การปรับตัวของวงหมอลำในยุคการเปลี่ยนแปลงสู่ยุคดิจิทัล

ผู้แต่ง

  • อาทิติยา เบ็ญจะปัก หลักสูตรนิเทศศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์การตลาด คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย
  • อัญชลี พิเชษฐพันธ์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย

คำสำคัญ:

วงหมอลำ, การปรับตัวของวงหมอลำ, วงหมอลำในยุคดิจิทัล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการปรับตัวของวงหมอลำในยุคการเปลี่ยนแปลงสู่ยุคดิจิทัล และ 2) เพื่อศึกษาการบริหารจัดการแฟนคลับหมอลำในยุคดิจิทัล โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับบุคลากรที่ทำงานวงหมอลำ จำนวน 15 คน แบ่งออกเป็น 6 คณะ ได้แก่ 1) หมอลำคณะประถมบันเทิงศิลป์ 2) หมอลำคณะเสียงอิสาน 3) หมอลำคณะระเบียบวาทะศิลป์ 4) หมอลำคณะสาวน้อยเพชรบ้านแพง 5) หมอลำคณะรัตนศิลป์ อินตาไทยราษฎร์ 6) หมอลำคณะศิลปินภูไท ผลการวิจัย พบว่า 1) การปรับตัวของวงหมอลำสู่ยุคดิจิทัล ประกอบด้วย 1.1) การใช้กลยุทธ์การสร้างและนำเสนอเอกลักษณ์ อัตลักษณ์ ของวงหมอลำให้สอดรับกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคม และ 1.2) การบริหารธุรกิจหมอลำ ให้สอดคล้องกับยุคสมัย และความต้องการของผู้ชม 2) การบริหารจัดการแฟนคลับหมอลำในยุคดิจิทัล ประกอบด้วย 2.1) การมีปฏิสัมพันธ์กับกลุ่มแฟนคลับอย่างสม่ำเสมอทั้งด้านหน้าเวทีและบนสื่อสังคมออนไลน์ 2.2) การรับฟังความคิดเห็นของแฟนคลับเพื่อพัฒนาปรับปรุงการแสดงให้สามารถเข้าถึงกลุ่มผู้ชมและแฟนคลับได้ทุกเพศทุกวัย

เอกสารอ้างอิง

บุญจันทร์ เพชรเมืองเลย, สำเร็จ คำโมง และยาใจ พงษ์บริบูรณ์. (2562). การจัดการความรู้ศิลปะการแสดงพื้นบ้านลำเรื่องต่อกลอน คณะรัตนศิลป์อินตาไทยราษฎร์. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 11(1), 93-115.

ปัณณทัต ลำเฟือย. (2563). การแสดงคณะเสียงอิสาน. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานาฏยศิลป์ไทย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ภานุวัฒน์ เหล่าพิลัย. (2564). พัฒนาการรูปแบบการแสดงคอนเสิร์ตหมอลำคณะระเบียบวาทะศิลป์. วิทยานิพนธ์ศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ศิริชัย ทัพขวา. (2560). การพัฒนารูปแบบการแสดงหมอลำหมู่เชิงธุรกิจ. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวัฒนธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ศิลปคม สีจองแสง และนิตยา วรรณกิตร์. (2564). ลักษณะการใช้ภาษาในเพลงลูกทุ่งหมอลำคณะเสียงอิสาน. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 8(1), 172-188.

ศิวาพร ฟองทอง, วรวรรณ ชาญด้วยวิทย์, ประเสริฐ วิจิตรนพรัตน์, ศิริศักดิ์ เหล่าจันขาม, รพีพรรณ แคนลาด, อัจฉราภรณ์ มงคลคำ, อัษฎาวุฒิ ศรีทน และศุภชัย เสถียรหมั่น. (2565). หมอลำกับเศรษฐกิจ สังคม และสุขภาพของคนอีสาน (เล่ม 1): หมอลำกับเศรษฐกิจสังคมของคนอีสาน. รายงานฉบับสมบูรณ์. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ศุภศิลป์ น้อยแวงพิม และอุรารมย์ จันทมาลา. (2566). ธุรกิจบันเทิงหมอลำคณะสาวน้อยเพชรบ้านแพง ในบริบทวิถีชีวิตปกติใหม่. วารสารสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่น, 7(3), 191–199.

ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น. (ม.ป.ป.). ฐานข้อมูลหมอลำ. สืบค้น 9 กรกฎาคม 67 จาก http://shorturl.asia/9xuis.

สมาน แสนสุภา และอนุรักษ์ บุญแจะ. (2563). การบริหารจัดการวงหมอลำ คณะประถมบันเทิงศิลป์. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฎบุรีรัมย์, 12(1), 37-50.

สันดุสิทธิ์ บริวงษ์ตระกูล. (2559). การสื่อสารของกลุ่มแฟนคลับหมอลำเรื่องต่อกลอนผ่านสื่อสังคมออนไลน์. ใน เอกสารประกอบการประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 7, 23 มิถุนายน 2559 หน้า 969–977. สงขลา: มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.

สุรพงษ์ สังฆมณี. (2541). ค่านิยมที่ปรากฏในวรรณกรรมเพลงถูกทุ่งอีสาน พ.ศ. 2533 -2538. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

Jenkins, H. (2019). Participatory culture: Interviews. Medford, MA: Polity Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-09-14

รูปแบบการอ้างอิง

เบ็ญจะปัก อ., & พิเชษฐพันธ์ อ. (2025). การปรับตัวของวงหมอลำในยุคการเปลี่ยนแปลงสู่ยุคดิจิทัล. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 5(3), 936–948. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/JMSSNRU/article/view/4614

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย