แนวทางพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากชุมชนมุสลิม : กรณีศึกษากลุ่มอาชีพสตรีพัฒนา ผลิตภัณฑ์แปรรูปส้มแขกบ้านหาดทราย ตำบลธารคีรี อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทศักยภาพชุมชนและเสนอแนวทางพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก ชุมชนมุสลิม เป็นกรณีศึกษากลุ่มอาชีพสตรีผลิตภัณฑ์แปรรูปส้มแขกบ้านหาดทราย ตำบลธารคีรี อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา โดยใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 16 คน ประกอบด้วย ประธานกลุ่ม กรรมการกลุ่ม สมาชิกกลุ่ม ผู้นำท้องที่และผู้นำท้องถิ่น เครื่องมือที่ใช้ คือ การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม การสัมภาษณ์กลุ่ม การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระดับบุคคล วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา และสร้างข้อสรุปอุปนัย ผลการวิจัยพบว่า ชุมชนบ้านหาดทรายมีบริบทและศักยภาพชุมชนที่เหมาะสมในการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก เนื่องจากมีทรัพยากรทางธรรมชาติจำนวนมาก โดยเฉพาะส้มแขกเป็นพืชเศรษฐกิจที่สามารถสร้างรายได้เสริมแก่ ครัวเรือนและกลุ่มอาชีพสตรีในชุมชน แนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากชุมชนมุสลิมกลุ่มอาชีพสตรีผลิตภัณฑ์ แปรรูปส้มแขกบ้านหาดทราย คือ กลุ่มควรจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชนเพื่อเรียนรู้การพัฒนากลุ่มของตนเอง ให้มีความเข้มแข็งควบคู่กับการสนับสนุนชุดความรู้จากภาครัฐที่เกี่ยวข้อง เพื่อยกระดับห่วงโซ่คุณคำของส้มแขก ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำและปลายน้ำ เช่น การเก็บเกี่ยวผลผลิตอย่างมีคุณภาพ การแปรรูปส้มแขกโดยใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีที่เหมาะสม การสร้างแบรนด์ตราสินค้า การตลาดผ่านช่องทางที่หลากหลาย เพื่อพัฒนากลุ่มอาชีพสตรีมุสลิมให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง