มุมมองต่อระบบอุปถัมภ์กับระบอบประชาธิปไตยในสังคมไทย

บทคัดย่อ

ระบบอุปถัมภ์เป็นหนึ่งในวัฒนธรรมที่อยู่คู่สังคมไทยมาช้านาน มีอิทธิพลทั้งต่อการดำเนินชีวิต การประกอบ
อาชีพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัฒนธรรมระบบอุปถัมภ์ในแวดวงราชการหรือรัฐวิสาหกิจ แม้ระบบอุปถัมภ์จะมีทั้งข้อดี
ข้อเสีย แต่มักถูกมองในด้านลบว่าเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักที่บั่นทอนประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานขององค์การ
นำมาสู่หลากหลายปัญหา ไม่ว่าจะเป็นความขัดแย้ง การขาดขวัญกำลังใจ ความไม่เสมอภาคเป็นธรรม นอกจากนี้
ระบบอุปถัมภ์ไม่เอื้อต่อหลักประชาธิปไตยและธรรมาภิบาล โดยเฉพาะหลักความเท่าเทียมและความเสมอภาค
ระบบอุปถัมภ์จะมีลักษณะของการเป็นเจ้านายกับลูกน้อง ผู้ใหญ่กับผู้น้อยซึ่งนำไปสู่การให้สิทธิพิเศษ ติดสินบน
หลีกเลี่ยงกฎหมายทำให้เกิดการคอร์รัปชั่น ในขณะที่ระบอบประชาธิปไตยเป็นระบอบการปกครองที่ส่งเสริมให้
ประชาชนตระหนักและเห็นคุณค่าของการเคารพในความคิดเห็นและสิทธิของผู้อื่น การเห็นคุณค่าของเพื่อนมนุษย์
และปฏิบัติต่อเขาเหล่านั้นอย่างทัดเทียมกัน การคำนึงถึงประโยชน์ของส่วนรวม ความกระตือรือร้นที่จะมีส่วนร่วม
ในการทำกิจกรรมการเคารพกฎเกณฑ์กติกาของสังคม ความกล้าแสดงความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์ ความอดทน
อดกลั้นในความแตกต่าง เสรีภาพและความรับผิดชอบ ความเสมอภาคที่เป็นธรรม และจิตสำนึกสาธารณะ เป็นต้น