พุทธตันตระ

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาวิเคราะห์ถึงกำเนิดและพัฒนาการ ลักษณะสำคัญและเป้าหมายของนิกายตันตระ ตลอดจนถึงแนวโน้มของนิกายตันตระในประเทศไทย จากการศึกษาพบว่า พระพุทธศาสนานิกายตันตระเกิดขึ้นจากแรงกดดันทางสังคมในสมัยนั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งความเชื่อของฮินดูที่นิยมการสวดมนต์อ้อนวอน นิยมด้านไสยศาสตร์ และความลึกลับพิสดารมากกว่าการเข้าถึงหลักธรรม ดังนั้นจึงมีพระสงฆ์กลุ่มหนึ่งพยายามที่จะดึงศาสนิกชนโดยนำวิธีการแบบฮินดู กล่าวคือการปฏิบัติแบบนิกายตันตระเข้ามาเผยแพร่จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของพระพุทธศาสนา ลักษณะเฉพาะที่สำคัญของนิกายตันตระพบว่า มีลักษณะเป็นความลี้ลับ เป็นบทสรรเสริญ เป็นคาถาอาคมหรือไสยศาสตร์ และเป็นการพลีชีพหรือบูชายัญซึ่งเป้าหมายของพุทธตันตระนี้ จากผลการศึกษาได้พบว่า เป็นการแย่งชิงศาสนิกชน เป็นวิธีการฝึกจิตให้เข้มแข็ง เป็นที่พึ่งทางจิตใจของพุทธศาสนิกชน และเป็นการบรรลุสัจธรรม ปัจจุบันความเชื่อแบบนิกายตันตระเข้ามามีบทบาทมากขึ้นในสังคมไทยและได้รับการตอบรับจากสังคมเป็นอย่างมากเนื่องจากประชาชนไม่ได้มุ่งเป้าหมายในการศึกษาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาอย่างแท้จริง อีกทั้งพระสงฆ์ส่วนใหญ่ก็ไม่ได้ชี้ทางที่ถูกต้องตามแนวทางแห่งพระพุทธศาสนาให้กับประชาชนจึงทำให้เกิดแนวความคิดสนับสนุนความเชื่อแบบนิกายตันตระเพิ่มมากขึ้น