เศรษฐกิจสร้างสรรค์ในเทศกาลแห่ธุงพญานาค: การวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจจากทุนวัฒนธรรม

Main Article Content

ณัฐพล บุญจำนงค์
เอกศักดิ์ เฮงสุโข
นุสรา สัมปชัญญานนท์
อภิฤดี ทองพล
ณัฐวรรณ ป้องกัน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจของเทศกาลผ่านแนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์ เทศกาลแห่ธุงพญานาคของตำบลหนองพันทา อำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬ ซึ่งสะท้อนถึงมิติทางวัฒนธรรมและความเชื่อของกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่ โดยใช้วิธีวิจัยเชิงสำรวจ เครื่องมือในการวิจัยได้แก่แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้เข้าร่วมเทศกาลและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา ได้แก่ ผู้เข้าร่วมเทศกาล ผู้จัดงาน และผู้ประกอบการในท้องถิ่นจำนวน 469 คน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้แนวทางการวิเคราะห์ต้นทุนและผลประโยชน์ (Cost-Benefit Analysis: CBA)


ผลการวิจัยพบว่า เทศกาลนี้ก่อให้เกิดเงินหมุนเวียนทางเศรษฐกิจในชุมชนโดยมีผลประโยชน์รวมกว่า 1,161,479.42 บาท โดยมีแหล่งทุนสนับสนุนหลักจากภาครัฐและเอกชน รวมถึงภาคประชาสังคม ผลการวิเคราะห์ระบุว่าเทศกาลมีมูลค่าปัจจุบันสุทธิ (Net Present Value: NPV) 161,479.42 บาท อัตราส่วนผลประโยชน์ต่อต้นทุน (Benefit-Cost Ratio: B/C Ratio) 1.16 และอัตราผลตอบแทนภายใน ( Internal Rate of Return: IRR) 16.15% ซึ่งชี้ให้เห็นว่าเทศกาลนี้มีความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ นอกจากนี้ยังช่วยสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนและส่งเสริมการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่นในบริบทของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ได้เป็นอย่างดี


สรุปผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า เทศกาลแห่ธุงพญานาคสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจผ่านแนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์ โดยการวิเคราะห์ต้นทุนและผลประโยชน์ (CBA) พบว่าเทศกาลมีความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจและช่วยกระจายรายได้สู่ชุมชน ผลการวิจัยยังสามารถเป็นแนวทางให้กับหน่วยงานภาครัฐและเอกชนในการพัฒนาเทศกาลให้เป็นต้นแบบของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ที่ยั่งยืน รวมถึงการขยายผลไปสู่การพัฒนาเชิงนโยบายด้านการท่องเที่ยวและการอนุรักษ์ทุนทางวัฒนธรรมให้มีความโดดเด่นและมีการจัดงานเทศกาลแห่ธุงพญานาคให้ยิ่งใหญ่เพิ่มขึ้นในทุก ๆ ปีต่อไป

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
บุญจำนงค์ ณ., เฮงสุโข เ., สัมปชัญญานนท์ น., ทองพล อ., & ป้องกัน ณ. (2025). เศรษฐกิจสร้างสรรค์ในเทศกาลแห่ธุงพญานาค: การวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจจากทุนวัฒนธรรม. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 7(4), 117–129. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/MSJournal/article/view/4809
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ขวัญเรือน บุญกอบแก้ว. (2562). แนวทางการปรับใช้ทุนทางวัฒนธรรมในการพัฒนาชุมชนบ้านวังหอน ตำบลวังอ่าง อำเภอชะอวด จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 10(ฉบับพิเศษ), 188-209.

ชวดี โกศล. (2561). การบริหารจัดการทุนทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ ในเขตพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย. วารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการ, 6(2), 64–73.

สมศักดิ์ พันธ์ศรี. (2565). บทบาทของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในการพัฒนาอาชีพกลุ่มชาติพันธุ์ผู้ไทในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิจัยเศรษฐศาสตร์และสังคมศาสตร์, 9(1), 112-130.

สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดบึงกาฬ. (2566). รายงานสรุปเทศกาลแห่ธุงพญานาคและการอนุรักษ์ทุนวัฒนธรรม. กระทรวงวัฒนธรรม.สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). เศรษฐกิจสร้างสรรค์และแนวทางการพัฒนาในบริบทประเทศไทย. สืบค้น 20 กุมภาพันธ์ 2568, จาก https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=3788

ธนาคารแห่งประเทศไทย. (2568). อัตราดอกเบี้ยประจำวันของธนาคารพาณิชย์. สืบค้น 7 สิงหาคม 2568, จาก https://www.bot.or.th/th/statistics/interest-rate.html

อัชรี กุลบุตร และคณะ. (2024). รูปแบบการจัดการทุนทางวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากอย่างยั่งยืนของ กลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง. Journal of Roi Kaensarn Academi, 9(4).

อัญธิชา มั่นคง. (2560). บทบาทของทุนทางวัฒนธรรมกับการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน กรณีศึกษา ชุมชนในตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 12 (39), 90-100.

Andersson, T. D., & Getz, D. (2009). Festival stakeholder roles: Concepts and case studies. Event management, 13(1), 13-29.

Dwyer, L., Forsyth, P., & Spurr, R. (2016). Economic evaluation of special events. Journal of policy research in tourism, leisure and events, 8(2), 133-147.

Hair, Jr.J.F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2019). Multivariate data analysis. (8th ed.). New York: Cengage Learning EMEA.

Richards, G. (2017). Cultural tourism: A review of recent research and trends. Journal of hospitality and tourism management, 6(2), 78-91.

Smith, M. K. (2016). Issues in cultural tourism studies. (3rd ed.). London: Routledge.

Yamane, T. (1973). Statistics: An introductory analysis. (3rd ed.). New York: Harper & Row.