ข้อเสนอการจดทะเบียนสุนัขจรและแมวจรในชุมชนศึกษาเปรียบเทียบมาตรการทางกฎหมายของสิงคโปร์และไทย
DOI:
https://doi.org/10.14456/mfulj.2025.9คำสำคัญ:
การจดทะเบียน, สุนัขจร, แมวจร, สัตว์จรในชุมชนบทคัดย่อ
ปัจจุบันทุกภาคส่วนต่างตระหนักถึงความสำคัญของการควบคุมจำนวนประชากรสุนัขจรและแมวจร โดยมีการรณรงค์ให้มีการทำหมันอย่างต่อเนื่อง รวมไปถึงการสร้างความตระหนักรู้ถึงการเลี้ยงสัตว์อย่างมีความรับผิดชอบเพื่อป้องกันการทอดทิ้งสัตว์เลี้ยงที่เป็นสาเหตุหลักของการเกิดสุนัขจรและแมวจรในชุมชนอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งจำนวนสุนัขจรและแมวจรที่เพิ่มขึ้นยังมีส่วนสำคัญที่ทำให้อัตราการแพร่โรคพิษสุนัขบ้าสู่คนเพิ่มสูงขึ้น จากรายงานสถานการณ์โรคพิษสุนัขบ้า (ณ วันที่ 30 พฤศจิกายน 2567) พบผลบวกต่อโรคพิษสุนัขบ้าในสัตว์ที่มีการส่งตรวจในปี พ.ศ. 2567 จากสุนัข 229 ตัว และแมว 8 ตัว ในขณะที่พบผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าที่ถูกกัดในประเทศถึง 4 ราย ทั้งที่สามารถป้องกันการเสียชีวิตจากโรคดังกล่าวได้ แต่สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้จริงก็โดยอาศัยความร่วมมือในการป้องกันโรคทั้งในคนและในสัตว์ ซึ่งการป้องกันโรคในสัตว์ที่สำคัญเร่งด่วน คือการใช้กลไกการให้วัคซีนให้ครอบคลุมเกินกว่าร้อยละ 80 แก่สัตว์เลี้ยง ซึ่งเป็นกลไกที่จะเกิดขึ้นได้ภายหลังจากการสามารถการควบคุมจำนวนสัตว์เลี้ยงและการติดตามและควบคุมการเคลื่อนย้ายสัตว์เลี้ยงได้นั่นเอง
บทความนี้ได้วิเคราะห์รูปแบบการควบคุมการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงในประเทศไทยเทียบเคียงกับประเทศสิงคโปร์โดยเห็นว่า การออกกฎโดยใช้กลไกระดับท้องถิ่นมีความเหมาะสมมากกว่า เนื่องจากสามารถปรับเปลี่ยนมาตรการให้เหมาะสมกับบริบทของสังคมในแต่ละพื้นที่ได้ และการใช้ระบบจดทะเบียนที่มุ่งเน้นการทราบข้อมูลจำนวนสัตว์เลี้ยงในครัวเรือนควรใช้เฉพาะในระยะแรกเท่านั้น และควรนำเอาระบบอนุญาตให้เลี้ยงสัตว์เลี้ยงมาพิจารณาปรับใช้เพื่อให้สามารถตรวจสอบคุณสมบัติของผู้จะเลี้ยงสัตว์เลี้ยงได้ตลอดกระบวนการเลี้ยงสัตว์เลี้ยง เพื่อป้องกันการทอดทิ้งสัตว์เลี้ยงในระยะยาว นอกจากนี้ ผู้เขียนได้นำเสนอเรื่องรูปแบบการจดทะเบียนสุนัขจรและแมวจรในนามของชุมชนเพื่อเป็นหลักฐานสะท้อนที่มาของสุนัขจรและแมวจรเหล่านั้น ซึ่งแนวทางนี้จะช่วยเอื้ออำนวยให้การควบคุมจำนวนสุนัขและแมวในภาพรวมของประเทศเป็นไปโดยรอบด้าน อีกทั้งการเสนอให้มีการจดทะเบียนสุนัขจรและแมวจรในนามของชุมชนจะช่วยป้องกันการหลงลืมและผลักภาระให้แก่บุคคลใดบุคคลหนึ่ง และกระตุ้นให้สังคมเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการจำนวนประชากรสุนัขจรและแมวจรในชุมชนอย่างยั่งยืน รวมทั้งจะทราบจำนวนสุนัขจรและแมวจรที่แท้จริงเพื่อประโยชน์ในการบริหารจัดการทรัพยากรและการป้องกันทางสาธารณสุขของหน่วยงานในท้องถิ่นต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
ระบบกลางทางกฎหมาย, รับฟังความคิดเห็นร่างข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง การควบคุมการเลี้ยงหรือปล่อยสัตว์ พ.ศ. .... [ออนไลน์], แหล่งที่มา: https://law.go.th/listeningDetail?survey_id=MjgzNURHQV9MQVdfRlJPTlRFTkQ=
สำนักควบคุม ป้องกัน และบำบัดโรคสัตว์ กรมปศุสัตว์, แผนและแนวทางการดำเนินงานเร่งรัดกำจัดโรคพิษสุนัขบ้า ปีงบประมาณ 2568 ของกรมปศุสัตว์, (กรุงเทพมหานคร: เอกสารประกอบการประชุมเชิงปฏิบัติการเสริมสร้างความเข้มแข็งของการสร้างพื้นที่ปลอดโรคพิษสุนัขบ้า ระหว่างวันที่ 12-13 ธันวาคม 2567 ณ โรงแรมมารวย การ์เด้น).
