รูปแบบการส่งเสริมการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ของหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบลของคณะสงฆ์จังหวัดเพชรบุรี

ผู้แต่ง

  • พระวิสุทธิวรกิจ (เสน่ห์ ธมฺมรํสี) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • อนุชา พละกุล มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • ดาวนภา เกตุทอง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

รูปแบบ, การเผยแผ่พระพุทธศาสนา, หน่วยอบรมประชาชน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1. สภาพปัจจุบัน ปัญหา สาเหตุ อุปสรรคการเผยแผ่พระพุทธศาสนา 2. องค์ประกอบการพัฒนาการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ และ 3. เพื่อนำเสนอรูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ของหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล โดยใช้รูปแบบวิจัยแบบผสานวิธี ได้แก่ การวิจัยเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 10 รูปหรือคน และการสัมมนาเชิงปฏิบัติการ 15 รูปหรือคน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญคัดเลือกแบบเจาะจง นำมาวิเคราะห์เนื้อหา สรุปแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพปัจจุบัน ปัญหา สาเหตุ อุปสรรค ได้แก่ คณะสงฆ์จัดโครงการธรรมสัญจรร่วมกับภาครัฐ กิจกรรมวัดประชารัฐ-สร้างสุข หมู่บ้านรักษาศีล 5 มอบทุนการศึกษา จัดตั้งหน่วยช่วยเหลือผู้ประสบภัย ปัญหา สาเหตุ อุปสรรคคณะสงฆ์บางพื้นที่ไม่ได้ทำงาน ไม่ตอบสนองงานคณะสงฆ์ การเปลี่ยนแปลงค่านิยม ขาดการรับรองจากราชการ ขาดงบประมาณ และงานซ้ำซ้อนกับภาครัฐ 2. องค์ประกอบการพัฒนาการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ ได้แก่ 1. ด้านความรู้ ส่งเสริมให้พระภิกษุสามเณรมีการศึกษาในระดับอุดมศึกษา 2. ด้านทัศนคติ สร้างแนวทางการเผยแผ่ที่มีเอกภาพ เพื่อให้คำแนะนำพุทธศาสนิกชน 3. ด้านทักษะ ได้แก่ ทักษะทางกาย การดูแลสุขภาพ การแต่งตัว บุคลิกภาพ ทักษะทางวาจา การแนะนำสั่งสอนแต่สิ่งที่เป็นประโยชน์ตามหลักของพระพุทธศาสนา และทักษะทางใจ การวางแผน การคิด การมีประสบการณ์ และ 4. ด้านนิสัย บุคลิกของผู้ทำการเผยแผ่ต้องมีความรับผิดชอบต่อตนเองและหมู่คณะ 3. รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ ได้แก่ 1. ผู้ส่งสาร พระสงฆ์ที่จะทำหน้าที่เผยแผ่ ต้องศึกษามาอย่างถูกต้องทั้งทางธรรมและทางโลก มีวัตรปฏิบัติที่ดีเป็นประจักษ์ต่อคณะสงฆ์และประชาชน 2. สาร พระนักเทศน์ต้องประยุกต์ต่อผู้รับสารตามประเภท อาทิ เด็ก ผู้ใหญ่ ข้าราชการ 3. สื่อหรือช่องทาง การสื่อสารต้องเป็นข้อเท็จจริง เพื่อปรับปรุงพัฒนาต่อยอดการเผยแผ่ และ 4. ผู้รับสาร จัดกลุ่มผู้สูงอายุ เยาวชน ประชาชน ข้าราชการ เมื่อเข้าใจกลุ่มบุคคลที่จะสื่อสารที่เหมาะสม

เอกสารอ้างอิง

พระครูธีรนันทสิทธิ์ (ธีรปญฺโญ (มีผดุง)) และคณะ. (2567). พลวัตการขับเคลื่อนหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบลอำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 8(1), 68-80.

พระครูสวัสดิ์กาญจโนภาส (ทัตพล แผลงปาน). (2567). การขับเคลื่อนหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล สู่การสร้างนวัตกรรมชุมชนต้นแบบวิถีพุทธ ในเขตการปกครองคณะสงฆ์ จังหวัดกาญจนบุรี. Journal of Roi Kaensarn Academi, 9(12), 1644-1657.

พระครูสังฆรักษ์สุเทพ สุเทโว (ชูชีพ) และคณะ. (2567). ประสิทธิภาพการบริหารจัดการของหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบลคลองข่อย อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 5(3), 109-222.

พระวิสุทธิวรกิจ และคณะ. (2563). หน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล (อ.ป.ต.) : แนวคิด ปัญหา แนวทางแก้ไขและเทคนิคการแสดงบทบาทต่อสังคมของพระสงฆ์เชิงรุก. การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 3 (The 3 rd National Conference MCU.RK.2020) (หน้า 1). นครปฐม: วิทยาลัยสงฆ์พุทธปัญญาศรีทวารวดี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระสุธีรัตนบัณฑิต อบอุ่น และคณะ. (2563). นวัตกรรมและเครือข่ายทางสังคมจากการดำเนินงานหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบลของคณะสงฆ์ไทย. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 5(3), 1-10.

พรั่ง เจนนธี. (2546). คู่มือการปฏิบัติงานหน่วย อ.ป.ต. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนา.

ระเบียบมหาเถรสมาคมว่าด้วยการตั้งหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล พ.ศ. 2546. (2546, 1 กันยายน). สืบค้น 27 ตุลาคม 2567, จาก https://shorturl.asia/pCJxb

เสถียรพงศ์ วรรณะปก. (2540). พุทธวิธีสอนจากพระไตรปิฎก. กรุงเทพฯ: เพชรรุ่งการพิมพ์จำกัด.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-19

รูปแบบการอ้างอิง

(เสน่ห์ ธมฺมรํสี) พ., พละกุล อ., & เกตุทอง ด. (2025). รูปแบบการส่งเสริมการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงสร้างสรรค์ของหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบลของคณะสงฆ์จังหวัดเพชรบุรี. วารสารวิชาการรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 7(4), 61–73. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/AJPP/article/view/4964