รูปแบบการนิเทศการศึกษาเพื่อส่งเสริมสมรรถนะผู้เรียนตามกรอบ PISA
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอรูปแบบการนิเทศการศึกษาที่ส่งเสริมสมรรถนะการเรียนรู้ของผู้เรียนตามกรอบการประเมิน PISA โดยตั้งอยู่บนพื้นฐานของแนวคิดว่าการนิเทศควรเป็นกระบวนการพัฒนาครูอย่างเป็นระบบ มากกว่าการควบคุมหรือตรวจสอบเพียงอย่างเดียวจากการวิเคราะห์ผลการประเมิน PISA พบว่านักเรียนไทยมีคะแนนเฉลี่ยต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของ OECD และมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง สะท้อนถึงปัญหาด้านคุณภาพการศึกษาและความเหลื่อมล้ำที่ส่งผลต่อการพัฒนาสมรรถนะของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ผู้เขียนจึงได้พัฒนารูปแบบการนิเทศ “2P IF 2M” ซึ่งประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ Preparing, Planning, Implementing, Feedbacking and Supporting, Monitoring and Evaluating และ Modifying โดยเน้นการทำงานร่วมกันระหว่างศึกษานิเทศก์กับครู เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจในแนวทาง PISA สามารถออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ที่พัฒนาสมรรถนะด้านการคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหาผลการใช้รูปแบบนี้ พบว่า ครูมีความเข้าใจและทักษะเพิ่มขึ้น ขณะที่ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์และสมรรถนะดีขึ้นอย่างชัดเจน ทั้งยังส่งผลให้เกิดวัฒนธรรมการนิเทศเชิงพัฒนาในสถานศึกษา ซึ่งเอื้อต่อการยกระดับคุณภาพการศึกษาอย่างยั่งยืน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
CC Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0
เอกสารอ้างอิง
กองพัฒนาข้อมูลและตัวชี้วัดสังคม. (2566). พลิกมุม PISA ปัจจัยที่กระทบต่อคุณภาพการศึกษาและ คุณภาพชีวิตของเด็กไทย. สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
กาญจนา ศึกหาญ, วัน เดชพิชัย, และสุจิตรา จรจิตร. (2567). อนาคตภาพการนิเทศการศึกษาสำหรับ โรงเรียนเอกชนประเภทสามัญศึกษาเขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจจังหวัดชายแดนภาคใต้ในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2564–2573). วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 8 (4), 1922–1938.
กวินพัฒน์ ขวัญแน่น, ปกรณ์ ประจันบาน, อนุชา กอนพ่วง, และวารีรัตน์ แก้วอุไร. (2568). กระบวนการนิเทศแบบประเมินพัฒนาเพื่อส่งเสริมสถานศึกษาสู่องค์กรนวัตกรรม: ความท้าทายของการนิเทศการศึกษา. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 13 (2), 768–777.
ดารณีย์ พยัคฆ์กุล, ชวลิต ขอดศิริ, และวชิรา เครือคำอ้าย. (2564). สมรรถนะการนิเทศการศึกษาของ ศึกษานิเทศก์ในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 1–6. วารสารสมาคมพัฒนาวิชาชีพการบริหารการศึกษาแห่งประเทศไทย, 3 (2), 21–28.
ปาริชาติ เภสัชชา. (2560). การพัฒนาสมรรถนะครูคอมพิวเตอร์ด้านการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการจัดการเรียนรู้ตามแนวคอนสตรัคติวิสต์ด้วยกระบวนการนิเทศแบบ AIPDDONE. วารสารการวิจัยการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 1 (1), 61–79.
ปุณยนุช ทองศรี, จิตณรงค์ เอี่ยมสำอางค์, และสุนิสา ละวรรณวงษ์. (2567). แนวทางการนิเทศ การศึกษาในยุค BANI World. วารสาร มจร กาญจนปริทรรศน์, 4 (3), 499–544.
พัสฏาพรห์ คําจันทร์, ทักษ์ อุดมรัตน์, วรินทร บุญยิ่ง, และอัจฉรา ศรีพันธ์. (2566). อนาคตภาพการนิเทศการศึกษาสำหรับศึกษานิเทศก์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในทศวรรษหน้า: กรณีสาระเทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ). วารสารวิจัยวิชาการ, 6 (5), 59–74.