สพ.ญ.อรพิรุฬห์ ยุรชัย, หลักเกณฑ์พื้นที่ปลอดโรคพิษสุนัขบ้า, (กรุงเทพมหานคร: เอกสารประกอบการประชุมเชิงปฏิบัติการเสริมสร้างความเข้มแข็งของการสร้างพื้นที่ปลอดโรคพิษสุนัขบ้า ระหว่างวันที่ 12-13 ธันวาคม 2567 ณ โรงแรมมารวย การ์เด้น).
ศุภกิจ แดงขาว และเอกวีร์ มีสุข, ระบบการปกครองท้องถิ่น ประเทศสมาชิกประชาคมอาเซียน: สาธารณรัฐสิงคโปร์, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันพระปกเกล้า, 2556).
ศูนย์บัญชาการเพื่อการเฝ้าระวังโรคพิษสุนัขบ้า, ข้อมูลสำรวจประชากรสุนัขและแมว ประจำปี 2567 รอบที่ 1 [ออนไลน์], แหล่งที่มา: http://www.rabiesonedata.ku.ac.th/
Center for Urban Greenery and Ecology (CUGE), Course Marketplace [Online], Source: https://lms.nparks.gov.sg/cugelms/Catalogue/PublicCatalogue.aspx?searchText=&pageIndex=0&filterBy=0&orderBy=C.CreatedDate%26DESC
Iryna Korobko, International Legal Standards of Pet Animals Identification Theory and Practice of Public International Law Ukrainian, Journal of International Law, Volume 2015 Issue 2 (2015).
Joshua M. Frank and Pamela L. Carlisle-Frank, Analysis of Programs to Reduce Overpopulation of Companion Animals: Do Adoption and Low-cost Spay/neuter Programs Merely Cause Substitution of Sources?, Ecological Economics, Volume 62 Issues 3–4 (May 2007).
Melanie Rock and others, Policies on Pets for Healthy Cities: a Conceptual Framework, Health Promotion International, Volume 30 Issue 4 (December 2015).
OIE World Organisation for Animal Health, ASEAN Rabies Elimination Strategy [Online], Source: https://asean.org/wp-content/uploads/2017/02/ASEAN-Rabies-Elimination-Strategy.pdf
Pamela D. Frasch, Katherine M. Hessler, Sarah M. Kutil and Sonia S. Waisman. Animal Law in a Nutshell, (The United States of America: Thomson Reuters, 2011).
Singapore Statute Online, The Animals and Birds (Dog Licensing and Control) Rules 1966 [Online], Source: https://sso.agc.gov.sg/SL-Rev/ABA1965-R1/Published/19940430?DocDate=19920325&WholeDoc=1
Singapore Statute Online, The Animals and Birds (Dog Licensing and Control) Rules 2007 [Online], Source: https://sso.agc.gov.sg/SL-Rev/ABA1965-R1/Published/20071001?DocDate=20071001
Singapore Statute Online, The Animals and Birds (Licensing and Control of Cats and Dogs) Rules 2024 [Online], Source: https://sso.agc.gov.sg/SL-Supp/S683-2024/Published/20240830?DocDate=20240830
SOSD, What is Fostering & How? [Online], Source: https://sosd.org.sg/what-is-fostering-how/
Sue Donaldson and Will Kymlicka, Zoopolis: A Political Theory of Animal Rights, (New York: Oxford University Press, 2011).
The Animal & Veterinary Service (AVS), Microchipping & Registration [Online], Source: https://www.nparks.gov.sg/avs/pets/owning-a-pet/lost-and-found-pets/microchipping-,-a-,-registration
The Animal & Veterinary Service (AVS), Pet Licensing E-services [Online], Source: https://www.nparks.gov.sg/avs/pets/owning-a-pet/licensing-a-pet/pet-licensing-e-services
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
