แง่มุมทางกฎหมายบางประการจากวงการเคป็อบ

ผู้แต่ง

  • สุวลักษณ์ ขันธ์ปรึกษา อาจารย์ประจำสาขาวิชากฎหมายแพ่งและธุรกิจ สำนักวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

DOI:

https://doi.org/10.14456/mfulj.2024.11

คำสำคัญ:

เคป็อบ, ซอฟต์ พาวเวอร์, สัญญาทาส, ข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแง่มุมทางกฎหมายบางประการจากสัญญาการเป็นศิลปินเคป็อบ ผู้เขียนแบ่งการนำเสนอประเด็นทางกฎหมายที่เกิดขึ้นออกเป็น 4 ประเด็น ได้แก่ หนึ่ง ประเด็นทางกฎหมายเกี่ยวกับข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม ซึ่งประเด็นปัญหาหลักที่เป็นที่พูดถึงกันอย่างกว้างขวางในกลุ่มผู้ที่ติดตามวงการบันเทิงของสาธารณรัฐเกาหลีคือกรณี “สัญญาทาส” ที่มีข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรมระหว่างศิลปินและบริษัทต้นสังกัดของศิลปิน โดยเฉพาะประเด็นปัญหาเรื่องระยะเวลาของสัญญา สอง ประเด็นทางกฎหมายเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล สาม ประเด็นเกี่ยวกับกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา ที่มีปัญหาสิทธิแต่เพียงผู้เดียวในลิขสิทธิ์หรือเครื่องหมายการค้าในการใช้เพลงและชื่อวงเมื่อศิลปินไม่ต่อสัญญา และสี่ ประเด็นทางกฎหมายอื่นๆ อาทิ ประเด็นการคว่ำบาตร หรือประเด็นค่าตอบแทนที่ไม่โปร่งใสและไม่เป็นธรรม เหตุผลที่ศิลปินยอมตกลงตามเงื่อนไขของต้นสังกัดจนทำให้เกิดประเด็นปัญหาทางกฎหมายต่างๆ เนื่องมาจาก ณ ขณะที่ทำสัญญาฉบับแรก ศิลปินอยู่ในสถานะที่มีอำนาจต่อรองน้อยกว่า มิฉะนั้น ก็อาจไม่ได้เซ็นสัญญาเปิดตัวเป็นศิลปิน ทั้งที่ได้ทุ่มเทเวลาเสียสละการใช้ชีวิตในช่วงวัยเรียนไปกับการเป็นเด็กฝึกหัดหลายปี เมื่อเวลาผ่านไป ศิลปินค่อยๆ กล้าส่งเสียงบอกเล่าถึงความไม่เป็นธรรมที่ตนต้องเผชิญ ข้อเท็จจริงที่เคยถูกปิดบังซุกไว้ใต้พรมจึงถูกเปิดเผยสู่สาธารณชน เป็นที่มาให้มีการเรียกร้องเพื่อคุ้มครองสิทธิของศิลปินเคป็อบให้ได้รับการปฏิบัติอย่างเป็นธรรม จนหลายประเด็นที่เคยเป็นปัญหาได้รับการแก้ไขให้ดีขึ้นแล้ว

Downloads

Download data is not yet available.

References

ไทยรัฐ ออนไลน์, รอยร้าว GOT7 - JYP สัญญา 7 ปี กับกฎหมายที่เปิดช่องตีจาก [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.thairath.co.th/scoop/infographic/2016432

ไทยรัฐ ออนไลน์, สื่อเกาหลีรายงาน ลิซ่า BLACKPINK ปฏิเสธต่อสัญญา ทำหุ้น YG ร่วงทันที [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.thairath.co.th/entertain/celeb/2725510

ประชาไท, เปิดกฎหมายเกาหลีใต้ ที่เกิดขึ้นได้เพราะคนในวงการบันเทิง [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://prachatai.com/journal/2021/05/92909

ศิรินภา นรินทร์, รอยยิ้มและคราบน้ำตา เมื่อ “สัญญาทาส” ควบคุมชีวิตศิลปิน K-Pop [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.prachachat.net/d-life/news-603833

