การจัดการความรู้ในยุคดิจิทัลและปัญญาประดิษฐ์: ความท้าทายสำหรับองค์การเพื่อความเป็นเลิศ
คำสำคัญ:
การจัดการความรู้, ความเป็นเลิศขององค์การ, ปัญญาประดิษฐ์แบบรู้สร้าง, ยุคดิจิทัลบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อทบทวนการจัดการความรู้ ในฐานะที่เป็นเครื่องมือจัดการคนในองค์การให้สามารถสร้างสรรค์นวัตกรรมและการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีร่วมสมัยให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่องค์การ ทั้งยังช่วยให้กระบวนการจัดการความรู้ในองค์การประสบความสำเร็จ ผลการวิเคราะห์ปรากฏว่า การจัดการความรู้เป็นกระบวนการเสริมสร้างและแบ่งปันความรู้ ทั้งแบบความรู้ฝังลึกและความรู้ชัดแจ้ง ขณะที่ความเป็นเลิศขององค์การจำแนกออกเป็น 1) ด้านคน คือ ผู้บริหารองค์การต้องมีความเชื่อในคุณค่าของคนและองค์ความรู้ที่มีอยู่ในองค์การ เข้าใจในแนวคิดและตระหนักถึงประโยชน์ที่องค์การจะได้รับจากการจัดการความรู้ มุ่งมั่นและสนับสนุนการจัดการความรู้อย่างจริงจัง พร้อมยอมรับการเปลี่ยนแปลงเพื่อเชื่อมโยงแนวคิดการจัดการความรู้ไปสู่การปฏิบัติ 2) ด้านระบบ คือ การมีความพร้อมในการสร้างและปลูกฝังวัฒนธรรมองค์การที่เอื้อต่อการแลกเปลี่ยน และถ่ายทอดความรู้เชิงสร้างสรรค์ และการนำเอาเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นเครื่องมือรวบรวมและส่งต่อองค์ความรู้ การปรับปรุงและพัฒนาการจัดการความรู้ให้มีประสิทธิภาพ สามารถนำองค์การไปสู่องค์การแห่งการเรียนรู้ที่เติบโตได้อย่างยั่งยืน กอปรกับการเรียนรู้ร่วมกันและการตระหนักรู้ระบบจัดการความรู้ด้วยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ ก่อให้เกิดการพัฒนาองค์ความรู้คนและองค์การอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้องค์การสามารถบรรลุเป้าหมายและประสบความสำเร็จตามที่คาดหวังไว้ในระดับของความเป็นเลิศ
เอกสารอ้างอิง
นโรดม แจ่มจรัส. (2568). กลยุทธ์ทางธุรกิจเพื่อรับมือกับความเปลี่ยนแปลงหลากหลายเพื่อสร้างความสามารถในการแข่งขันกับโล. Journal of Dhamma for Life, 31(1), 653–666. https://so08.tci-thaijo.org/index.php/dhammalife/article/view/2769
บุญดี บุญญากิจ, นงลักษณ์ ประสพสุขโชคชัย, ดิสพงศ์ พรชนกนาถ และปรียววรณ กรรมล้วน. (2547). การจัดการความรู้... จากทฤษฎีสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: สถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ.
ปรมิน โพธิพัฒไพบูลย์. (2565). การพัฒนาประสิทธิภาพการตลาดดิจิทัลด้วยข้อมูลขนาดใหญ่. วารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการ, 10(1), 15-23.
ประพนธ์ ผาสุขยืด. (2547). การจัดการความรู้ ฉบับมือใหม่หัดขับ. กรุงเทพฯ: ใยไหม.
พรชัย คำแหงพล และกฤษดา เชียรวัฒนสุข. (2566). แนวทางการปรับปรุงการดำเนินงานของฝ่ายตรวจสอบภายในขององค์การมหาชน สู่การเป็นองค์การแห่งความเป็นเลิศ. วารสารวิชาการ การจัดการภาครัฐและเอกชน, 5(2), 1-15.
ภราดร จินดาวงศ์. (2549). การจัดการความรู้ = Knowledge management: The experience. กรุงเทพฯ: ซีดับบลิวซี พริ้นติ้ง.
