การพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนตามหลักพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

การพัฒนาชุมชมอย่างยั่งยืนตามหลักพระพุทธศาสนา เป็นการนำหลักพุทธธรรมมาประยุกต์ใช้   ในการดำเนินชีวิต เพื่อการแก้ไขปัญหาและการปรับปรุงคุณภาพชีวิตทุกระดับ ต้องเริ่มที่จิตใจเป็นพื้นฐาน คือการพัฒนาที่มีรากฐานทางด้านวัฒนธรรม เพื่อที่จะได้ปรับตัวให้รู้เท่าทันกับการเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างสังคม ในปัจจุบันการพัฒนาเชิงพุทธศาสตร์นี้ จึงเป็นการพัฒนาที่สะท้อนให้เห็นปัญหาของการพัฒนาที่เน้น ทางด้านวัตถุโดยขาดการพัฒนาด้านจิตใจ ซึ่งการพัฒนาเชิงพุทธนี้จะต้องพัฒนาทั้งด้านวัตถุกับจิตใจ ให้มีความสมดุลและสัมพันธ์กัน การพัฒนาที่แท้จริงในทางพุทธธรรม จึงต้องเอื้ออำนวยให้แต่ละคน ตระหนักถึงสายสัมพันธ์ที่ตนมีต่อสังคมและธรรมชาติ อันตนจะต้องเกื้อกูลปัจจัยแวดล้อมดังกล่าวให้เป็นไปด้วยดี โดยไม่เอาผลประโยชน์ส่วนตนเป็นเกณฑ์ พร้อมกันนั้นการพัฒนาจะต้องมีธรรมะเป็นพื้นฐาน ทำให้เกิดคุณค่าในทางมนุษยธรรม โดยการให้ความสำคัญกับความสุขทางจิตใจ อันเกิดจากความมีอิสรภาพที่พึ่งตนเองได้ และความเข้มแข็งของบุคคลและชุมชน เพราะงานพัฒนาชุมชนนั้นเป็นการสร้างความเปลี่ยนแปลง ทำให้ชุมชนเกิดความเจริญก้าวหน้าในด้านวัตถุ แต่การพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนต้องนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาไปใช้ในการพัฒนาเพื่อความสงบสุขของชุมชน การที่คนในชุมชนมีความเชื่อมั่นในสิ่งที่ถูกต้องดีงามและศีลธรรม การอยู่ร่วมกันเป็นชุมชน จำเป็นที่จะต้องมีกฎหมายและศีลธรรมเป็นกรอบหรือเป็นมาตรฐานแห่งความประพฤติร่วมกัน กล่าวคือเพื่อความอยู่รอดของชีวิต คนมีความจำเป็นที่จะต้องอาศัยอยู่รวมกันเพื่อต่อสู้กับภัยธรรมชาติและพึ่งพาอาศัยกันในการแสวงหาปัจจัยต่าง ๆ การเคารพกฎหมาย ศีลธรรม และการช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ในชุมชน ต้องเป็นไปตามหลักการพัฒนากาย ศีล จิต และปัญญา จึงจะเป็นการพัฒนาอย่างยั่งยืน