัตร วัฒนพานิช. (2558). การเล่าเรื่องของภาพยนตร์แอนิเมชั่นยอดนิยมในบริบทสากล. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์]. NIDA Wisdom Repository. https://repository.nida.ac.th/items/dda2e9a4-5e67-4caf-8cd6-bd61c9688ad6
พระสมพร นามอินทร์, พระมหาพิเศษ สุขสมาน และ ชาตรี สุขสบาย. (2567). การปรับปรุงการสอนพุทธศาสนาในยุคที่เปลี่ยนแปลง. วารสารพุทธมัคค์, 9(2), 149-160. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/bdm/article/view/272021
พราว อรุณรังสีเวช, อติกานต์ เอี่ยมละมัย และ นิติธร อุ้นพิพัฒน์. (2562). ผลกระทบของความคล้ายคลึงกับตัวละครในผู้ชมภาพยนตร์ที่มีต่อความตั้งใจ เชิงพฤติกรรมในด้านดีผ่านการจินตนาการร่วมกับตัวละคร. วารสารเทคโนโลยีสื่อสารมวลชน มทร.พระนคร, 4(2), 34–43. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/jmctrmutp/article/view/251870
พลอยใจ ปิ่นตบแต่ง. (2568, 9 มกราคม). ระเบียบโลกเก่าในปีใหม่ เมื่อ 2025 อาจเป็นปีที่โลก ‘หันขวา’ ยิ่งกว่าเดิม: พลอยใจ ปิ่นตบแต่ง. The101.world. https://www.the101.world/ployjai-pintobtang-when-world-turns-to-the-right-wing/
พิชญาภา ยืนยาว และ ณัฐวรรณ พุ่มดียิ่ง. (2560). รูปแบบการเรียนการสอนแบบบันเทิงของนักศึกษามหาวิทยาราชภัฏนครปฐม. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 10(3), 904-920. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/104581
พีรดนย์ ภาคีเนตร. (2566, 20 ธันวาคม). ทะลุกะลาตำรา: สอนสังคมศึกษาอย่างไร ให้ไม่ไร้เดียงสา. The Active. https://theactive.thaipbs.or.th/read/social-science-textbook
สุฑามาศ แก้วบางพูด. (2566). การรวบรวมภาพยนตร์ที่ใช้เป็นตัวอย่าง ประกอบการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษา ในหัวข้อความหลากหลายทางวัฒนธรรม เพื่อสร้างการตระหนักรู้ทางสังคมและวัฒนธรรม. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ]. iThesis Srinakharinwirot University. http://ir-ithesis.swu.ac.th/dspace/handle/123456789/2583
สุภลักษณ์ วงศ์หน่อ. (2566). แนวทางการจัดกิจกรรมศึกษาบันเทิงที่ส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็กตลอดชีวิต. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 13(2), 113–121. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/ajpbru/article/view/264636
สุภาพงษ์ ตันสุภาพ, ธันวา แผนสท้าน และ ชลิตา ศรีนวล. (2567). พฤติกรรมการจ่ายค่าบริการเพิ่มเติมของบริการ Over-The-Top (OTT) ประเภทเนื้อหารายการ. Asian Journal of Applied Economics, 30(1), 119–141. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/AEJ/article/view/265019
อุสุมา สุขสวัสดิ์. (2561). รัฐกับศักยภาพของภาพยนตร์. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม, 6(1), 115-125. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jcosci/article/view/138062
Abrams, Z. (2024, 1 September). How to teach students critical thinking skills to combat misinformation online. The American Psychological Association (APA). https://www.apa.org/monitor/2024/09/media-literacy-misinformation
Anikina, O. V., & Yakimenko, E. V. (2015). Edutainment as a Modern Technology of Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 166(2015), 475-479. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.12.558
Frozen. (2014, 3 March). FROZEN. Facebook. https://www.facebook.com/DisneyFrozen/photos/pb.100044505456721.-2207520000/818249844858652/?type=3
Kemp, S. (2025, 3 March). Digital 2025: Thailand. DataReportal. https://datareportal.com/reports/digital-2025-thailand
MyAnimeList. (n.d.). Hoozuki no Reitetsu. https://myanimelist.net/anime/20431/Hoozuki_no_Reitetsu
Şentürk, M., & Şimşek, U. (2021). Educational comics and educational cartoons as teaching material in the social studies course. African Educational Research Journal. https://doi.org/10.30918/AERJ.92.21.073
Wagner, D.A. (2018). Teachers’ Use of Film in the History Classroom: A Survey of 19 High School Teachers in Norway. Nordidactica, 8(1), 22-44. https://uis.brage.unit.no/uis-xmlui/handle/11250/2504477
Wagner, S. (2021). Importance of Using Film in Social Studies Education. Learning to Teach Language Arts, Mathematics, Science, and Social Studies Through Research and Practice, 10(1), 151-155. https://openjournals.utoledo.edu/index.php/learningtoteach/article/view/501/335
TVアニメ「鬼灯の冷徹」好評配信中！. (2017, 25 October). 【先行カット公開✨】「鬼灯の冷徹」第弐期第4話では、細谷佳正さん演じる檎が登場！キャラ紹介もあわせてぜひチェックを. X. https://x.com/hozuki_anime/status/923141707486576640
TVアニメ「鬼灯の冷徹」好評配信中！. (2017, 14 October). 【第2話放送開始まであと1時間！！】. X. https://x.com/hozuki_anime/status/919216337464864769