วิจารณ์ พานิช. (2546). การจัดการความรู้ในยุคสังคมและเศรษฐกิจบนฐานความรู้. กรุงเทพฯ: สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม.
วิวัฒน์ชัย อัตถากร. (2567). จากเศรษฐกิจยุคดิจิทัลสู่สงครามยุคควอนตัม. วารสารการจัดการภาครัฐและเอกชน, 31(1), 31–60. https://doi.org/10.14456/ppm.2024.2
อมรรัตน์ เอกชาวนา, ฐิติมา โห้ลำยอง และอธิธัช สิรวริศรา. (2568). การจัดการมหาวิทยาลัยสู่ความเป็นเลิศ ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 9(1), 630-642.
Abbas, Z., Yazdani, N., & Hameed, K. (2024). Development of Nonaka's thought: A critical review. Pakistan Journal of Humanities and Social Sciences, 12(2), 951-958.
Azeem, M., Ahmed, M., Haider, S., & Sajjad, M. (2021). Expanding competitive advantage through organizational culture, knowledge sharing and organizational innovation. Technology in Society, 66, 101635. doi.org/10.1016/j.techsoc.2021.101635
Boehm, B. W. (1988). A spiral model of software development and enhancement. Computer, 21(5), 61-72.
Chanthanet, W. (2024). Lean, agile, resilience, and green human resource management, organizational innovation and organizational performance of public health center, department of health, Bangkok metropolitan administration. Cogito, 16(3), 141-161.
Cohen, W. M., & Levinthal, D. A. (1990). Absorptive capacity: A new perspective on learning and innovation. Administrative Science Quarterly, 35(1), 128-152.
Gupta, J. D., Sharma, S. K., & Hsu, J. (2004). An overview of knowledge management. In Creating Knowledge Based Organizations (pp. 1–28). IGI Global. DOI: 10.4018/978-1-59140-162-9.ch001
Ishikawa, K., & Loftus, J. H. (1990). Introduction to quality control (J. H. Loftus, Trans.). Tokyo: 3A Corporation. (Original work published 1982)
Jarrahi, M. H., Askay, D., Eshraghi, A., & Smith, P. (2023). Artificial intelligence and knowledge management: A partnership between human and AI. Business Horizons, 66(1), 87-99.
Kshetri, N., Dwivedi, Y. K., Davenport, T. H., & Panteli, N. (2024). Generative artificial intelligence in marketing: Applications, opportunities, challenges, and research agenda. International Journal of Information Management, 75, 102716. doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2023.102716
Kucza, T. (2001). Knowledge management process model. Espoo: VTT Technical Research Centre of Finland.
Nonaka, I. & Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company: How Japanese companies create the dynamics of innovation. New York: Oxford University Press.
Omotayo, F. O. (2015). Knowledge management as an important tool in organisational management: A review of literature. Library Philosophy and Practice (e-journal), 1238.http://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/1238
Senge, P. M. (1994). The fifth discipline: The art and practice of the learning organization. New York: Currency Doubleday.
Snowden, D. (2002). Complex acts of knowing: paradox and descriptive self-awareness. Journal of Knowledge Management, 6(2), 100-111.
Sokoh, G. C., & Okolie, U. C. (2021). Knowledge management and its importance in modern organizations. Journal of Public Administration, Finance and Law, 20(1), 283-300.
Springmier, K., Fonseca, C., Krier, L., Premo, R., Smith, H., & Wegmann, M. (2024). A learning organization in action: Applying Senge's five disciplines to a collections diversity audit. portal: Libraries and the Academy, 24(2), 251-263.
Sveiby, K. E. (2001). A knowledge-based theory of the firm to guide in strategy formulation. Journal of intellectual capital, 2(4), 344-358.
Taherdoost, H., & Madanchian, M. (2023). Artificial intelligence and knowledge management: Impacts, benefits, and implementation. Computers, 12(4), 72.
Wiranto, A. (2025). Safety analysis using seven basic quality tools fishbone diagram. INFOKUM, 13(03), 548-560.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์ในวารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร เป็นทัศนะ ลิขสิทธิ์ และความรับผิดชอบของผู้เขียนเจ้าของผลงาน
