รูปแบบการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องรูปแบบการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพและแนวทางการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ 2) พัฒนารูปแบบและจัดทำคู่มือการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ 3) ขับเคลื่อนและประเมินผลรูปแบบการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ และ 4) เสนอแนวนโยบายการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพต่อสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูล แบบสอบถามความคิดเห็น และแบบประเมินความคิดเห็น กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้อำนวยการ รองผู้อำนวยการ ผู้แทนภาคประกอบการหัวหน้าแผนกวิชา ครูผู้สอน ผู้ปกครอง และผู้เรียน ของสถานศึกษาอาชีวศึกษาที่จัดการเรียนการสอนกลุ่มอาชีพธุรกิจและบริการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา คำนวณค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่า t-test

ผลการวิจัย พบว่า 1) สรุปแนวทางในการร่างรูปแบบการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาด้านธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ โดยกำหนดเป้าหมายของรูปแบบเพื่อเพิ่มขีดความสามารถการผลิตและพัฒนากำลังคนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการ ให้ผู้สำเร็จการศึกษามีสมรรถนะรองรับกับการเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยี ดิจิทัล นวัตกรรม การเปลี่ยนแปลงที่มีผลต่ออาชีพ และขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศทั้งในปัจจุบันและอนาคต ซึ่งต้องมีการทำงานร่วมกันระหว่างภาคประกอบการ สถานศึกษา และองค์กรกำกับมาตรฐานอาชีพ 2) ผลการพัฒนารูปแบบและจัดทำคู่มือการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ รายละเอียดประกอบด้วย (1) บริบทที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ นโยบายและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการอาชีวศึกษา บริบทการจัดการอาชีวศึกษา บริบทของการจัดอาชีวศึกษากลุ่มธุรกิจและบริการ ระบบความร่วมมือในการจัดการอาชีวศึกษา หลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ตาม NQF และมาตรฐานอาชีพ การเตรียมความพร้อมเข้าสู่โลกอาชีพกลุ่มธุรกิจและบริการ และแนวคิด ทฤษฎี และหลักการที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งความจำเป็นในการทำงานร่วมกันอย่างจริงจังระหว่างภาคประกอบการสถานศึกษา และองค์การกำกับมาตรฐานอาชีพ (2) รูปแบบ ประกอบด้วย ระบบความร่วมมือ ระบบการจัดการเรียนรู้ และระบบการเตรียมความพร้อมเข้าสู่โลกอาชีพ ที่ขับเคลื่อนระบบความร่วมมือระหว่างภาคประกอบการและสถานศึกษา จัดการเรียนรู้โดยสถานศึกษา และขับเคลื่อนระบบการเตรียมความพร้อมเข้าสู่โลกอาชีพโดยองค์กรกำกับมาตรฐานอาชีพ เพื่อนำไปสู่สมรรถนะในการเข้าสู่โลกอาชีพของผู้สำเร็จการศึกษาอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการที่เปลี่ยนแปลง เพื่อให้สามารถปรับตัวให้เข้ากับโลกของการทำงานได้อย่างเหมาะสม และปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ (3) ผลผลิต ผู้สำเร็จการศึกษามีสมรรถนะในการเข้าสู่โลกอาชีพที่เปลี่ยนแปลง ศักยภาพของครูต่อการปรับตัวด้านองค์ความรู้และเทคโนโลยีเพิ่มขึ้น และสถานศึกษามีความเข้มแข็งในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน (4) ผลลัพธ์ ผู้สำเร็จการศึกษามีงานทำ มีค่าตอบแทนที่เหมาะสมและมีความก้าวหน้าในอาชีพ ภาคประกอบการมีกำลังคนที่สอดคล้องกับความต้องการ พลังร่วมจากภาคประกอบการในการจัดการอาชีวศึกษาที่เข้มแข็ง กำลังคนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการที่เป็นกลไกขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ และภาพลักษณ์การอาชีวศึกษาเชิงบวกเพิ่มขึ้น 3) ผลการขับเคลื่อนและประเมินผลรูปแบบการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ กับสถานศึกษากลุ่มตัวอย่างในการขยายผลความคิดเห็นโดยภาพรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด ผลการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคะแนนความคิดเห็นของผู้ให้ข้อมูลต่อรูปแบบและคู่มือหลังทดสอบด้วย t-test พบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนความคิดเห็นสูงกว่าคะแนนเกณฑ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สำหรับผลการประเมินรูปแบบและคู่มือการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพ มีความคิดเห็นโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยผลการขับเคลื่อนรูปแบบการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพกับสถานศึกษากลุ่มตัวอย่าง ทุกสถานศึกษาเห็นด้วยกับรายละเอียดที่กำหนดไว้ในรูปแบบและคู่มือ ทำให้เกิดการสร้างพลังร่วมภายในสถานศึกษา และความเข้มแข็งกับภาคีเครือข่ายความร่วมมือภายนอก การจัดการเรียนการสอนมีการเชื่อมโยงมาตรฐานอาชีพ และสามารถสร้างโอกาสให้ผู้เรียนมีงานทำที่เหมาะสมกับศักยภาพและความสามารถ และ 4) แนวนโยบายการพัฒนาผู้เรียนอาชีวศึกษาธุรกิจและบริการเข้าสู่โลกอาชีพต่อสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ดังนี้ (1) ระบบความร่วมมือ ให้ความสำคัญกับการสร้างพลังร่วมภายในสถานศึกษา และความเข้มแข็งกับภาคีเครือข่ายความร่วมมือภายนอก เพื่อร่วมกำหนดทิศทางการผลิตและพัฒนากำลังคน จัดอาชีวศึกษา ระดมทรัพยากร และยกระดับคุณภาพการอาชีวศึกษากลุ่มธุรกิจและบริการ (2) ระบบการจัดการเรียนรู้ ปรับปรุงพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ให้เชื่อมโยงมาตรฐานอาชีพหรือมาตรฐานการปฏิบัติงานทั้งในระดับชาติและระดับสากล (3) ระบบการเตรียมความพร้อมเข้าสู่โลกอาชีพ ส่งเสริมและสร้างโอกาสให้ผู้เรียนมีสมรรถนะทั้งด้านวิชาชีพ และสมรรถนะในการทำงาน (Social/Soft Skill) ที่เหมาะสมกับศักยภาพและความสามารถ โดยความร่วมมือระหว่างภาคประกอบการ สถานศึกษา และองค์กรกำกับมาตรฐานอาชีพ