การบูรณาการการบริหารความเสี่ยงและการควบคุมภายในต่อการดำเนินงานด้าน ESG ของกลุ่มอุตสาหกรรมเกษตรและอาหารเพื่อการลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม และสร้างผลตอบแทนมูลค่าหุ้นอย่างยั่งยืน
คำสำคัญ:
ESG, COSO-ERM, ปัญญาประดิษฐ์, อุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร, ผลตอบแทนมูลค่าหุ้นบทคัดย่อ
อุตสาหกรรมเกษตรและอาหารเป็นภาคเศรษฐกิจสำคัญของประเทศไทย แต่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การตัดไม้ทำลายป่า การปล่อยก๊าซเรือนกระจก และการใช้น้ำอย่างสิ้นเปลือง ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ผู้ลงทุนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียให้ความสำคัญกับการดำเนินงานตามหลักสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (ESG) มากขึ้น เนื่องจากมีความเชื่อมโยงโดยตรงต่อภาพลักษณ์ ความสามารถในการแข่งขัน และมูลค่าหุ้นขององค์กร การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และประเมินความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากการใช้วัตถุดิบในกระบวนการผลิตของกลุ่มอุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร โดยใช้ข้อมูลจากรายงานการดำเนินงาน ESG และประยุกต์ใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อสนับสนุนการวิเคราะห์ การวิจัยใช้ระเบียบวิธีเชิงปริมาณ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิจากรายงาน ESG ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย กลุ่มอุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร จำนวน 14 บริษัท ครอบคลุมช่วงปี 2561–2565 พร้อมทั้งประยุกต์ใช้เทคโนโลยี AI เพื่อประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก การวิเคราะห์ดำเนินการโดยใช้แบบจำลองเชิงสถิติที่เหมาะสมเพื่อประเมินความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรตามกรอบแนวคิดการวิจัย
ผลการวิจัยพบว่า การบูรณาการกรอบ COSO–ERM และการประยุกต์ใช้ AI สามารถเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อม ลดการใช้ทรัพยากร และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้อย่างเป็นรูปธรรม องค์กรที่มีการดำเนินงาน ESG ที่มีประสิทธิภาพยังสามารถสร้างความโปร่งใสด้านธรรมาภิบาล และมีแนวโน้มสร้างผลตอบแทนมูลค่าหุ้นในระยะยาวได้ดีกว่า ข้อเสนอแนะจากการวิจัยคือ องค์กรควรกำหนดมาตรฐานการรายงาน ESG ที่สอดคล้องกับกรอบ COSO–ERM และนำเทคโนโลยี AI มาใช้ติดตามความเสี่ยงแบบเรียลไทม์ เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ และสร้างความยั่งยืนทั้งด้านสิ่งแวดล้อมและการเงิน
เอกสารอ้างอิง
กรมป่าไม้. (2564). รายงานสถานการณ์ป่าไม้ประเทศไทย พ.ศ. 2564. กรุงเทพฯ: กรมป่าไม้ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
สุวรรณา เกรียงไกรเพ็ชร์. (2565). การจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนในชุมชนท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
Boiral, O., & Heras‐Saizarbitoria, I. (2020). Corporate sustainability disclosure and impression management: A systematic review. Accounting and Business Research, 50(5), 540–558.
Bebbington, J., & Larrinaga, C. (2014). Accounting and sustainable development: An exploration. Accounting, Organizations and Society, 39(6), 395–413.
COSO. (2017). Enterprise risk management: Integrating with strategy and performance. [Online] Available: https://www.coso.org
Eccles, R. G., Ioannou, I., & Serafeim, G. (2014). The impact of corporate sustainability on organizational processes and performance. Management Science, 60(11), 2835–2857.
ESG SETSMART. (2025) ESG data: SETSMART. [Online] Available: https://www.setsmart.com
FAO. (2020). The state of food and agriculture 2020: Overcoming water challenges in agriculture. [Online] Available: https://doi.org/10.4060/cb1447en
Gray, R., Kouhy, R., & Lavers, S. (1992). Corporate social and environmental reporting: A review of the literature and a longitudinal study of UK disclosure. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 8(2), 47–77.
Guo, M., Wang, Y., & Zhou, S. (2023). ESG performance and corporate financial risk: Evidence from global markets. Journal of Cleaner Production, 382, 135236.
IEA. (2022). World energy outlook 2022. [Online] Available: https://www.iea.org
IPCC. (2019). Climate change and land: An IPCC special report on climate change, desertification, land degradation, sustainable land management, food security, and greenhouse gas fluxes in terrestrial ecosystems. [Online] Available: https://www.ipcc.ch/srccl
ISO. (2018). ISO 14001:2018 Environmental management systems Requirements with guidance for use. [Online] Available: https://www.iso.org/standard/60857.html
Jitmaneeroj, B. (2016). Reform priorities for corporate sustainability: Environmental, social, governance, or economic performance? Management Decision, 54(6), 1497–1521.
Kansal, M., Joshi, M., & Batra, G. S. (2014). Determinants of corporate social responsibility disclosures: Evidence from India. Advances in Accounting, 30(1), 217–229.
Michelon, G., Pilonato, S., & Ricceri, F. (2015). CSR reporting practices and the quality of disclosure: An empirical analysis. Critical Perspectives on Accounting, 33, 59–78.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
PwC. (2022). ESG reporting: Getting ready for the new normal. [Online] Available: https://www.pwc.com
Russell, S. J., & Norvig, P. (2021). Artificial intelligence: A modern approach (4th ed.). Hoboken, NJ: Pearson.
Smith, J., et al. (2021). The application of COSO framework in managing ESG risks. Sustainability Journal, 12(5), 678–690.
UN Global Compact. (2004). Principles for responsible investment. United Nations. [Online] Available: https://www.unglobalcompact.org
UNEP. (2019). Global environment outlook – GEO-6: Healthy planet, healthy people. Cambridge University Press.
World Economic Forum. (2023). Global risks report 2023 (18th ed.). World Economic Forum. [Online] Available: https://www.weforum.org
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