สุภาพิชญ์ ถิระวัฒน์, บทความร้อยเรื่องเมืองไทย: Soft Power (อำนาจละมุน) [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://library.parliament.go.th/th/radioscript/rr2565-may7

อนรรฆพร ลายวิเศษกุล, เบื้องหลังความเปล่งประกายของวงการ K-POP อันเต็มไปด้วยความจริงที่ยากจะยอมรับ [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://urbancreature.co/ugly-truth-of-kpop/

Amy McDonald, The K-Pop Leader Who Rejected SM Entertainment’s Riches to Keep His Group Together [Online], Source: https://www.koreaboo.com/stories/kpop-leader-sm-entertainment-rejected-money-group-together/

DJ Actkie, สรุปข้อพิพาททางกฏหมายระหว่าง ATTRAKT - Warner Music Korea - โปรดิวเซอร์ SIAHN และ Fifty Fifty ที่ล่าสุดเกิร์ลกรุ๊ปสาวยื่นขอระงับสัญญากับต้นสังกัด [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://tofupopradio.teroradio.com/news/64293

Eddie Sophon, สมาชิกดั้งเดิม BEAST ประกาศชื่อวงใหม่เตรียมเริ่มทำกิจกรรมวงในปีนี้ [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.hallyukstar.com/2017/02/24/beast-will-begin-promoting-with-new-name/

Ensports, สมาชิกวง GOT7 จัดเต็ม ทุ่มเงินซื้อลิขสิทธิ์เพลงทั้งหมดจาก JYP [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.thaisabuy.com/entertainmag/232193/

International Federation of the Phonographic Industry, Global Music Report 2023 [Online], Source: https://globalmusicreport.ifpi.org/

J. Peterson for Daily Mail Australia, K-pop idol FAINTS on stage amid grueling world tour in shock footage - as distraught fans claim the group are being 'overworked' [Online], Source: https://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-11158555/K-pop-idol-FAINTS-stage-amid-gruelling-world-tour-shock-footage. html

Korea Law Translation Center, Popular Culture and Arts Industry Development Act [Online], 17 October 2023, Source: https://elaw.klri.re.kr/eng_mobile/viewer.do?hseq=4 7193&type=part&key=17

R. Jun, “JYJ Law” Prohibiting Blacklisting of Celebrities Passed [Online], 17 October 2023, Source: https://www.soompi.com/article/793955wpp/jyj-law-prohibiting-blacklisting-of-celebrities-passed

Stephanie Jiyun Choi, Gender, Labor, and the Commodification of Intimacy in K-pop, (Doctor of Philosophy Dissertation, Department of Music, University of California, Santa Barbara, 2020).

THE MATTER, ค่าย SM ประกาศจะแก้ปัญหา ‘สัญญาทาส’ ของ EXO-CBX โดยทั้ง 3 จะยังคงอยู่ EXO ต่อไป [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://thematter.co/brief/206299/206299

TNN ONLINE, “สัญญาทาส” ด้านมืดวงการบันเทิง K-POP สู่จุดเริ่มต้นการมี “กฎหมายคุ้มครองศิลปิน” [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.tnnthailand.com/news/tnnexclusive/147610/

TNN ONLINE, ฟ้องฉีกสัญญา!! 'แบคฮยอน-ซิ่วหมิน-เฉิน EXO' ส่งทนายยื่นเรื่องต่อสังกัดปลุกปั้น [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://www.tnnthailand.com/news/trueinside/147561/

Yoon So-Yeon, Fifty Fifty appeals court decision to stay with agency Attrakt [Online], Source: https://koreajoongangdaily.joins.com/news/2023-08-30/entertainment/kpop/Fifty-Fifty-appeals-court-decision-to-stay-with-agency-Attrakt/1858901

Downloads

เผยแพร่แล้ว

22.01.2024

How to Cite

ขันธ์ปรึกษา สุวลักษณ์. 2024. “แง่มุมทางกฎหมายบางประการจากวงการเคป็อบ”. วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง 7 (1):380-400. https://doi.org/10.14456/mfulj.2024.11 .