การบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างภาวะผู้นำทางการเมือง ของผู้บริหารองค์การบริหารส่วนตำบลในจังหวัดชัยภูมิ

ผู้แต่ง

  • พระสิทธิรักษ์ จนฺทสาโร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • สุมาลี บุญเรือง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • อภิญญา ฉัตรช่อฟ้า มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การบูรณาการหลักพุทธธรรม, ภาวะผู้นำทางการเมือง, ผู้บริหารองค์การบริหารส่วนตำบล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาภาวะผู้นำทางการเมือง 2. วิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นำทางการเมือง และ 3. เสนอแนวทางการบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างภาวะผู้นำทางการเมืองของผู้บริหารองค์การบริหารส่วนตำบลในจังหวัดชัยภูมิ การวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิจัยแบบผสานวิธี ทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ โดยการวิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 18 ราย และสนทนากลุ่มจำนวน 9 ราย ส่วนการวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามกับประชาชนที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป ซึ่งมีสิทธิเลือกตั้งในองค์การบริหารส่วนตำบล 3 แห่ง (ขนาดใหญ่ กลาง และเล็ก) จากประชากรทั้งหมด 21,161 คน โดยคำนวณกลุ่มตัวอย่างด้วยสูตรของยามาเน่ ได้จำนวน 400 คน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนาและการถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน

ผลการวิจัยพบว่า 1. ภาวะผู้นำทางการเมืองประกอบด้วยหลายมิติ ได้แก่ ความมุ่งมั่นเสียสละ การมีส่วนร่วมกับประชาชน ความชาญฉลาดทางการเมือง การบริหารจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ การเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วม ความรู้ด้านการบริหารและนโยบาย ความกล้าหาญในการตัดสินใจ และการบริหารความขัดแย้ง 2. ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นำ ได้แก่ สถาบันครอบครัว กลุ่มเพื่อน และสื่อมวลชน ซึ่งสามารถพยากรณ์ภาวะผู้นำได้ร้อยละ 12.9 และหลักพุทธธรรม โดยเฉพาะนิสสยสัมปันโน (การมีมนุษยสัมพันธ์) มีอิทธิพลต่อภาวะผู้นำร้อยละ 22.0 3. การบูรณาการหลักพุทธธรรมควรมุ่งเน้นการมีปฏิสัมพันธ์ที่ดี การรับฟังอย่างเข้าใจ การสื่อสารอย่างโปร่งใส และการสร้างความไว้วางใจ เพื่อส่งเสริมผู้นำที่มีจริยธรรมและได้รับการยอมรับอย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

ชลิดา ศรมณี และคณะ. (2556). การสร้างสันนวัตกรรมการบริการสาธารณะโดยองค์การบริหารส่วนตำบล (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ณฐมน หมวกฉิม. (2564). การตื่นตัวทางการเมืองของเยาวชนในระบอบประชาธิปไตยที่มีผลต่อการเลือกตั้งทั่วไปของไทย (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร์). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ธันยวัฒน์ รัตนสัค. (2555). การบริหารราชการไทย. เชียงใหม่: สำนักวิชารัฐประศาสนศาสตร์.

พรเศรษฐี วุฒิปัญญาอิสกุล. (2563). การบูรณาการหลักธรรมาธิปไตยเพื่อส่งเสริมภาวะผู้นำทางการเมืองของนักการเมืองในจังหวัดนครราชสีมา (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร์). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาอาคม อตฺถเมธี. (2564). การศึกษาภาวะผู้นำตามหลักทุติยปาปณิกสูตรของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม จังหวัดเลย. วารสารวิจัยศรีล้านช้าง, 2(5), 1-11.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

รพีพร ธงทอง. (2561). ภาวะผู้นำและแนวทางเชิงปฏิบัติสำหรับ ผู้บริหารส่วนท้องถิ่นภายใต้บริบทแห่งการเปลี่ยนแปล. วารสารการพัฒนาท้องถิ่น, 13(45), 113-114.

รังสรรค์ ประเสริฐศรี. (2544). ภาวะผู้นำ. กรุงเทพฯ: ธนธัชการพิมพ์.

สาลินี รักกตัญญู. (2564). การส่งเสริมบทบาทของนักการเมืองสตรีท้องถิ่นเพื่อเสริมสร้างการบริหารจัดการ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตภาคเหนือตอนบน (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร์). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

องค์การบริหารส่วนตำบลโอโล. (2567). จำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้งสมาชิก อบต. และนายก อบต. สืบค้น 16 กันยายน 2567, จาก https://shorturl.asia/fY2sq

Likert, R. (1967). The Method of Constructing and Attitude Scale. New York: Wiley & Son.

UN. (1960). Development of Economic and Social Affair Community Development and Related Service. New York: United Nations Republication.

Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis. (3rd Ed). New York: Harper and Row Publications.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-25

รูปแบบการอ้างอิง

จนฺทสาโร พ., บุญเรือง ส., & ฉัตรช่อฟ้า อ. (2025). การบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อเสริมสร้างภาวะผู้นำทางการเมือง ของผู้บริหารองค์การบริหารส่วนตำบลในจังหวัดชัยภูมิ. วารสารวิชาการรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 7(5), 1–15. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/AJPP/article/view/4999