การมีส่วนร่วมของเยาวชนในการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชน พื้นที่ชายแดนจังหวัดศรีสะเกษ

ผู้แต่ง

  • สุรศักดิ์ จันทา วิทยาลัยกฎหมายและการปกครอง มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ

คำสำคัญ:

การมีส่วนร่วม, เยาวชน, การอนุรักษ์และฟื้นฟู, ป่าชุมชน, พื้นที่ชายแดน

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาบริบทการจัดการป่าชุมชนพื้นที่ชายแดนจังหวัดศรีสะเกษ และ 2) การมีส่วนร่วมของเยาวชนในการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชนพื้นที่ชายแดนจังหวัดศรีสะเกษ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ดำเนินการเก็บข้อมูลด้วยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกจากกลุ่มเป้าหมายผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 20 คน และการสนทนากลุ่ม จำนวน 18 คน นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า 1. บริบทป่าชุมชนพื้นที่ชายแดนจังหวัดศรีสะเกษ มีการดูแล อนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชนร่วมกัน เพื่อให้ป่าอุดมสมบูรณ์อย่างยั่งยืนจึงได้เข้าร่วมโครงการป่าชุมชน และจัดตั้งคณะกรรมการป่าชุมชนเพื่อเป็นองค์กรดำเนินงานด้านการดูแลป่าชุมชน 2. การมีส่วนร่วมของเยาวชนในการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชนพื้นที่ชายแดนจังหวัดศรีสะเกษใน 4 ประเด็น คือ 1) การมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ การดำเนินกิจกรรมการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชนดำเนินการโดยคณะกรรมการป่าชุมชน ผู้นำ และสมาชิกในชุมชน ในส่วนของเยาวชนจะเป็นผู้ปฏิบัติตามแผนที่กำหนด 2) การมีส่วนร่วมในการดำเนินงานป่าชุมชนได้รับการดูแลจากคณะกรรมการป่าชุมชนเป็นหลัก กิจกรรมประกอบด้วยการลาดตระเวนพื้นที่ป่า การจัดทำแนวกันไฟ การปลูกป่าเสริม ปลูกป่าทดแทนในพื้นที่เสื่อมโทรมถูกบุกรุกทำลาย ซึ่งกิจกรรมดังกล่าวนี้เยาวชนในพื้นที่จะมีส่วนร่วมในการดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง 3) การมีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์ ประชาชนทั้งภายในและภายนอกชุมชนสามารถเข้ามาใช้ประโยชน์จากป่าชุมชน และ 4) การมีส่วนร่วมในการประเมินผล หลังทำกิจกรรมทุกครั้งคณะกรรมการป่าชุมชน ประชาชนและเยาวชนในชุมชนจะร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นของปัญหา อุปสรรค และแนวทางแก้ไขของการดำเนินงานในกิจกรรมครั้งต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กรมป่าไม้. (2560). สรุปการจัดตั้งโครงการป่าชุมชน รายจังหวัด. https://forestinfo.forest.go.th/fCom_area.aspx

กรมป่าไม้. (2562). พระราชบัญญัติป่าชุมชน พ.ศ. 2562. กรมป่าไม้.

เกษม จันทร์แก้ว และคณะ. (2541). เทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม. หาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

เจนจิรา พวงมาลี และคณะ. (2557). มูลค่าการใช้ประโยชน์ของป่า ในป่าชุมชนเขาเขียว ตำบลหัวเขา อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวนศาสตร์ไทย, 33(1), 76-84.

ณัฐนนท์ จิรกิจนิมิต. (2566). ป่าชุมชนกับคุณภาพชีวิตที่ดีของคนในชุมชนบ้านต้นต้อง ตำบลพิชัย อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 7(4), 233-249.

ธีราพร ทองปัญญา และคณะ. (2558). จิตสำนึกต่อการพัฒนาชุมชนของเยาวชน: กรณีศึกษา กลุ่มเยาวชนอาสาสมัครพัฒนาชุมชนห้วยหมอนทอง. วารสาร ว. เกษตรศาสตร์ (สังคม), 36(3), 483-497.

บุญงาม จันทร์เงิน และวศิน ปลื้มเจริญ. (2555). การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นโดยผ่านกระบวนการทางสิ่งแวดล้อมศึกษา เรื่องการอนุรักษ์แม่น้ำป่าสัก จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 38(1), 104-116.

เพ็ญประภา เพชระบูรณิน และคณะ. (2557). แนวทางการมีส่วนร่วมของเยาวชนในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนในพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี: เขื่อนจุฬาภรณ์ จังหวัดชัยภูมิ ใน การประชุมวิชาการ การพัฒนาชนบทที่ยั่งยืน ครั้งที่ 4 ประจำปี 2557. (น.579 - 588). มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ภาวดี ทะไกรราช. (2560). ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการจัดการป่าชุมชนในพื้นที่ชายแดน จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารนครพนม, 6(1), 128-134.

ลาวัลย์ นาคดิลก. (2561). แนวทางการพัฒนาพฤตินิสัยของเยาวชน. วารสารวิชาการ, 12(1), 163-172.

อัญมณี ทาทิตย์. (2563). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในเขตพื้นที่อำเภอวังสมบูรณ์ จังหวัดสระแก้ว [การค้นคว้าอิสระหลักสูตรปริญญาธุรกิจมหาบัณฑิตวิชาเอกการจัดการทั่วไป]. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.

Checkoway, B. (2021). What is youth participation? USA. University of Michigan.

K, Asok. (2023). Promoting Youth Involvement in Environmental Sustainability for a Sustainable Future. http://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/ https://icertpublication.com/wp-content/uploads/2023/11/28.- Promoting-Youth-Involvement-in-Environmental-Sustainability- for-a-Sustainable-Future.pdf

Reem, H., & Johan, A. O. (2018). Research frontiers in community forest management. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1877343517302191

Latifah, Y., & Purwanto. (2024). Study of Community Forest Management (HKm) on Socio-Economic Sustainability in Several

Regions of Indonesia. https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/1188/1/012026

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-24

รูปแบบการอ้างอิง

จันทา ส. . (2025). การมีส่วนร่วมของเยาวชนในการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชน พื้นที่ชายแดนจังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิชาการมนุษย์และสังคม มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ, 9(2), 214–237. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/jhuso/article/view/5087