ศรัทธา 4 กับการพัฒนาจิตวิญญาณความเป็นครู : นิยามองค์ประกอบ และการประยุกต์ใช้

บทคัดย่อ

บทความวิชาการฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอนิยาม องค์ประกอบจิตวิญญาณความเป็นครูและหลักศรัทธา 4 ในพระพุทธศาสนารวมถึงการประยุกต์ใช้เพื่อบ่มเพาะความรัก ความศรัทธาในวิชาชีพครูซึ่งถือเป็นเป้าหมายสำคัญในการพัฒนาจิตวิญญาณความเป็นครู หากครูมีความรักและเชื่อมั่นในอาชีพครูแล้วจะทำให้เป็นบุคคลที่ทุ่มเท เสียสละ มุ่งมั่นเพื่อพัฒนาตนเอง วิชาชีพรวมถึงพัฒนาผู้เรียนทั้งด้านวิชาการและวิชาชีวิต รู้จักใช้ชีวิตให้เป็นแบบอย่างกับคนอื่น ประพฤติตนสมกับสังคมยกย่องให้เกียรติ การเข้าถึงจิตวิญญาณความเป็นครูจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องอาศัยความรักความศรัทธา การประยุกต์หลักศรัทธา 4 ประการ ในทางพระพุทธศาสนามาใช้บ่มเพาะเพื่อให้นักศึกษาครู ครูฝึกหัดหรือครูประจำการได้ใช้เป็นแนวทางในพัฒนาตนเองจะช่วยให้จิตวิญญาณของครูสูงส่ง ประกอบด้วย 1) เชื่อมั่นว่าทุกการกระทำ (กัมมสัทธา) โดยเจตนาจะทำให้เกิดผลตามมา ครูจึงต้องตั้งใจปฏิบัติหน้าที่ของตัวเองอย่างเต็มกำลังความสามารถเพราะทุกการกระทำจะไม่ไร้ผล 2) เชื่อมั่นในผลของการกระทำ (วิปากสัทธา) ทุกผลลัพธ์ย่อมเกิดจากสาเหตุ ใช่ความบังเอิญไม่ ครูจึงต้องเชื่อมั่นว่าหากทำด้วยความมุ่งมั่นย่อมนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ต้องการได้ 3) เชื่อมั่นว่าแต่ละคนมีการกระทำเป็นของตัวเอง (กัมมัสสกตาสัทธา) ตัวเราทำอะไรไว้ ย่อมได้รับผลนั้น ไม่มีใครรับผลกรรมแทนได้ ครูจึงต้องเชื่อในการกระทำของตัวเอง มุ่งพัฒนาตนเองเชิงบวกทั้งทักษะ พฤติกรรม การคิด และเจตคติ และ 4) เชื่อมั่นว่าหากตั้งใจทำ สักวันหนึ่งต้องบรรลุเป้าหมาย (ตถาโพธิสัทธา) กล่าวคือ เข้าถึงความเป็นครูที่ประกอบด้วยความรัก ความเมตตาและความยุติธรรม