บทบาทกวางทองในการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ 

ผู้แต่ง

  • พิชญ์ ยอดเนรแก้ว สาขาวิชานาฏศิลป์ไทย บัณฑิตศึกษา สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์
  • จินตนา สายทองคำ สาขาวิชานาฏศิลป์ไทย คณะศิลปนาฏดุริยางค์ สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์

คำสำคัญ:

กวางทอง, บทบาท, กระบวนท่ารำ

บทคัดย่อ

มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา องค์ประกอบ รูปแบบการแสดง บทบาทกวางทอง ในการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ การดำเนินการวิจัยใช้กระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพโดยศึกษาจากเอกสาร การสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญนาฏศิลป์ไทย การรับการถ่ายทอดกระบวนท่ารำ การชมวีดิทัศน์การแสดง ผลการวิจัย พบว่า บทบาทกวางปรากฏในการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ ชุดพระรามตามกวาง กล่าวถึงมารีศแปลงกายเป็นกวางทองตามอุบายของทศกัณฐ์เพื่อล่อลวงให้พระรามออกติดตามกวาง เป็นโอกาสให้ทศกัณฐ์ลักพานางสีดาไปยังกรุงลงกา มีองค์ประกอบการแสดงคือ บทที่ใช้ในการแสดง ผู้แสดงเป็นตัวพระมีรูปร่างเล็ก ปราดเปรียวเหมาะกับบท ใช้วงปี่พาทย์ไม้แข็งบรรเลงประกอบการแสดง ประกอบด้วยเพลงร้องและเพลงหน้าพาทย์ แต่งกายยืนเครื่องตัวพระสวมศีรษะหน้ากวางทอง รูปแบบการแสดง เป็นลักษณะของการรำติดตามของตัวละครมนุษย์กับสัตว์ กระบวนท่ารำ ประกอบไปด้วย 1. ท่ารำหลักจากเพลงช้า และแม่บท 2. ท่ารำที่เป็นการตีบทตามคำร้อง 3. ท่าเลียนแบบธรรมชาติ สอดแทรกลีลารูปแบบตัวยักษ์ด้วยท่าลงวง ท่ายืดกระทบ ท่าเก็บเท้าและลีลาการใช้มือท่าจีบมือกวาง ท่าก้มตัว ท่าเลียขน

References

Krajaechan, P. (2018). Hunting. Retrieved October 30, 2021. https://hmong.in.th/wiki/Over-hunting. [In Thai]

Muangbun, W. (2013). Golden Deer in the Mask Dance’s Episode of Kidnapping of Sita. Silapakorn, 56(3), 56-71. [In Thai]

Poolsap, S. (2007). Aesthetics. Publishing project Kob Fai. [In Thai]

Sanitwongseni, P. (2000). Souvenir book for the royal cremation ceremony Thanpuying Phaew Sanitwongseni, national artist. Prachan Printing. [In Thai]

Yodnenkaew, P. [Photographer]. (2023). The chant’s shape suddenly fades and turns pale white. [Photo]. Department of Thai Dance Bunditpatanasilpa Institute. [In Thai]

Yodnenkaew, P. [Photographer]. (2023). The dance movements from the slow song of the Mae Bot tradition. [Photo]. Department of Thai dance Bundidpatanasilpa Institute. [In Thai]

Yodnenkaew, P. [Photographer]. (2023). Dance movements imitating natural gestures. [Photo]. Department of Thai dance Bundidpatanasilpa Institute. [In Thai]

Yodnenkaew, P. [Photographer]. (2023). Mural depicting Rama shooting a golden deer with his arrow from the balcony of Wat Phra Si Rattana Satsadaram. [Photo]. Department of Thai dance Bundidpatanasilpa Institute. [In Thai]

Yodnenkaew, P. [Photographer]. (2023). Mural of a golden deer from the balcony of Wat Phra Sri Rattana Satsadaram. [Photo]. Department of Thai dance Bundidpatanasilpa Institute. [In Thai]

Yodnenkaew, P. [Photographer]. (2023). Picture of the front and back of the Golden Deer costume. [Photo]. Department of Thai Dance Bunditpatanasilpa Institute. [In Thai]

Yupho, T. (1996). Khon. Teachers Council Trade Organization. [In Thai]

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2025-01-28

How to Cite

ยอดเนรแก้ว พ., & สายทองคำ จ. (2025). บทบาทกวางทองในการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ . วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา, 19(1), 152–179. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/jhusocbru/article/view/3521