พลังอำนาจการศึกษาเชิงพื้นที่ในการจัดการทรัพยากรพื้นถิ่นของสังคมวัฒนธรรมล้านนาผ่านระบบโรงเรียนไทย

บทคัดย่อ

              บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ถอดบทเรียนความสำเร็จและความท้าทายของการเรียนการสอนเชิงพื้นที่ในการส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่นในโรงเรียน และ 2) เสนอแนวทางการสร้างสรรค์วัฒนธรรมซอฟต์พาวเวอร์ผ่านระบบโรงเรียนไทย โดยใช้แนวคิดพลังอำนาจทางการศึกษาเชิงพื้นที่เป็นกรอบวิเคราะห์หลัก การศึกษาเป็นแบบเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการวิเคราะห์เอกสารควบคู่กับการเก็บข้อมูลภาคสนาม ผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก สนทนากลุ่ม และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม โดยมีกลุ่มเป้าหมายคือ นักเรียน ครู ผู้อำนวยการโรงเรียน และผู้นำชุมชนในเขตชุมชนวัวลาย จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งมีการจัดการเรียนรู้วัฒนธรรมล้านนาโดยเฉพาะหัตถกรรมเครื่องเงินในโรงเรียนเทศบาลวัดศรีสุพรรณอย่างต่อเนื่อง

              การจัดการเรียนรู้เชิงพื้นที่สามารถบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้าสู่หลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ เสริมสร้างอัตลักษณ์ ความภาคภูมิใจ และความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชน อย่างไรก็ตาม ยังพบข้อจำกัดในด้านความสนใจของผู้เรียนยุคใหม่และศักยภาพของครูในการออกแบบกิจกรรมที่เชื่อมโยงวัฒนธรรมกับทักษะศตวรรษที่ 21 จากการสังเคราะห์ข้อมูล บทความนี้เสนอแนวทางการสร้างซอฟต์พาวเวอร์ผ่านระบบโรงเรียนไทย 5 แนวทาง ได้แก่ การออกแบบหลักสูตรเชิงพื้นที่ การเปิดพื้นที่เรียนรู้ร่วมกับชุมชน การบูรณาการทักษะสมัยใหม่กับวัฒนธรรม การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ และการใช้ Soft Media สื่อสารวัฒนธรรม บทความนี้จึงชี้ให้เห็นว่าโรงเรียนสามารถเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนวัฒนธรรมท้องถิ่นสู่เวทีโลกได้อย่างยั่งยืน หากมีการจัดการศึกษาเชิงพื้นที่ที่เข้มแข็งและมีการบูรณาการอย่างสร้างสรรค์