การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลที่ส่งผลต่อการบริหารกิจการคณะสงฆ์ในเขตจังหวัดนครพนม

ผู้แต่ง

  • พระเฉลิมชัย นาคเสโน (ทิศแดง) สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนครพนม
  • วรวุฒิ อินทนนท์ สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนครพนม
  • กชกร เดชะคำภู สาขาวิชาการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนครพนม

คำสำคัญ:

การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาล;, การบริหารกิจการคณะสงฆ์

บทคัดย่อ

           การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ระดับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลและการบริหารกิจการคณะสงฆ์ 2) การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลที่ส่งผลต่อการบริหารกิจการคณะสงฆ์  3) แนวทางที่เหมาะสมในการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารกิจการคณะสงฆ์ เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่าง คือ พระสังฆาธิการและคณะสงฆ์ผู้ปกครอง ไวยาวัจกร บุคลากรสำนักงานพระพุทธศาสนา จำนวน 327 รูป/คน ใช้วิธีการสุ่มแบบชั้นภูมิ และผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 15 รูป/คน เลือกแบบเจาะจง เครื่องมือ คือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ การวิจัยเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบผลดังนี้  1) ระดับการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลอยู่ในระดับมาก และระดับการบริหารกิจการคณะสงฆ์อยู่ในระดับปานกลาง 2) การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลส่งผลต่อการบริหารคณะสงฆ์ มีความสัมพันธ์กันในระดับสูง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ด้านที่มีอำนาจพยากรณ์มากที่สุดไปหาน้อย คือ หลักความรับผิดชอบ หลักคุณธรรม หลักความคุ้มค่า ตามลำดับ สามารถร่วมกันพยากรณ์การบริหารกิจการคณะสงฆ์ ได้ร้อยละ 68 และ 3) แนวทางที่เหมาะสมในการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารกิจการคณะสงฆ์ทั้ง 6 ด้าน คือ (1) ด้านการปกครอง ยึดมั่นในหลักพระธรรมวินัย (2) ด้านการศาสนศึกษา พัฒนาบุคลากรที่มีความสามารถทางธรรม (3) ด้านการเผยแผ่ มีความพร้อมด้านบุคลากรและด้านเทคโนโลยี (4) ด้านการศึกษาสงเคราะห์ ให้การสงเคราะห์ พระภิกษุ สามเณร ประชาชนให้ได้รับการศึกษา (5) ด้านการสาธารณูปการ ยึดหลักธรรมาภิบาลในการบริหารงานพัฒนาวัด (6) ด้านการสาธารณสงเคราะห์ ส่งเสริมช่วยเหลือวัด พระภิกษุ สามเณร ประชาชน

References

พระครูโพธิกิตติคุณ (กิตติพงษ์ สุปญฺโญ). (2561). การบริหารกิจการคณะสงฆ์ตามหลักธรรมาภิบาลเชิงพุทธของคณะสงฆ์ภาค 3. วิทยานิพนธ์ พธ.ด. (พระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูวิมลภาณ รัชตมงคลชล. (2561). ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการบริหารจัดการวัดตามหลักธรรมาภิบาล. วารสารวิทยาลัยนครราชสีมา, 12(1), 89-100.

พระครูสังฆรักษ์ธีรภัทร์ อิทฺธิปญฺโญฺ (กองนิมิตร). (2563). การบริหารวัดตามหลักธรรมาภิบาลของคณะสงฆ์ อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี. วิทยานิพนธ์ พธ.ม. (การจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาจรินทร์ โกตัน. (2554). การศึกษาบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของพระสังฆาธฺการระดับเจ้าอาวาสใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้. วิทยานิพนธ์ กศ.ม. (การบริหารการศึกษา). กรุงเทพฯ : คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

พระมหาสุริยา ฐิตสีโล. (2561). การศึกษาวิเคราะห์บทบาทพระสังฆาธิการในการบริหารงานด้านศาสนศึกษา. วิทยานิพนธ์ พธ.ม. (การจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระราชญาณวิสิฐ (เสริมชัย ชยมงฺคโล). (2548). การบริหารวัด. (พิมพ์ครั้งที่ 7). นครปฐม : เพชรเกษมการพิมพ์.

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505. (2505, 31 ธันวาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 79 (ตอนที่ 115 ฉบับพิเศษ), หน้า 29-44.

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์(ฉบับที่2) พ.ศ.2535. (2535, 4 มีนาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 109 (ตอนที่16 ฉบับพิเศษ), หน้า 5-11.

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2561. (2561, 17 กรกฎาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 135, ตอน 50 ก. หน้า 1–4.

พระราชปริยัติโมลี (ไพบูลย์ วิปุโล). (2554). การบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการระดับเจ้าอาวาสในจังหวัดสุพรรณบุรี. วิทยานิพนธ์ พธ.ม. (การจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระสมบัติ สุขทวีเลิศพงศ์ และวรเดช จันทรศร. (2561). ประสิทธิผลของการบริหาร กิจการคณะสงฆ์. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับสังคมศาสตร์และมนุษย์ศาสตร์, 8(1), 153.

พระสุธา ไทย. (2562). ประสิทธิภาพการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์: กรณีศึกษาในเขตหนองแขม. กรุงเทพฯ: วิทยานิพนธ์ รป.ม. (รัฐประศาสนศาสตร์). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสยาม.

พีระศิลป์ บุญทอง. (2561). การบริหารกิจการคณะสงฆ์ของคณะสงฆ์ในภาคใต้. วิทยานิพนธ์ พธ.ม.(การจัดการเชิงพุทธ). นครศรีธรรมราช : วิทยาเขตนครศรีธรรมราช มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระราชกฤษฎีกา. (2546). ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ. 2546. (9 ตุลาคม 2546) ราชกิจจานุเบกษา เล่ม120 ตอนที่ 100 ก, หน้า 1-16.

สุภางค์ จันทวานิช. (2553). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. (พิมพ์ครั้งที่18). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุรพงษ์ คงสัตย์ และธีรชาติ ธรรมวงค์. (2565). การหาค่าความเที่ยงตรงของแบบสอบถาม (IOC). เข้าถึงได้จาก https://www.mcu.ac.th/article/detail/14329. 15 สิงหาคม 2565

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2565). ข้อมูลพื้นฐานทางพระพุทธศาสนา ปี 2565. เข้าถึงได้จาก https://www.onab.go.th/th/ebook/category/detail/id/1/iid/130. 20 ธันวาคม 2565.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-10-29