ฮิญาบกับการดำรงไว้ซึ่งความเป็นกลางของผู้พิพากษา

ผู้แต่ง

  • ภรณี เกราะแก้ว ผู้พิพากษาศาลจังหวัดปัตตานี สำนักงานศาลยุติธรรม

คำสำคัญ:

ผ้าคลุมศีรษะ, ฮิญาบ, เสรีภาพในการนับถือศาสนา, ความเป็นกลาง, ผู้พิพากษา

บทคัดย่อ

หลักความเป็นกลางถือเป็นหนึ่งในหลักการสากลที่สำคัญสำหรับผู้พิพากษาในการปฏิบัติหน้าที่
ผู้พิพากษาจำเป็นต้องรักษาหรือดำรงไว้ซึ่งความเป็นกลางและต้องแสดงให้เห็นถึงความเป็นกลางดังกล่าวเพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้สาธารณชนทั้งในระดับตัวบุคคลและสถาบัน หลักการนี้ยังเป็นหลักประกันที่สำคัญในการมอบ
ความยุติธรรมให้แก่ประชาชนโดยทำให้มั่นใจว่าการพิจารณาพิพากษาคดีจะดำเนินการโดยผู้พิพากษาที่มีความ
เป็นกลางและปราศจากอคติ

บทความนี้นำเสนอกรณีศึกษาในต่างประเทศซึ่งเกี่ยวข้องกับผู้พิพากษาหญิง
ที่แสดงออกถึงเสรีภาพในการนับถือศาสนาของเธอในระหว่างการปฏิบัติหน้าที่อันเป็นการปะทะกันระหว่าง
หลักเสรีภาพในการนับถือศาสนากับหลักความเป็นกลางของผู้พิพากษาในฐานะตัวแทนของรัฐ แม้เรื่องนี้จะเป็นประเด็นอ่อนไหวและยากในการหาสมดุลแต่บทความฉบับนี้มุ่งตั้งคำถามและชวนผู้อ่านค้นหาคำตอบ
ผ่านการศึกษาคำพิพากษาของศาลรัฐธรรมนูญแห่งสหพันธรัฐเยอรมนีในประเด็นดังกล่าว ท้ายที่สุดแล้วคำตอบที่ได้
อาจไม่จำเป็นต้องมีแค่หนึ่งเดียวเพราะแม้แต่ในโลกตะวันตกประเทศหนึ่งให้การคุ้มครองการใช้เสรีภาพดังกล่าว
แต่ในอีกประเทศหนึ่งให้น้ำหนักกับหลักความเป็นกลางซึ่งเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงไปถึงความเป็นกลางของรัฐ
แม้ในประเทศไทยยังไม่เคยเผชิญกับประเด็นดังกล่าวในการปฏิบัติหน้าที่ของผู้พิพากษาก็ตาม แต่ก็เป็นหน้าที่
ของนักกฎหมายทุกคนที่อาจตั้งประเด็นให้เกิดการฉุกคิดเพื่อนำไปสู่การพัฒนาในทางวิชาการต่อไปในอนาคต

Downloads

Download data is not yet available.

References

กระทรวงการต่างประเทศ, ศาสนาอิสลาม [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://image.mfa.go.th/mfa/0/XS0Mt9WAaq/migrate_directory/other-20180716-162134-598684.pdf

ดลมนรรจน์ บากา และแวอูเซ็ง มะแดเฮาะ, อิสลามศึกษาเบื้องต้น, (ปัตตานี: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 2536).

ถาวร เกษะณี, หลักความเป็นกลางของศาล, (วิทยานิพนธ์ปริญญาโท หลักสูตรนิติศาสตรมหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2551).

ธิปัตย์ ภักดีเศรษฐกุล, ฮิญาบกับการรักษาอัตลักษณ์ของชาวมุสลิมในภาคใต้: กรณีศึกษาการคลุม ฮิญาบในสถาบันการศึกษาในจังหวัดนครศรีธรรมราชและจังหวัดสงขลา, (การค้นคว้าอิสระปริญญาโท หลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2558).

มยุรา วงษ์สันต์ (อาอิชะห์ มุนีร), รู้จักอิสลาม, (กรุงเทพมหานคร: สภายุวมุสลิมโลก สำนักงานประเทศไทย, 2546).

