การประยุกต์หลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมกิจกรรมในการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุอย่างยั่งยืน

ผู้แต่ง

  • พิมพ์ลภัส จิตต์ธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

คำสำคัญ:

การประยุกต์, หลักไตรสิกขา, ส่งเสริมกิจกรรม, การพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาการประยุกต์หลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมกิจกรรมในการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุอย่างยั่งยืน เพื่อนำมาใช้ในการดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวม ซึ่งประกอบด้วย 5 อ. คือ อาหาร ออกกำลังกาย อนามัย อารมณ์ และอดิเรก การดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวม (5 อ.) สามารถนำการส่งเสริมกิจกรรมในการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุมาใช้ให้เกิดการพัฒนาอย่างแท้จริง โดยมีการส่งเสริมกิจกรรมการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุ ประกอบด้วย 3 กิจกรรม คือ 1. กิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพทางกาย เป็นกิจกรรมที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน กิจกรรมการทำงาน 2. กิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพทางใจ กิจกรรมทางศาสนา การฟังธรรม การไปวัด การสวดมนต์ 3. กิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพสังคม กิจกรรมเผยแพร่ความรู้ กิจกรรมธรรมปฏิบัติ นอกจากการส่งเสริมกิจกรรมการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุทั้ง 3 กิจกรรม ได้นำหลักไตรสิกขามาประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมกิจกรรมในการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุ ประกอบด้วย 1. ศีล (การพัฒนาด้านพฤติกรรม) เป็นการฝึกฝนพัฒนาพฤติกรรมของผู้สูงอายุที่นำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันความมีระเบียบวินัยในการดำรงชีวิต 2. สมาธิ (การพัฒนาด้านจิต) เป็นการฝึกฝนพัฒนาสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ การปลูกฝังทางด้านคุณธรรม 3. ปัญญา (การพัฒนาทางด้านปัญญา) เป็นการฝึกหรือพัฒนาในด้านสติปัญญา การรู้ความจริง การมีเหตุผล เพื่อให้เกิดส่งเสริมการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุอย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณะสุขผู้สูงอายุ. (2561). สร้างจิตใจที่แจ่มใสให้ผู้สูงอายุด้วยกิจกรรมทางสังคม. สืบค้น 12 มีนาคม 2568. จาก https://multimedia.anamai.moph.go.th/help-knowledgs/social-activities-for-elders/

พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาไกรวรรณ์ ชินทตฺติโย (ปุณขันธ์) และคณะ. (2560). การบูรณาการหลักพุทธธรรมในการเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุขององค์กรชุมชน อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม (รายงานการวิจัย). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สุภาภรณ์ สุดหนองบัว. (2564). การดูแลผู้สูงอายุ : สถานการณ์และคุณภาพชีวิต. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2558). ความต้องการของผู้สูงอายุ. สืบค้น 12 มีนาคม 2568. จาก https://kinrehab.com/news/view/1035.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2567). จะพัฒนาคนกันได้อย่างไร ? สืบค้น 12 มีนาคม 2568, จาก https://www.watnyanaves.net/th/book_detail/116

สุขเจริญ ตั้งวงษ์ไชย. (2563). การอภิบาลผู้สูงวัยสำหรับผู้ดูแล. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2567). การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2567 ระดับจังหวัด. สืบคืน 11 เมษายน 2568, จาก https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail.

อัจฉรา ปุราคม. (2558). การส่งเสริมกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพผู้สูงอายุ. นครปฐม: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

อรชร สุดสงวน และศศิธร พรศาลนุวัฒน์. (2563). การอภิบาลผู้สูงวัยสำหรับผู้ดูแล. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-19

รูปแบบการอ้างอิง

จิตต์ธรรม พ. . (2025). การประยุกต์หลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมกิจกรรมในการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุอย่างยั่งยืน. วารสารวิชาการรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 7(4), 120–132. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/AJPP/article/view/4778