การจัดทำแผนการดำเนินงานการจัดนิเวศการเรียนรู้ของสถานศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน

บทคัดย่อ

การจัดทำแผนการดำเนินงานการจัดนิเวศการเรียนรู้ของสถานศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและจัดทำแผนการดำเนินงานการจัดนิเวศการเรียนรู้ของสถานศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ใช้การศึกษานโยบาย เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการจัดระบบนิเวศการเรียนรู้ ประกอบการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่าง/ผู้ให้ข้อมูลจากสถานศึกษา 4 แห่ง ได้แก่ (1) โรงเรียนวัดบางปิดล่าง (ราษฎร์สงเคราะห์) จังหวัดตราด (2) โรงเรียนลาซาล กรุงเทพมหานคร (3) โรงเรียนบ้านไสไทย จังหวัดกระบี่ และ (4) โรงเรียนฤทธิยะวรรณาลัย กรุงเทพมหานคร โดยประเด็นการศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลอิงตามปัจจัยที่เอื้อต่อการจัดระบบนิเวศการเรียนรู้ 6 ปัจจัย ประกอบด้วย (1) การเปลี่ยนวิธีคิด (2) ความพร้อมของบุคลากร/องค์กร  (3) สิ่งแวดล้อม/เทคโนโลยีสารสนเทศ (4) วิธีเรียน/เนื้อหาการเรียนรู้ (5) วัฒนธรรมการเรียนรู้/ยุทธศาสตร์การมีส่วนร่วม และ (6) ความยืดหยุ่น/ทางเลือกที่หลากหลาย จากนั้น วิเคราะห์เชิงเนื้อหาและจัดทำแผนการดำเนินงานการจัดนิเวศการเรียนรู้ฯ ซึ่งประกอบด้วยกลยุทธ์และเป้าประสงค์สำคัญ ดังนี้

กลยุทธ์ที่ค้นพบคือ สถานศึกษามีการจัดนิเวศการเรียนรู้ที่เอื้อต่อการผู้เรียนให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของคนไทย 4.0 ตามมาตรฐานการศึกษาของชาติ พ.ศ. 2561 ประกอบด้วย เป้าประสงค์ย่อย 6 เป้าประสงค์ ได้แก่ เป้าประสงค์ที่ 1 การเปลี่ยนกรอบความคิดของผู้เรียน เป้าประสงค์ที่ 2 การพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้สอน บุคลากรทางการศึกษา และการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการสถานศึกษา เป้าประสงค์ที่ 3 การพัฒนาอาคารสถานที่ สิ่งแวดล้อม และเทคโนโลยีให้เหมาะสม เพียงพอ และมีประสิทธิภาพ เป้าประสงค์ที่ 4 การพัฒนาวิธีการและเนื้อหาการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน และศตวรรษที่ 21 เป้าประสงค์ที่ 5 การเสริมสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ และการมีส่วนร่วมให้เกิดขึ้นกับสถานศึกษาและชุมชน และเป้าประสงค์ที่ 6 การพัฒนาทางเลือก ช่องทาง และกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลายและยืดหยุ่น