การวิเคราะห์ภาพสะท้อนที่ปรากฏในนวนิยายเรื่องปีศาจ ของเสนีย์ เสาวพงศ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ภาพสะท้อนที่ปรากฏในนวนิยาย เรื่องปีศาจ ของเสนีย์ เสาวพงศ์ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพโดยศึกษาวิเคราะห์จากเอกสาร และเนื้อหาของนวนิยาย ผลการวิจัยพบว่า นวนิยายเรื่อง ปีศาจ ของเสนีย์ เสาวพงศ์ พบภาพสะท้อน 4 ด้าน ดังนี้ 1. ภาพสะท้อนด้านเศรษฐกิจ พบว่า ในเรื่องมีการกล่าวถึง การประกอบอาชีพ ไม่ว่าจะเป็นชาวนาซึ่งเป็นอาชีพของคนในสังคมส่วนใหญ่ถูกกดขี่ จากชนชั้นนายทุน ในขณะเดียวกันชนชั้นกลางบางกลุ่ม ได้แสวงหาผลประโยชน์ทางการเงิน จากอาชีพของตน โดยไม่คำนึงถึงจรรยาบรรณวิชาชีพ อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นการประกอบอาชีพที่อิสระไม่จำกัดทางเพศในยุคสมัยใหม่ รวมถึงปัญหาความยากจนที่ทำให้บางคน ต้องทำงานแบบทุจริตเพื่อให้ตนเองสุขสบาย 2. ภาพสะท้อนด้านวัฒนธรรม พบว่า นวนิยายเรื่องปีศาจ ของเสนีย์ เสาวพงศ์ มีแนวคิดเพื่อชีวิตที่เน้นสภาพความเป็นจริงทางสังคม โดยความเชื่อที่ปรากฏในเรื่องมีเพียงความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม 3. ภาพสะท้อน ด้านการศึกษา พบว่า ในเรื่องปรากฏความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาที่มีทั้งความเหลื่อมล้ำ ทางเพศโดยให้ความสำคัญกับการศึกษาของผู้หญิงน้อย และความเหลื่อมล้ำทางฐานะ ที่ทำให้โอกาสทางการศึกษาของคนไม่เท่ากัน และ 4. ภาพสะท้อนค่านิยม ได้แก่ ประเด็นการหาคู่ครองที่สังคมสมัยใหม่มีความคิดในการเลือกคู่ครองที่เหมาะสมกับตนเอง ทำให้ คนในสังคมสมัยใหม่มีคู่ครองได้ยากขึ้น แต่ยังปรากฏบางส่วนที่ยังถูกคลุมถุงชนจากพ่อแม่ ซึ่งเป็นความคิดของคนสมัยเก่าที่ต้องการรักษาเกียรติของตระกูล ประเด็นการครองเรือน พบว่า ผู้หญิงจะต้องปฏิบัติตนเป็นภรรยาที่ดี และซื่อสัตย์ต่อสามี ประเด็นการแบ่งชนชั้น มีการเลือกคบคนทางชนชั้น โดยชนชั้นสูงจะคบกับคนที่อยู่ชนชั้นเดียวกันเพื่อรักษาเกียรติให้กับตระกูล ประเด็นค่านิยมด้านวัตถุ พบว่าในสังคมยังมีการยึดติดกับรูปลักษณ์ หรือสิ่งของเพื่อสร้างความดูดีแก่ตนเอง นอกจากนี้ยังมีประเด็นความกตัญญู ที่ได้สะท้อนมุมมองในเรื่องของความกตัญญูต่อผู้ให้กำเนิด และประเด็นการรักบ้านเกิดเมืองนอน ที่ได้สะท้อนให้เห็นว่าคนไทยมีความรักบ้านเกิดเมืองนอนของตน เพราะนอกจากจะเป็นที่ ที่ตนเกิดมา ยังเป็นพื้นที่ใช้ทำมาหากินอีกด้วย