บทบาทของภาครัฐในการสร้างความยั่งยืน : แนวคิดเชิงกลยุทธ์ ในรัฐประศาสนศาสตร์

พิศิษฐ อยู่พลี

ผู้แต่ง

พิศิษฐ อยู่พลี นักวิชาการอิสระ

คำสำคัญ:

บทบาทของภาครัฐ, การสร้างความยั่งยืน, แนวคิดเชิงกลยุทธ์

บทคัดย่อ

บทความนี้กล่าวถึงบทบาทสำคัญของภาครัฐในการขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยเน้นแนวคิดเชิงกลยุทธ์ในรัฐประศาสนศาสตร์ที่ช่วยให้สามารถตอบสนองต่อความเปลี่ยนแปลงและความท้าทายที่ซับซ้อนในยุคปัจจุบัน ภาครัฐถูกมองว่าเป็นศูนย์กลางในการสร้างความสมดุลระหว่างเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ผ่านการกำหนดนโยบายที่ชัดเจน การบริหารจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ และการประสานความร่วมมือระหว่างภาคเอกชน ชุมชน และภาคส่วนต่าง ๆ นอกจากนี้ บทความยังเสนอแนวคิดเชิงกลยุทธ์ เช่น การสร้างระบบที่ยืดหยุ่นและสามารถปรับตัวได้ การผลักดันนวัตกรรมทางเทคโนโลยี และการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ภาครัฐสามารถบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตัวอย่างของความสำเร็จในระดับนานาชาติ เช่น โครงการพลังงานหมุนเวียนหรือการจัดการทรัพยากรน้ำ แสดงให้เห็นว่าความร่วมมือและการใช้เทคโนโลยีสามารถสร้างผลลัพธ์ที่ดีต่อทั้งสังคมและสิ่งแวดล้อม ในมุมมองของผู้เขียน บทบาทของภาครัฐในการสร้างความยั่งยืนไม่ใช่เพียงการแก้ปัญหาปัจจุบัน แต่คือการสร้างระบบที่สามารถรองรับความเปลี่ยนแปลงในอนาคตได้ บทความนี้มุ่งเน้นให้เห็นถึงความสำคัญของการบริหารงานภาครัฐในเชิงรุก การบูรณาการระหว่างภาคส่วน และการกำหนดเป้าหมายระยะยาว เพื่อสร้างสังคมที่มีความสมดุลและยั่งยืนในระยะยาว

เอกสารอ้างอิง

กฤตยกร ส่งต่าย และ วลัยพร รัตนเศรษฐ. (2564). ความร่วมมือของภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมในการขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจสร้างสรรค์ อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร. วารสารบัณฑิตวิจัย, 10(3), 353-368.

จารุวรรณ ศรีวัฒนกุล. (2564). ธรรมาภิบาลและการบริหารที่ยั่งยืนของภาครัฐไทย : แนวโน้มและความท้าทาย. วารสารพัฒนาการเมือง, 9(3), 123–140.

เดชา พวงงาม และปธาน สุวรรณมงคล. (2563). การสร้างเครือข่ายการบริหารปกครองแบบร่วมมือกันในการพัฒนาทุนมนุษย์ ขององค์การบริหารส่วนจังหวัด. วารสารสิรินธรปริทรรศน์, 21(2), 157-162.

ทรงพล โชติกเวชกุล. (2563). รัฐประศาสนศาสตร์กับการพัฒนาท้องถิ่นที่ยั่งยืน. วารสารพัฒนาการเรียนรู้: ภาษา ศิลปะ วัฒนธรรม, 5(1), 262-271.

บดินทร์ธร บัวรอด. (2565). การวิเคราะห์นโยบายภาครัฐเพื่อการนำไปปฏิบัติ : ผลกระทบจากอดีตถึงปัจจุบัน. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 11(3), 35-44.

พรเทพ นวลแก้ว. (2565). การมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการนโยบายสาธารณะเชิงกลยุทธ์. วารสารบริหารรัฐกิจ, 18(2), 89–104.

