การวิเคราะห์ข่าวปลอมทางการเมืองตามหลักโยนิโสมนสิการ

อภิรดี โกเฮง

ผู้แต่ง

อภิรดี โกเฮง นักวิชาการอิสระ

คำสำคัญ:

ข่าวปลอม, การเมือง, การเมืองไทย, โยนิโสมนสิการ

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการศึกษาเรื่องการวิเคราะห์ข่าวปลอมทางการเมืองตามหลักโยนิโสมนสิการ กล่าวถึงการนำหลักโยนิโสมนสิการ 10 วิธี ได้แก่ 1. คิดแบบมีเหตุผล 2. คิดแบบแยกแยะ 3. คิดแบบรู้เท่าทัน 4. คิดแบบแก้ปัญหา 5. คิดตามหลักการและความมุ่งหมาย 6. คิดแบบเห็นคุณ - โทษและทางออก 7. คิดแบบคุณค่าแท้ - คุณค่าเทียม 8. คิดแบบปลุกเร้าคุณธรรม 9. คิดแบบเป็นอยู่ในขณะปัจจุบัน และ 10. คิดแบบรอบด้าน มาใช้ในการกลั่นกรองข่าวปลอม (Fake News) โดยวิเคราะห์ลักษณะของข่าวปลอมในการเมืองไทยที่ปรากฎในสื่อสังคมออนไลน์ รูปแบบที่ใช้ แนวทางในการนำไปสู่ความเชื่อข่าวปลอมนั้น ๆ ซึ่งข่าวปลอมในปัจจุบันได้แพร่หลายผ่านสื่อสังคมออนไลน์มากขึ้น โดยมิได้ผูกขาดการนำเสนอจากรัฐบาลหรือฝ่ายทางการเมืองเพียงอย่างเดียว ประชาชนทั่วไปก็สามารถที่จะนำเสนอข่าวปลอมผ่านสื่อสังคมออนไลน์ได้ด้วยเช่นเดียวกัน ดังนั้น ประชาชนทั่วไปที่เป็นผู้รับสาร ควรจะต้องรู้เท่าทันสื่อ (Media Literacy) และสามารถวิเคราะข่าวปลอมทางการเมืองตามหลักโยนิโสมนสิการ เพื่อให้ทันต่อเหตุการณ์และลดความขัดแย้งในทางการเมืองที่อาจเพิ่มมากขึ้นในการสร้างข่าวปลอมในการยุยงให้แตกแยกกันได้

References

กองบัญชาการตำรวจสันติบาล. (2563). รู้จัก Fake News ทั้ง 7 รูปแบบ ที่อาจเจอทุกวันบน Facebook และ Twister. สืบค้น 28 กุมภาพันธ์ 2566, จาก https://sbpolice.go.th/

เกศรินทร์ โชคเพิ่มพูน. (2565). ข่าวปลอมบนแพลตฟอร์มออนไลน์: เนื้อหาลวง – วิธีการนำเสนอหลอก และแนวทางการตรวจสอบเบื้องต้น. วารสารนิเทศศาสตร์ สวนสุนันทา, 1(1), 56-77.

พรรษาสิริ กุหลาบ. (2563). แนวทางการจัดการกับการแพร่กระจายข่าวลวง ข้อมูลผิดพลาด และข้อมูลบิดเบือนทางสื่อออนไลน์: องค์ความรู้และบทเรียนจากต่างประเทศ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2542). วิธีคิดตามหลักพุทธธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สยาม.

ลักขณา สริวัฒน์. (2559). การคิด. กรุงเทพฯ: โอ.เอส. พริ้นติ้งเฮาส์.

วิไลลักษณ์ สุวจิตตานนท์. (2561). การบริโภคสื่อกับการรู้เท่าทันสื่อของคนไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ศูนย์ศึกษายุทธศาสตร์ สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ. (2565). การสื่อสารทางยุทธศาสตร์ (Strategic Communication : SC) และการปฏิบัติการข่าวสาร (Information Operations : IO) ของกองทัพไทย : แนวทางการดำาเนินงานในอนาคต. เอกสารศึกษาเฉพาะกรณี. กรุงเทพฯ: สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ.

สรานนท์ อินทนนท์. (2562). รู้เท่าทันข่าว. กรุงเทพฯ: มูลนิธิส่งเสริมเด็กและเยาวชน (สสย.).