คุณค่าทางจิตวิญญาณของลวดลายหงส์ในวัฒนธรรมฉู่เมืองอู่ฮั่นเพื่อการออกแบบผลิตภัณฑ์วัฒนธรรมสร้างสรรค์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิวัฒนาการของลวดลายหงส์ในเครื่องเขินวัฒนธรรมฉู่ผ่านการวิเคราะห์ต้นกำเนิดทางประวัติศาสตร์และรูปแบบศิลปะของวัฒนธรรมฉู่ เพื่อศึกษาความหมายแฝงทางจิตวิญญาณและองค์ประกอบเฉพาะของลวดลายหงส์ที่แฝงอยู่ในวัฒนธรรมฉู่และเพื่อถอดคุณค่าทางศิลปะของลวดลายหงส์ตลอดจนองค์ประกอบทางวัฒนธรรมและความหมายแฝงทางจิตวิญญาณมาใช้ในการออกแบบผลิตภัณฑ์วัฒนธรรมสร้างสรรค์โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงเอกสาร การวิจัยภาคสนาม การวิจัยเชิงสร้างสรรค์จากการวิเคราะห์ลวดลายหงส์ที่ปรากฏในศิลปะเครื่องเขินของวัฒนธรรมฉู่สามารถสรุปรูปทรงของลวดลายหงส์ในศิลปะเครื่องเขินฉู่ได้เป็นรูปทรงเดี่ยวสมบูรณ์และรูปทรงนามธรรม 3 แบบได้แก่ รูปตัว “S” รูปตัว “C” และรูป “ลูกศร” จากการศึกษาสามารถสรุปคุณค่าทางจิตวิญาณของลวดลายหงส์ในวัฒนธรรมฉู่ได้ 3 ประเด็นคือ 1) การสะท้อนถึงชีวิตและดวงอาทิตย์ 2) การสะท้อนถึงการเปิดรับและนิมิตมงคล และ 3) การสะท้อนถึงความจริง ความดี ความงาม ในด้านการออกแบบ ได้นำหลักการจัดองค์ประกอบภาพมาใช้ในการออกแบบลวดลายที่สะท้อนคุณค่าทางจิตวิญญาณของลวดลายหงส์ และนำไปประยุกต์ใช้กับการออกแบบผลิตภัณฑ์วัฒนธรรมสร้างสรรค์ประเภทของใช้ในบ้านจำนวน 3 ชิ้นได้แก่ โคมไฟตั้งโต๊ะ เชิงเทียน เชิงกำยาน และแจกัน โดยถือเอาวัฒนธรรมเป็นรากฐานของการออกแบบ อัตลักษณ์ทางศิลปะของลวดลายหงส์ในวัฒนธรรมฉู่ถ่ายทอดผ่านรูปทรงและลวดลายของผลิตภัณฑ์ สื่อถึงคุณค่าทางจิตวิญญาณอันเป็นตัวแทนของลวดลายหงส์ได้แก่ ไฟ ดวงอาทิตย์ ชีวิต ความมงคล ความมั่งคั่ง ความสามัคคีและความดีงาม การประยุกต์ลวดลายหงส์ในผลิตภัณฑ์ของใช้ในบ้านถือเป็นการสืบทอดและส่งเสริมวัฒนธรรมฉู่ ทำให้คุณค่าทางจิตวิญญาณของลวดลายหงส์ที่อุปมาถึงคุณค่าอันดีงามส่งต่อไปยังผู้คนในยุคสมัยใหม่ผ่านผลิตภัณฑ์วัฒนธรรมสร้างสรรค์ ตลอดจนสามารถสะท้อนคุณค่าและความสำคัญของยุคแห่งลวดลายหงส์ในวัฒนธรรมฉู่ได้ดียิ่งขึ้น