พระครูปลัดประวิทย์ วรธมฺโม และพระครูใบฎีกาอภิชาติ ธมฺมสุทฺโธ. (2565). รัฐประศาสนศาสตร์แนวใหม่กับการพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารศิลปศาสตร์ราชมงคลสุวรรณภูมิ, 4(3), 587-599.

พระครูสุตวรธรรมกิจ. (2564). ความร่วมมือของภาครัฐ ภาคธุรกิจเอกชน และภาคประชาชนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวงานประเพณีบุญผะเหวด จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารภูมินิเวศพัฒนาอย่างยั่งยืน, 2(2), 1-15.

พฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2553). การจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน : พื้นฐานการศึกษา ด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ไทยสัมพันธ์.

พิชญ์สินี เสรีโรจนกุล. (2564). การพัฒนาความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมในการดำเนินงานพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในเขตเทศบาลเมืองพนัสนิคม. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ. 7(4), 277-297.

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2563). เอกสารการสอนชุดวิชา การบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม่ (รหัสวิชา 91314). นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

สถาพร แสงสุโพธิ์ และเกรียงไกร เจริญผล. (2523). แนวทางการขับเคลื่อนศักยภาพท้องถิ่นให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืนในศตวรรษที่ 21. วารสารภูมินิเวศพัฒนาอย่างยั่งยืน, 3(1), 28-40.

สถิต จันทร์น้อย. (2565). การบริหารเชิงกลยุทธ์ นโยบายกับการเมืองและผลกระทบการกระจายอำนาจ ต่อการกำกับดูแลท้องถิ่นในประเทศไทย. วารสาร มจร เลย ปริทัศน์, 3(3), 44-53.

สันติ บางอ้อ. (2546, 21 มิถุนายน). สภาพัฒน์กับการพัฒนาประเทศ. โพสต์ทูเดย์คอลัมน์.

สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน). (2562). 7 ประโยชน์ที่หน่วยงานของรัฐจะได้รับ จากพระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผ่านระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562. สืบค้น 18 มีนาคม 2568, จาก https://www.dga.or.th/documentsharing/article/36223/?utm_source=chatgpt.com

สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ. (2558). นโยบายความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2558–2564. สืบค้น 18 มีนาคม 2568, จาก https://www.nsc.go.th/wp-content/uploads/2018/08/policy58.pdf

Chen, H. (2023). The moderating role of green operational innovation. Nature Humanities and Social Sciences Communications. Retrieved March 18, 2025, from https://www.nature.com/articles/s41599-025-04417-7

CIEL. (2005). Principles and Approaches of Sustainable Development and Chemicals Management. Retrieved March 18, 2025, from https://www.ciel.org/Publications/SAICM_PrinciplesStudyFinal_July05.pdf

Forestier, O. & Kim, R.E. (2020). Explaining the emergence of SDG implementation patterns in European countries. Ecological Economics, 177, 106779. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2020.106779

McKinsey & Company. (2019). Five ways that ESG creates value. Retrieved March 18, 2025, from https://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/Business%20Functions/Strategy%20and%20Corporate%20Finance/Our%20Insights/Five%20ways%20that%20ESG%20creates%20value/Five-ways-that-ESG-creates-value.ashx

Nature. (2023). The moderating role of green operational innovation. Retrieved March 18, 2025, from https://www.nature.com/articles/s41599-025-04389-8

Osipov, V.I. (2019). Sustainable Development: Environmental Aspects. Her. Russ. Acad. Sci. 89, 396–404 https://doi.org/10.1134/S1019331619040087

Research Gate. (2023). Corporate Social Responsibility and Stakeholder Engagement: A Comparative Study of Industry Practices. Retrieved March 18, 2025, from https://www.researchgate.net/publication/380898861_Corporate_Social_Responsibility_And_Stakeholder_Engagement_A_Comparative_Study_Of_Industry_Practices

Tian, J. (2023). Does government environmental concern promote carbon reduction? Evidence from China. arXiv preprint arXiv, 2306, 13436. https://doi.org/10.48550/arXiv.2306.13436