นวัตกรรมเชิงนโยบายภาครัฐสู่สังคมไร้เงินสดของประเทศไทย

บทคัดย่อ

แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ (National e-Payment Master Plan) ส่งเสริมให้เกิดสังคมไร้เงินสด (Cashless Society) ตั้งแต่ปี 2558 จึงเป็นที่มาของการวิจัยเชิงคุณภาพเรื่อง “นวัตกรรมเชิงนโยบายภาครัฐสู่สังคมไร้เงินสดของประเทศไทย” เพื่อศึกษาการขับเคลื่อนนโยบายดังกล่าวลงสู่การปฏิบัติ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาวการณ์ของสังคมไทย สังคมโลก เกี่ยวกับสังคมไร้เงินสด 2) ศึกษานโยบายของภาครัฐเกี่ยวกับสังคมไร้เงินสด 3) ศึกษาและวิเคราะห์การขับเคลื่อนเชิงนโยบายของสังคมไร้เงินสดผ่านกระทรวงการคลัง โดยใช้วิธีการเก็บรวบรวมเชิงคุณภาพ และการสัมภาษณ์เชิงลึก พบว่า รูปแบบการขับเคลื่อนมี 8 ลักษณะคือ 1) e-Payment ภายในหน่วยงานภาครัฐ 2) e-Payment สำหรับหน่วยงานรัฐและประชาชน 3) การส่งเสริมและผลักดัน e-Payment  4) การพัฒนากลไก e-Payment 5) กำหนดแนวทางปฏิบัติ มาตรฐาน และข้อกฎหมาย ด้าน e-Payment 6) การกำหนดแผนกลยุทธ์การชำระเงินระดับนโยบาย 7) การสร้างประสบการณ์การใช้ e-Payment ในภาคประชาชนและ 8) การวางรากฐานเทคโนโลยีภาครัฐ และขับเคลื่อนด้วยกลไกสำคัญ 3 ประการคือ บุคลากร (Man) กลยุทธ์ (Strategy) และการสื่อสาร (Communication)