ศจีทิพย์ ตาลพันธ์, และเอกราช โฆษิตพิมานเวช. (2565). การนิเทศการศึกษา. วารสารมณีเชษฐารามวัดจอมมณี, 5(2), 100–114.
สมยศ คํานึงผล, จิรศักดิ์ สุรังคพิพรรธน์ และ ทนง ทองภูเบศร์. (2567). การส่งเสริมอัตลักษณ์ผู้เรียน ด้วยการนิเทศการศึกษา. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย, 6(1), 260-268.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2567ก). สรุปผลการประเมิน PISA 2022 ประเทศไทย. [Online]. Available: https://pisathailand.ipst.ac.th/gdrive/1Kvi8MMjbpsiVMk8ByJqwJkQ-tcs5DQhY/view. [2568, พฤษภาคม 20].
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2567ข). เกี่ยวกับ PSA. [Online]. Available: https://pisathailand.ipst.ac.th/about-pisa/. [2568, พฤษภาคม 20].
สถาพร สมอุทัย. (2565). “การนิเทศการศึกษา” หนึ่งตัวช่วยในการพัฒนาสมรรถนะการจัดการ เรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. วารสารวิจัยวิชาการ, 5(3), 275–288.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). ศาสตร์และศิลป์ในการนิเทศการศึกษา. [Online]. Available: https://anyflip.com/ppxub/fzwq/. [2568, พฤษภาคม 23].
สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา. (2550). สารานุกรมวิชาชีพครู เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระ เจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี. กรุงเทพ : สำนักงานเลขาธิการ คุรุสภา.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). แนวทางการยกระดับสมรรถนะทางการศึกษาของประเทศไทยในระดับนานาชาติ ด้วยการพัฒนาดัชนีตัวชี้วัดทางการศึกษา (IMD). นนทบุรี: 21 เซ็นจูรี่.
สุธินันท์ บุญพัฒนาภรณ์. (2560). จากผลการประเมิน PISA สู่บทบาทผู้เกี่ยวข้องการจัดการเรียนรู้. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร, 7(1), 16–29.
หน่วยศึกษานิเทศก์. (2021). แนวทางการนิเทศการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning). สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
เอกชัย อ้ายม่าน, กรรณิการ์ นารี, และสุวดี อุปปินใจ. (2565). ศึกษานิเทศก์ยุคใหม่: การปรับตัวต่อความท้าทายในโลกที่เปลี่ยนแปลง. วารสารการบริหารการศึกษาและภาวะผู้นำ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 10(39), 1–8.
Basilio, M. B., & Bueno, D. C. (2021). Instructional supervision and assessment in the 21st century and beyond. Online Submission, 4, 1–8.
Hernández-Ramos, J. P., & Martínez-Abad, F. (2023). Professional development among secondary teachers in Spain: Key associated factors as of PISA 2018. Journal of Intelligence, 11(5), 93.
Ibyimana, J. C., Mugiraneza, F., & Mukamazimpaka, M. C. (2023). Effect of instructional supervision on teachers’ competences in public primary schools in Rwanda. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 7(6), 45–59.
Li, J., Xue, E., & Guo, S. (2025). The effects of PISA on global basic education reform: A systematic literature review. Humanities and Social Sciences Communications, 12(1), 1–15.
OECD. (2023). PISA 2022 Assessment and Analytical Framework. OECD Publishing. [Online]. Available: https://doi.org/10.1787/dfe0bf9c-en. [2568, พฤษภาคม 20].
OECD. (2025). Programme for International Student Assessment (PISA). Retrieved January 10, 2025, from https://www.oecd.org/en/about/programmes/pisa.
Tashtoush, M., Qasimi, A., Sheerawi, N., & AL-Shannaq, M. (2024). The effect of PISA- based educational program on mathematical achievement. Acta Paedagogica Vilnensia, 53, 195–212.
Volante, L., & Klinger, D. A. (2023). PISA, global reference societies, and policy borrowing: The promises and pitfalls of ‘academic resilience’. Policy Futures in Education, 21(7), 755–764.
