การพัฒนาเครื่องมือสำรวจพื้นที่สาธารณะอย่างยั่งยืน ตามเป้าหมาย SDGs : กรณีศึกษาพื้นที่ริมน้ำตลาดโพธาราม

Main Article Content

สุพิชฌาย์ เกาศัลย์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและพัฒนาเครื่องมือในการสำรวจและประเมินพื้นที่สาธารณะอย่างยั่งยืน ตามกรอบเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยเลือกพื้นที่ริมน้ำตลาดโพธาราม จังหวัดราชบุรี เป็นกรณีศึกษา ซึ่งพื้นที่ที่มีความสำคัญทั้งด้านสิ่งแวดล้อม ประวัติศาสตร์ สังคม และวัฒนธรรมของชุมชน ทั้งนี้ การขับเคลื่อน เป้าหมายSDGs ได้กลายเป็นวาระแห่งชาติที่ทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกันเพื่อบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในทุกมิติ


การวิจัยใช้ระเบียบวิธีแบบผสมผสาน (Mixed-Methods) ประกอบด้วย การสำรวจภาคสนาม การวิเคราะห์เชิงพื้นที่ การสนทนาแบบกลุ่ม (Focus Group) และการสอบถามผู้มีประสบการณ์ในการใช้งานพื้นที่ โดยมุ่งเน้นการพัฒนาเครื่องมือสำรวจใน 2 รูปแบบ ได้แก่ แบบสำรวจสำหรับการสนทนาแบบกลุ่ม และแบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ใช้งานพื้นที่ การกำหนดประเด็นและคำถามในแบบสอบถามอ้างอิงจากแนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่สาธารณะ กรอบ SDGs และบริบทพื้นที่ริมน้ำโพธาราม ตามมิติความยั่งยืน 5 ด้าน (Fifth Pillars of Sustainability) ได้แก่ ด้านสังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม สันติภาพและสถาบัน และหุ้นส่วนเพื่อการพัฒนา ซึ่งครอบคลุมเป้าหมายทั้ง 17 ประการ


ผลลัพธ์ของงานวิจัยนี้ คือการพัฒนาเครื่องมือที่มีศักยภาพในการนำไปใช้เก็บข้อมูลและประเมินพื้นที่ในอนาคต เพื่อสนับสนุนการกำหนดแนวทางการพัฒนานโยบายและเสนอแนะแนวทางการออกแบบพื้นที่สาธารณะอย่างยั่งยืน ทั้งในบริบทของพื้นที่ริมน้ำตลาดโพธารามและในระดับชุมชนอื่น ๆ ต่อไป

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เกาศัลย์ ส. (2025). การพัฒนาเครื่องมือสำรวจพื้นที่สาธารณะอย่างยั่งยืน ตามเป้าหมาย SDGs : กรณีศึกษาพื้นที่ริมน้ำตลาดโพธาราม. วารสารคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการออกแบบ มทร.พระนคร, 4(2), 10–25. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/JFAD/article/view/5375
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กองยุทธศาสตร์การพัฒนาเมือง สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แนวทางการวางแผนพัฒนาเมืองในอนาคตให้น่าอยู่อย่างยั่งยืน PLANNING GUIDELINE FOR LIVABLE AND SUSTAINABLE FUTURE CITY: LSFC. https://www.nesdc.go.th/download/article/article_20240103104907.pdf.

ไขศรี ภักดิ์สุขเจริญ. (2551). ซอยลัดประหยัดพลังงาน: พื้นที่ว่างสาธารณะขนาดเล็ก-พื้นที่ทางสังคมของชุมชนไทย [เอกสารประกอบประชุม]. ใน การประชุมวิชาการด้านการวางแผน ภาคและเมือง ครั้งที่ 2. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพมหานคร.

มูลนิธิอาคารเขียวไทย. (2565). คู่มือสถาปัตยกรรมเพื่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของ 17 ประการ.https://tgbi.or.th/wp-content/uploads/2023/10/sdgs-ebook-14_10.pdf.

ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน. (2564). ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับ SDGs. https://www.sdgmove.com/intro-to-sdgs/.

สันต์ สุวัจฉราภินันท์. (บรรณาธิการ). (2557). ว่าด้วยทฤษฎีสถาปัตยกรรม: พื้นที่สาธารณะและพื้นที่ทางสังคม. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

Carmona, M. (2010). Public places, urban spaces: The dimensions of urban design. 2nd ed. London: Routledge.

Gehl, J. (1987). Life Between Building: Using Public Space. (J. Koch, Trans) New York: Van Hostrand Reinhold.

Google Map. (2025). Photharam Market, Ratchaburi, Thailand. https://www.google.com/maps/place/Photharam+Market.

Jacobs, J. (1961). The death and life of great American cities. New York Random House.

Relph, E. C. (1976). Place and placelessness. Pion. Page 1-7.

UN-Habitat. (2022). GLOBAL PUBLIC SPACE PROGRAMME: Annual Report 2022.

https://unhabitat.org/sites/default/files/2023/04/gpsp_annual_report_2022_1.pdf

Williams, K., Burton, E., & Jenks, M. (1996). The compact city: A sustainable urban form? (pp.53–63). Routledge ll New Fetter Lane New York.

Yamane, T. (1967). Statistics: An introductory analysis. New York: Harper and Row.