การเคลื่อนไหวทางการเมืองของนักศึกษาบนพื้นที่เสมือนจริง

บทคัดย่อ

ขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมืองของนักศึกษาเป็นเรื่องที่น่าสนใจทั้งทางด้านพัฒนาการ กระบวนการสร้างเครือข่ายทางสังคมของนักศึกษา รวมถึงยุทธวิธีรูปแบบการเคลื่อนไหวทางการเมืองของนักศึกษาบนพื้นที่เสมือนจริง เนื่องจากขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมืองของนักศึกษาส่งผลต่อพัฒนาการทางประชาธิปไตยของไทยอย่างมิอาจหลีกเลี่ยงได้ บทความวิจัยมีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาอุดมการณ์ทางการเมือง การเคลื่อนไหวของนักศึกษาตั้งแต่ยุคของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) จนถึงปัจจุบัน 2) เพื่อศึกษากระบวนการการสร้างพื้นที่เสมือนจริงในการเคลื่อนทางการเมืองของนักศึกษา วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ กลุ่มเป้าหมาย ได้แก้ กลุ่มสมัชชานักศึกษาอีสาน กลุ่มสหภาพนักเรียน นิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย (สนนท.) และกลุ่มแนวร่วมนิสิต มมส. เพื่อประชาธิปไตย โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง. เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงประจักษ์ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการศึกษาที่สำคัญ พบว่า 1) อุดมการณ์ทางการเมืองการเคลื่อนไหวของนักศึกษาให้ความสนใจการเมืองเชิงโครงสร้างและปัญหาประชาธิปไตย 2) กระบวนการการสร้างพื้นที่เสมือนจริงในการเคลื่อนทางการเมืองของนักศึกษา มีอุดมการณ์ร่วมในการรวมกลุ่มภายใต้เงื่อนไขและบริบทสำคัญ คือ การเปลี่ยนแปลงของขบวนการนักศึกษา ได้แก่ (1) การสถาปนาการเมืองภาคประชาชน (2) ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการสื่อสารและสื่อใหม่ (3) อิทธิพลทางความคิดระหว่างนักวิชาการปัญญาชนที่มีต่อขบวนการนักศึกษา และ (4) ลักษณะสำคัญของขบวนการนักศึกษาไทย ดังนั้น การพัฒนาพฤติกรรมประชาธิปไตยในกลุ่มนักศึกษา ภายใต้นโยบายการสร้างอุดมการณ์ทางการเมืองการเคลื่อนไหวโดยให้ความสำคัญกับการเมืองเชิงโครงสร้างและปัญหาประชาธิปไตยเชิงกระบวนการ อีกทั้งควรพัฒนาระบอบประชาธิปไตยโดยผ่านกระบวนการการเลือกตั้ง และกระบวนการได้มาซึ่งรัฐบาลแบบประชาธิปไตย โดยให้ความสำคัญกับประชาธิปไตยเชิงเนื้อหากระบวนการตรวจสอบ การมีส่วนร่วมทางการเมือง และกระบวนการได้มาซึ่งรัฐบาลแบบประชาธิปไตย