รูปแบบการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของบุคลากรทางการศึกษา ตามหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 ของโรงเรียนวัดลานตากฟ้า อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ (1) เพื่อศึกษาแนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม (2) เพื่อศึกษาหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท และ (3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมตามหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 ของบุคคลากรทางการศึกษาโรงเรียนวัดลานตากฟ้า อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Quantitative Research)    โดยเน้นเอกสาร (Documentary Research) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) ใช้วิธีการวิเคราะห์เชิงพรรณา

ผลการวิจัยพบว่า คุณธรรม คุณความดีที่แสดงออกทางใจ ส่วนจริยธรรม คือ การแสดงออกทางกาย การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมต้องรู้ว่าสิ่งใดควรทำสิ่งใดไม่ควรทำ ทั้งต่อตนเองและต่อสังคม มีสติฉลาดรู้เท่าทัน ทั้งด้านวัตถุ และด้านจิตใจ คุณธรรมจริยธรรมเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนาคน ปัญหาสังคมเกิดจากคน การพัฒนาคนให้มีปัญญา มีความรู้ มีทักษะในการแก้ปัญหาชีวิต มีกัลยาณมิตรที่ดี สามารถพิจารณาว่าสิ่งไหนควรสิ่งไหนไม่ควร เป็นข้อประพฤติปฏิบัติตามหลักศีลธรรม โดยเฉพาะสังคมไทยยึดมั่นในคุณงามความดีตามหลักธรรมคำสั่งสอนของพุทธศาสนา

กัลยาณมิตร คือ ผู้ที่มีกายสะอาด วาจาสะอาด และใจสะอาด (ปิโย) เป็นอุดมด้วยปัญญาทั้งทางโลกและทางธรรม (ครุ) มีอุบายวิธีทำให้ศิษย์ตั้งตนอยู่ในสัมมาทิฏฐิ (ภาวนีโย) รู้จักพูดชี้แจงให้เข้าใจ และโน้มน้าวให้ทำตาม (วตฺตา จ) พร้อมที่จะรับฟังคำปรึกษาข้อซักถามอยู่เสมอ อดทนให้อภัย รักษาอารมณ์ให้เยือกเย็นอยู่เสมอ (วจนกฺขโม) สามารถอธิบายเนื้อความที่ยากๆ ให้เข้าใจได้อย่างง่าย (คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา) และ ประพฤติปฏิบัติอยู่ในธรรม (โน จฏฺฐาเน นิโยชเย)

การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมตามหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 คือ 1) มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดีและเป็นแม่พิมพ์ต้นแบบแก่ศิษย์ (2) ประพฤติสมควรแก่ฐานะ มีแนวทางการปฏิบัติตนและหลักการดำเนินชีวิตในทางที่ถูกต้องชอบธรรม (3) มีความรู้และภูมิปัญญาแท้จริง ทั้งเป็นผู้ฝึกอบรมและปรับปรุงตนอยู่เสมอ (4) รู้จักชี้แจงให้เข้าใจ รู้ว่าเมื่อไรควรพูดอะไรอย่างไร คอยให้คำแนะนำ ว่ากล่าว ตักเตือน และเป็นที่ปรึกษาที่ดีของศิษย์ (5) มีความอดทนต่ออุปสรรคในทุกด้าน มีจิตใจที่หนักแน่น สามารถเอาชนะอุปสรรคต่าง ๆ ได้ด้วยจิตใจที่มั่นคง (6) เป็นผู้กระทำได้จริงในสิ่งที่สอนแก่ผู้อื่น หรือได้บรรลุสำเร็จด้วยตนเองแล้วจึงสอนเรื่องนั้นแก่ผู้อื่น และ (7) เป็นผู้นำและแบบอย่างของสังคม เป็นบุคคลที่สังคมยกย่องเลื่อมใส องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัย MBG+7 – MODEL.