หลักประชาธิปไตยกับวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560

บทคัดย่อ

วุฒิสภาเป็นองค์กรระดับสูงแห่งรัฐฝ่ายนิติบัญญัติซึ่งถูกจัดตั้งขึ้นมาตามรัฐธรรมนูญในรัฐเสรีประชาธิปไตยอยู่จำนวนไม่น้อย ภายใต้ขอบเขตแห่งหลักการที่สำคัญแห่งระบอบการปกครองของรัฐเสรีประชาธิปไตย รัฐดังกล่าวล้วนมุ่งหวังให้มีการประกันหลักประชาธิปไตยให้เป็นคุณค่าที่อยู่ในบรรทัดฐานแห่งกฎหมายตามรัฐธรรมนูญ โดยเฉพาะกรณีของการจัดตั้งองค์กรระดับสูงตามรัฐธรรมนูญ องค์กรดังกล่าวก็ล้วนแล้วแต่ต้องอยู่ภายใต้ขอบเขตของหลักประชาธิปไตย โดยจะต้องมีที่มาขององค์กรที่มีความเชื่อมโยงกับประชาชนผู้ทรงอำนาจอธิปไตย ทั้งนี้ วุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ก็เป็นองค์กรระดับสูงแห่งรัฐฝ่ายนิติบัญญัติตามรัฐธรรมนูญองค์กรหนึ่งที่จะต้องถูกเรียกร้องให้มีโครงสร้างการจัดองค์กรของตนให้มีความยึดโยงกับประชาชนเช่นกัน อย่างไรก็ดี เมื่อพิจารณาจากที่มาของสมาชิกวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 แล้ว กลับพบว่าที่มาดังกล่าวกลับไม่อาจสะท้อนให้เห็นถึงความสอดคล้องของการจัดองค์กรระดับสูงแห่งรัฐที่มีความสอดคล้องกับหลักประชาธิปไตยเท่าที่ควร เนื่องจากไม่ได้มีที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชนผู้ทรงอำนาจอธิปไตยผ่านกลไกการเลือกตั้งอันเป็นกลไกสากลที่ส่งผ่านความชอบธรรมทางประชาธิปไตยผ่านหลักการประชาธิปไตยแบบผู้แทนตามครรลองแห่งระบอบการปกครองของรัฐเสรีประชาธิปไตย และหากพิจารณาควบคู่ไปกับที่มาของสมาชิกวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญของรัฐต่างประเทศอันสะท้อนให้เห็นถึงการดำรงอยู่ของวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญที่มีความชอบธรรมทางประชาธิปไตยในรัฐนั้น ๆ เราก็จะพบว่าที่มาของวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มีความแตกต่างจากที่มาของวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญในรัฐต่างประเทศซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความไม่สอดคล้องในการจัดองค์กรระดับสูงต่อหลักประชาธิปไตยในการจัดองค์กรแห่งรัฐเนื่องมาจากความบกพร่องในการกำหนดรูปแบบที่มาของสมาชิกวุฒิสภาที่ไม่เปิดโอกาสให้ประชาชนผู้ทรงอำนาจอธิปไตยมีส่วนร่วมในการคัดเลือกอย่างทั่วถึงและเป็นรูปธรรม