สำนักการต่างประเทศ, ประมวลจริยธรรมข้าราชการตุลาการ [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://oia.coj.go.th/th/content/category/detail/id/8028/cid/8150/iid/93938

Anadolu Agency, Muslim Woman Becomes 1st Headscarf-wearing Judge in US [Online], Source: https://www.dailysabah.com/world/americas/muslim-woman-becomes-1st-headscarf-wearing-judge-in-usHannanAdely

Bundesverfassungsgericht, Ban on Wearing a Headscarf for Legal Trainees is Constitutional [Online], Source: https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Pressemitteilungen/EN/2020/bvg20-013.html

Bundesverfassungsgericht, Verhaltensleitlinien für Richterinnen und Richter des Bundesverfassungsgerichts [Online], Source: https://www.bundesverfassungsgericht.de/EN/Richter/Verhaltensleitlinie/Verhaltensleitlinien_node.html

BVerfG, Beschluss der 1. Kammer des Zweiten Senats vom 27. Juni 2017, Case No. 2 BvR 1333/17, [Online], Source: https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Entscheidungen/DE/2017/06/rk20170627_2bvr133317.html

BVerfG, Order of the First Senate of 27 January 2015 – Case No. 1 BvR 471/10 - 1 BvR 1181/10, [Online], Source: https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Entscheidungen/EN/2015/01/rs20150127_1bvr047110en.html

Deutsches Richtergesetz, Judicial Ethics in Germany [Online], Source: https://www.drb.de/fileadmin/DRB/pdf/Ethik/1901_DRB-Broschuere_Richterethik_EN_Judicial_Ethics.pdf

Federal Ministry of Justice, General Act on Equal Treatment [Online], Source: https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_agg/englisch_agg.html#p0014

Federal Ministry of Justice, German Judiciary Act [Online], Source: https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_drig/englisch_drig.html

Hannan Adely, Proud and Historic’: Two Hijab-wearing Women Sworn in as Judges in NJ [Online], Source: https://eu.northjersey.com/story/news/2023/03/28/hijabi-judges-sworn-into-nj-superior-court/70053745007

Isamanic Bulletin, Understanding Islam and Muslims [Online], Source: https://islamicbulletin.org/?page_id=22&gad_source=1&gclid=EAIaIQobChMI6rvpveOriQMVlZCDBx2cQgD_EAAYASAAEgKYKvD_BwE#12

Islam Channel, USA’s First Hijab-wearing Judge Takes Oath [Online], Source: https://www.youtube.com/watch?v=a4QzRiTVydQ

Justiz NRW, Witnesses and Lay Judges [Online], Source: https://www.lg-bonn.nrw.de/beh_sprachen/beh_sprache_EN/50_Services/570_Zeugen_und_Schoeffen/index.php#:~:text=Lay%20judges%20assist%20in%20criminal,Strafkammer%22%20at%20the%20regional%20courts

Marcel Fürstenau, German Lay Judge Challenges a Headscarf Ban in Court [Online], Source: https://www.dw.com/en/german-lay-judge-challenges-a-headscarf-ban-in-court/a-69648119#:~:text=A%20lay%20judge%2C%20who%20wears,was%20elected%20to%20in%202023

Muslim Unity Center, What is Islam? [Online], Source: https://muslimunitycenter.org/what-is-islam/

Quran [Online], Source: https://quran.com/th/al-ahzab/53

Rasha Awad, Dissecting the Hijab Concept, SIHA Journal: Women in Islam, Issue 1 (2014).

Richterethik in Deutschland, Judicial Ethics in Germany [Online], Source: https://www.drb.de/fileadmin/DRB/pdf/Ethik/1901_DRB-Broschuere_Richterethik_EN_Judicial_Ethics.pdf

Sakshi Venkatraman, First Muslim Woman Confirmed as a Federal Judge [Online], Source: https://www.nbcnews.com/news/asian-america/first-muslim-woman-confirmed-us-federal-judge-rcna89546

The Economic and Social Council, ECOSOC 2006/23 [Online], Source: https://www.unodc.org/documents/commissions/CCPCJ/Crime_Resolutions/2000-2009/2006/ECOSOC/Resolution_2006-23.pdf

The Pluralism Project at Harvard University, Islam Means Being “Muslim” [Online], Source: https://hwpi.harvard.edu/files/pluralism/files/islam_means_being_22muslim22_1.pdf

United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), The Bangalore Principles of Judicial Conduct 2002 [Online], Source: https://www.unodc.org/pdf/crime/corruption/judicial_group/Bangalore_principles.pdf

Downloads

เผยแพร่แล้ว

15.01.2025

How to Cite

เกราะแก้ว ภรณี. 2025. “ฮิญาบกับการดำรงไว้ซึ่งความเป็นกลางของผู้พิพากษา”. วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง 8 (1). https://so08.tci-thaijo.org/index.php/MFULJ/article/view/4153.