สิทธิและปฏิสัมพันธ์ระหว่างเจ้าของกรรมสิทธิ์กับเจ้าของลิขสิทธิ์ : ศึกษากรณีรถไฟฟ้าโปแลนด์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์ถึงสิทธิและอำนาจของเจ้าของกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สิน และปฏิสัมพันธ์ระหว่างสิทธิของเจ้าของกรรมสิทธิ์กับผู้ทรงลิขสิทธิ์ที่มีอยู่ในบางส่วนของทรัพย์สินเพื่อที่จะใช้สอยทรัพย์สินนั้น โดยอาศัยกรณีที่พิพาทระหว่างการรถไฟฟ้าของประเทศโปแลนด์ และบริษัทผู้ผลิตและขายรถไฟฟ้าให้แก่การรถไฟฟ้าของโปแลนด์ รวมทั้งบริษัทผู้รับทำการซ่อมบำรุงรถไฟฟ้าให้แก่การรถไฟฟ้าของโปแลนด์ด้วย นอกจากนี้ บทความนี้จะวิเคราะห์ถึงความจำเป็นทางวิศวกรรมและสิทธิตามกฎหมาย โดยอาศัยหลักกฎหมายที่ยอมรับกันเป็นสากลและเทียบเคียงประกอบกับประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และกฎหมายลิขสิทธิ์ของประเทศไทยเท่าที่จำเป็น

ผลการศึกษาวิเคราะห์พบว่า แม้ว่าโปรแกรมคอมพิวเตอร์จะเป็นงานสร้างสรรค์อันมีลิขสิทธิ์โดยจัดอยู่ในประเภทวรรณกรรมที่ได้รับการรับรองและคุ้มครองโดยกฎหมาย อย่างไรก็ตาม การใช้สิทธิเช่นนั้นก็ต้องอยู่ภายใต้หลักความสุจริตที่เป็นหลักการสากลด้วย การใช้สิทธิที่มีแต่จะก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้อื่นย่อมเป็นการอันมิชอบด้วยกฎหมาย รวมทั้งการกำหนดเงื่อนไขที่ทำให้เกิดการแข่งขันทางการค้าอย่างไม่เป็นธรรมที่ทำให้เกิดการผูกขาด ย่อมเป็นการอันมิชอบด้วยกฎหมาย นอกจากนั้น ในส่วนของเจ้าของกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ที่มีสิทธิในการใช้สอยลิขสิทธิ์ ไม่ว่าโดยข้อตกลงชัดแจ้งหรือโดยปริยาย ซึ่งเมื่อปรากฏว่างานอันมีลิขสิทธิ์ที่ตกติดมากับตัวทรัพย์เพื่อการใช้สอยทรัพย์นั้นเป็นการขัดขวางการใช้สอยทรัพย์ตามปกติอย่างร้ายแรงผิดปกติวิสัย เจ้าของกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ย่อมมีความชอบธรรมที่จะใช้สิทธิในการป้องกันตนเองเพียงเท่าที่จำเป็นเพื่อคุ้มครองสิทธิของตน ซึ่งหากไม่ดำเนินการเช่นนั้น สิทธิของตนเองจะถูกกระทบอย่างรุนแรงหรือถึงขั้นสาบสูญได้ อย่างไรก็ตาม เจ้าของกรรมสิทธิ์ต้องได้กระทำเพียงเท่าที่จำเป็นอย่างจำกัดเคร่งครัดเท่านั้น จึงมีความชอบธรรมที่จะกระทำได้ และไม่ถือเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ของเจ้าของลิขสิทธิ์นั้น