บทบาทของเทวดาที่ปรากฏในพระไตรปิฎก

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความมีอยู่ของเทวดาหลักธรรมของเทวดา บทบาทของเทวดาในพระไตรปิฎก เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยใช้ข้อมูลเอกสารจากพระไตรปิฎกและข้อมูลสัมภาษณ์จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลซึ่งประกอบด้วยพระสงฆ์ แม่ชี นักวิชาการด้านพระพุทธศาสนาและพุทธศาสนิกชน จำนวน 40 รูป/คน

ผลการวิจัย พบว่า เทวดาในพระไตรปิฎกสถิตในสวรรค์ 26 ชั้น คือเทวดากามาวจร 6 ชั้น อยู่ได้ด้วยอาหารทิพย์ รูปพรหม 16 ชั้น อรูปพรหม 4 ชั้น อยู่ได้ด้วยฌานสมาบัติ หลักธรรมของเทวดาคือโลกปาลธรรม  สุจริตธรรม สัมปทา วัตตบท สัปปุริสธรรม อริยทรัพย์ บุญกิริยาวัตถุ  เทวดามีบทบาทในการดำรงตนอยู่ในเทวธรรม จอมเทพมีหน้าที่ปกครองเทวดาบริวาร และอารักขามนุษย์ผู้บำเพ็ญสมณธรรมและช่วยเหลือมนุษย์ที่ยากจนแต่มุ่งทำความดี จากการสัมภาษณ์กลุ่มผู้ให้ข้อมูล พบว่า เทวดาสถิตอยู่ในสวรรค์ มีหิริโอตตัปปะเป็นหลักธรรม มีบทบาทในอุดมคติคือทำให้มนุษย์เกิดแรงบันดาลใจในการทำความดี ละเว้นความชั่ว ส่วนบทบาทในสวรรค์จอมเทพทำหน้าที่ปกครองเทวดา และมีการอุปัฏฐากหรือสนทนาธรรมกับพระพุทธเจ้าหรือพุทธสาวก