ภาพสะท้อนด้านวิถีชีวิต บทบาทและคุณค่าที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านกะเหรี่ยงแดง บ้านปูเต้อ ตำบลแม่กุ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
คำสำคัญ:
กะเหรี่ยงแดง, ยางแดง, นิทานพื้นบ้านบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์เรื่อง การศึกษาภาพสะท้อนด้านวิถีชีวิตที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านกะเหรี่ยงแดง บ้านปูเต้อ ตำบลแม่กุ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาไทยศึกษา มหาวิทยาลัยรามคำแหง โดยมีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ 1) เพื่อรวบรวมนิทานและวิเคราะห์ภาพสะท้อนด้านวิถีชีวิตกะเหรี่ยงแดงบ้านปูเต้อ ตำบลแม่กุ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ที่ยังเล่ากันอยู่ในช่วงปี พ.ศ. 2560-2562 และ 2) เพื่อวิเคราะห์บทบาทและคุณค่าของนิทานพื้นบ้านกะเหรี่ยงแดง บ้าน ปูเต้อ ตำบลแม่กุ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก จากการศึกษาพบว่า ภาพสะท้อนด้านวิถีชีวิตที่ปรากฏในนิทานแบ่งได้เป็น 5 ด้าน ได้แก่ 1) ภาพสะท้อนด้านชีวิตความเป็นอยู่ มีวิถีชีวิตเรียบง่ายเน้นการพึ่งพาธรรมชาติและสิ่งรอบตัว 2) ภาพสะท้อนด้านคุณธรรมจริยธรรม จะแฝงไปด้วยคุณธรรมที่เป็นค่านิยมพื้นฐานของชาวกะเหรี่ยง 3) ภาพสะท้อนด้านพฤติกรรมที่สังคมไม่ยอมรับ ที่จะนามาเปรียบเทียบผ่านลักษณะนิสัยของตัวละคร 4) ภาพสะท้อนด้านความเชื่อ ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับสิ่งเหนือธรรมชาติ และ 5) ภาพสะท้อนด้านวิธีการควบคุมสังคม
บทบาทของนิทานพื้นบ้านกะเหรี่ยงแดงบ้านปูเต้อที่พบ แบ่งออกเป็น 6 ด้าน คือ 1) บทบาทด้านการสร้างความสามัคคี 2) บทบาทด้านการช่วยคลี่คลายอารมณ์เก็บกดและความคับข้องใจของมนุษย์ 3) บทบาทด้านการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม 4) บทบาทด้านการศึกษา 5) บทบาทด้านความบังเทิง และ 6) บทบาทด้านการอธิบายที่มาของกลุ่มชนและพฤติกรรมของคนในสังคม การศึกษานิทานพื้นบ้านกะเหรี่ยงแดงบ้าน ปูเต้อยังทำให้ทราบว่านิทานมีคุณค่าต่อสังคมกะเหรี่ยง ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ด้าน ได้แก่ 1) คุณค่าด้านความบันเทิง 2) คุณค่าด้านภูมิปัญญา และ 3) คุณค่าด้านคุณธรรม จริยธรรม จากภาพสะท้อนวิถีชีวิต บทบาทและคุณค่า ที่พบในนิทานพื้นบ้านกะเหรี่ยงแดงบ้านปูเต้อ ตำบลแม่กุ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก พบว่ายังคงมีวิถีชีวิตที่ยังคงอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ของตนเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือวิถีชีวิตที่ผูกพันกับป่าและธรรมชาติ แต่เมื่อสังคมเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วกะเหรี่ยงแดงบ้านปูเต้อก็มีการปรับตัวให้รับกับวัฒนธรรมภายนอกหลายด้านทั้งการแต่งกาย การนำเทคโนโลยีมาใช้ในการทำการเกษตรและการใช้ภาษา เป็นต้น