การวิเคราะห์ต้นทุนพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อยกระดับรายได้กลุ่มวิสาหกิจชุมชน ข้าวฮางงอก บ้านโคกสว่าง ตำบลเชียงเครือ อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) การวิเคราะห์ต้นทุนผลิตภัณฑ์ข้าวฮางงอก และ 2) การพัฒนาและแปรรูปผลิตภัณฑ์เพื่อยกระดับรายได้ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านโคกสว่าง จังหวัดสกลนคร โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน ประกอบด้วยการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่าง คือ สมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนจำนวน 30 คน ซึ่งได้จากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ และการเก็บข้อมูลต้นทุนจริง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา เช่น อัตราผลตอบแทน มูลค่าปัจจุบันสุทธิ ระยะเวลาคืนทุน และจุดคุ้มทุน ผลการวิจัย พบว่า การลงทุนในเครื่องจักรและอุปกรณ์มีมูลค่ารวม 3,012,900 บาท ต้นทุนวัตถุดิบเฉลี่ย 19 บาทต่อกิโลกรัม ปริมาณการผลิตรวม 24,000 กิโลกรัม ราคาขายปลีกเฉลี่ย 60.15 บาทต่อถุง ราคาขายส่งเฉลี่ย 53.59 บาทต่อกิโลกรัม ต้นทุนการผลิตรวม 1,443,540 บาท ยอดขายปลีก 1,920,000 บาท มีกำไรสุทธิ 476,460 บาท คิดเป็นอัตรากำไรสุทธิร้อยละ 19.85 จุดคุ้มทุน 21,113 ถุง คิดเป็นมูลค่า 1,689,041.60 บาท ใช้ระยะเวลาคืนทุน 3 ปี ในส่วนของการพัฒนาและแปรรูปผลิตภัณฑ์ พบว่า กลุ่มวิสาหกิจชุมชนสามารถพัฒนา “สบู่แสนสุข” จากผงข้าวฮางงอก โดยเน้นจุดขายด้านธรรมชาติและสุขภาพ ส่งผลให้มีรายได้เฉลี่ยเพิ่มขึ้น 25,000 – 30,000 บาทต่อปี หรือร้อยละ 10 ของรายได้รวม มียอดเงินทุนหมุนเวียนต่อปี 665,040 บาท โดยต้นทุนการผลิตราคาส่ง 507,600 บาท ค่าใช้จ่ายบริหาร 157,440 บาท มูลค่าปัจจุบันสุทธิราคาขายปลีก 2,580,420 บาท คืนทุนใน 3 ปี 6 เดือน และราคาขายส่ง 2,348,100 บาท คืนทุนใน 3 ปี ผลการศึกษานี้สะท้อนให้เห็นถึงความเป็นไปได้ในการต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นร่วมกับการจัดการต้นทุนอย่างมีระบบ เพื่อสร้างความยั่งยืนทางเศรษฐกิจระดับฐานราก สามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นต้นแบบในการบริหารจัดการและพัฒนาผลิตภัณฑ์ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่อื่น ๆ รวมถึงการกำหนดนโยบายการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนโดยอิงจากศักยภาพเชิงพื้นที่และวัตถุดิบในท้องถิ่นได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน