กลยุทธ์การสอนประวัติศาสตร์ผ่านประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อมชุมชน เพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองนิเวศศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

ชรินทร์ มั่งคั่ง; ศรศวร  ไชโย; ภคนันท์ โหมดบุตร; วรินทร  สิริพงษ์ณภัทร

ผู้แต่ง

ชรินทร์ มั่งคั่ง คณะศึกษาศาสตร์, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ศรศวร ไชโย คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ภคนันท์ โหมดบุตร คณะศึกษาศาสตร์, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
วรินทร สิริพงษ์ณภัทร คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

กลยุทธ์การสอนประวัติศาสตร์, ปัญหาสิ่งแวดล้อมชุมชน, ความเป็นพลเมืองนิเวศศาสตร์, นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สร้างแผนการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ที่บูรณาการประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อมชุมชน ที่ส่งเสริมความเป็นพลเมืองนิเวศศาสตร์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 2) ประเมินพฤติกรรมความเป็นพลเมืองนิเวศศาสตร์ หลังการใช้แผนการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ที่บูรณาการประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อมชุมชน ที่ส่งเสริมความเป็นพลเมืองนิเวศศาสตร์ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ตัวอย่างที่ได้ใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย โดยการจับฉลาก ชั้นเรียน คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนวิชัยวิทยา จำนวน 18 คน ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 มีเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) แผนการสอนประวัติศาสตร์ผ่านประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อมชุมชน จำนวน 18 ชั่วโมง 2) แบบประเมินความเหมาะสมของแผนการจัดการเรียนรู้ และ 3) แบบประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติความเป็นพลเมืองนิเวศศาสตร์ ใช้รูปแบบวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า

ผลการประเมินคุณภาพของแผนการเรียนรู้ มีผลรวมอยู่ในระดับเหมาะสมมากที่สุด (M=4.60, SD=0.21)

2. ระดับคะแนนการประเมินพฤติกรรมความเป็นพลเมืองนิเวศศาสตร์ของนักเรียน หลังจากการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ผ่านประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อมชุมชนนักเรียน อยู่ในระดับเหมาะสมมาก (M=4.46, SD=0.56)

เอกสารอ้างอิง

กฤษฎา หัดหรอ. (2559). ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน เรื่อง สิ่งแวดล้อมที่มีต่อทักษะการแก้ปัญหาและทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จังหวัดภูเก็ต. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

ชรินทร์ มั่งคั่ง, ยงยุทธ ยะบุญธง, เชษฐภูมิ วรรณไพศาล, ชญานิตย์ ยิ้มสวัสดิ์, อรรฏชณม์ สัจจะ, พัฒนกุล, ณกานต์ อนุกูลวรรธกะ, ชัยณรงค์ จารุพงศ์พัฒนะ, กรวิชญ์ จิตวิบูลย์, เตชินี ทิมเจริญ, & นิติกร แก้วปัญญา. (2564). การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นแบบวิธีการเชิงพื้นที่ เรื่อง ประวัติศาสตร์นครหริภุญไชยเพื่อส่งเสริมสำนึกประวัติศาสตร์ความสุขของนักเรียนในพื้นที่นครหริภุญไชย จังหวัดลำพูน. องค์การบริหารส่วนจังหวัดลำพูน และคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

วรินทร สิริพงษ์ณภัทร และคณะ. (2567). การเรียนรู้แบบการตั้งคําถามแบบโสเครติสเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองตื่นรู้ฐานเศรษฐศาสตร์ยั่งยืน. วารสารครุศาตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 4(1), 1-12.

Ballantyne, R., & Packer, J. (2009). Introducing a fifth pedagogy: Experience-based strategies for facilitating learning in natural environments. Environmental Education Research, 15(2), 243-262.

González-Vázquez, D., Feliu-Torruella, M., & Íñiguez-Gracia, D. (2021). The Teaching of Historical Memory as a Tool for Achieving SDG 16 and Teachers’ Views on the Exile Memorial Museum (MUME) Routes. Sustainability, 13(24), 13637.

Hadjichambis, A. C., & Paraskeva-Hadjichambis, D. (2020). Education for environmental citizenship: The pedagogical approach. (pp. 237-261). Springer.

Hadjichambis, A., & Reis, P. (2018). Climate citizenship in the European Union: Environmental citizenship as an analytical concept. Impact, 2018(8), 52-54. Science Impact Ltd.

Hadjichambis, A., & Reis, P. (2018). European Network for Environmental Citizenship (ENEC). Impact, 2018(8), 52–54.

Herrmann, Z., & Hausburg, T. (2023). Empowering students to be part of climate-change solutions. Educational Leadership. Retrieved from https://www.ascd.org/el/articles/empowering-students-to-be-part-of-climate-change-solutions

Hmelo-Silver, C. E. (2004). Problem-based learning: What and how do students learn?. Educational Psychology Review, 16(3), 235-266.

Nordström, H. K. (2008). Environmental education and multicultural education – Too close to be separate?. International Journal of Environmental Education and Information, 17(2), 008-017.

OECD. (2008). OECD Environmental Outlook to 2030 (pp. 139-170). OECD iLibrary. Retrieved from https://www.oecd-ilibrary.org/environment/oecd-environmental-outlook-to-2030_9789264040519-en.

Savery, J. R. (2006). Overview of problem-based learning: Definitions and distinctions. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 1(1), 9-20.

Jyothish, K. (2021). Teaching methods in history learning. International Journal of Research Publication and Reviews, 2(6), 202–208.

Kovarik, B. (2025). Environmental issues are part of history. Environmental History. Retrieved from https://environmentalhistory.org/2025/02/11/about-environmental-history/.