สมาธิ: วิถีแห่งการบำบัดภาวะทางจิตใจ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเรื่องสมาธิและการใช้สมาธิในการบำบัดความเครียดหรือโรคทางกาย อันที่จริงแล้วสมาธิมีอยู่ในหลักคำสอนของศาสนาต่าง ๆ ในโลกตะวันออก เช่น ศาสนาพราหมณ์ ศาสนาเชน ศาสนาพุทธ เป็นต้น โดยเฉพาะศาสนาพุทธหรือพระพุทธศาสนาได้พัฒนาสมาธิมาจากศาสนาพราหมณ์และศาสนาเชน (ทั้งสองศาสนานี้มีเพียงสมถะสมาธิเท่านั้น) จนมีสมาธิเป็นเอกลักษณ์ในศาสนาของตัวเอง (คือวิปัสสนาสมาธิ) พระพุทธองค์และเหล่าพระอริยสาวกได้ใช้สมาธิในการรักษาความเครียดและโรคทางกายแก่ศาสนิกชนในสมัยพุทธกาลมากมาย โดยเฉพาะความเครียดพระพุทธองค์ได้ใช้สมาธิรักษาจนทำให้คนที่เครียดหายจากความเครียดและเป็นพระอริยเจ้า เช่น พระยสกุลบุตร เป็นต้น สมาธิยังถูกนำมาใช้จากอดีตจนถึงปัจจุบันโดยเฉพาะในวงการของแพทย์ทางเลือกได้ใช้ตลอดจนถึงมีการฝึกปฏิบัติกันอย่างมาก และในโลกตะวันตกที่พระพุทธศาสนาได้ไปเจริญงอกงามที่นั่นพุทธบริษัททั้งพระและฆราวาสได้ฝึกฝนสมาธิและใช้สมาธิในการบำบัดความเครียดจนกลายเป็นแนวทางใหม่ในการดำเนินชีวิต