ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาไทย นโยบายครูดี เรียนฟรี ใกล้บ้านทั้งระบบ

บทคัดย่อ

บทความนี้นำเสนอภาพรวมของปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในประเทศไทย โดยเฉพาะในช่วงวิกฤตโควิด-19 ที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อกลุ่มนักเรียนยากจน ทั้งในด้านการเข้าถึงทรัพยากรดิจิทัล ภาระหน้าที่ในครอบครัว และสุขภาพจิตแม้รัฐบาลหลายยุคจะมีนโยบายลดความเหลื่อมล้ำ เช่น การเพิ่มเงินอุดหนุนรายหัว หรือการสนับสนุนกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) แต่ยังขาดความต่อเนื่องและการพัฒนาที่ครอบคลุม อีกทั้งเศรษฐกิจที่ถดถอยในปี 2566 ที่มีครัวเรือนยากจนเพิ่มขึ้น ได้กลายเป็นแรงผลักให้เด็กหลุดจากระบบการศึกษามากขึ้น จากการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงนโยบาย รวมถึงศึกษากรณีตัวอย่างจากต่างประเทศ บทความนี้เสนอข้อเสนอเชิงนโยบาย 9 ข้อเพื่อแก้ไขความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว โดยเน้นตั้งแต่การส่งเสริมการศึกษาในระดับปฐมวัย การปรับปรุงหลักสูตรให้ทันสมัย การจัดการศึกษาแบบไร้ค่าใช้จ่าย การพัฒนาครูและบุคลากร ไปจนถึงการจัดการโครงสร้างระบบการศึกษาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ทั้งนี้การปฏิรูประบบการศึกษาและการลงทุนอย่างต่อเนื่องในนโยบายที่ลดความเหลื่อมล้ำถือเป็นภารกิจสำคัญของภาครัฐและสังคมไทยในการสร้างความเท่าเทียมและความยั่งยืนทางการศึกษาของเด็กไทยในอนาคต