ทุนทางวัฒนธรรมและการจัดการเชิงกลยุทธ์ผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย เป็นทุนทางวัฒนธรรมที่มีนัยสำคัญ ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและการพัฒนาอย่างยั่งยืน บทความนี้มุ่งวิเคราะห์แนวทางการจัดการเชิงกลยุทธ์เพื่อเพิ่มศักยภาพการแข่งขันของผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือ ท่ามกลางความท้าทายจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น การเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่ส่งผลต่อความนิยมและการใช้งานผ้าทอมือ และการคุกคามจากสินค้าทดแทน ผลการศึกษาพบว่า การบูรณาการนวัตกรรมการผลิต การพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่สอดคล้องกับ
ความต้องการของตลาด และการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีในกระบวนการออกแบบและผลิต เป็นปัจจัยสำคัญ ในการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ นอกจากนี้ การสร้างเอกลักษณ์ของตราสินค้า การพัฒนาด้านการตลาดที่ทันสมัย และการสร้างเครือข่ายความร่วมมือที่เข้มแข็งระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย มีส่วนสำคัญในการเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมผ้าทอมือ บทความนี้เสนอแนวทางการพัฒนาธุรกิจผ้าทอมือ ที่มุ่งเน้นความยั่งยืนผ่านแนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์และการตลาดเชิงประสบการณ์ อันจะนำไปสู่รักษาคุณค่าทุนทางวัฒนธรรมควบคู่ไปกับการสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้
ไม่ใช่ความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้จัดทำ บรรณาธิการ กองบรรณาธิการ และคณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี ความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความแต่ละเรื่องเป็นความคิดเห็นของผู้เขียนบทความแต่ละท่าน
เอกสารอ้างอิง
กรมการพัฒนาชุมชน. (2568). แบบรายงานข้อมูลผลการจำหน่ายสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ OTOP แยกตามผลิตภัณฑ์ (รด.3). https://logi.cdd.go.th/otop/
กรมทรัพย์สินทางปัญญา. (2567). สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์. https://www.ipthailand.go.th/th/gi-002.html
กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา. (2564). กลุ่มผ้าฝ้ายเชิงดอยจังหวัดเชียงใหม่ ร่วมใจอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น กระตุ้นเศรษฐกิจชุมชน. https://www.eef.or.th/communities/2563-beginning-43/
ณัฐชยา รัตนพันธุ์, โสวัตรี ณ ถลาง, & ภัทรพรรณ ทำดี. (2566). การพัฒนาสินค้าทางวัฒนธรรมจากภูมิปัญญาผ้าไหมทอมือบ้านครัว โดยครอบครัวมนูทัศน์ เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา, 15(1), 1–17. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/irdssru/article/view/260018
ธันย์นิชา วิโรจน์รุจน์. (2563). การจัดการเชิงกลยุทธ์ของผลิตภัณฑ์ผ้าทอบนพื้นฐานเศรษฐกิจสร้างสรรค์. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 12(3), 134–146. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/pimjournal/article/view/240138
พิชิต สุจริตจินดานนท์. (2544). รายงานการวิจัยปัจจัยที่มีอิทธิพลต่ออุปสงค์ในเครื่องนุ่งห่มสำเร็จรูปทำจากผ้าฝ้ายจอมทองในเขตอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เพียงดาว สภาทอง, ภัทรวรรธน์ จีรพัฒน์ธนธร, & ปานเทพ ลาภเกษร. (2559). แนวทางการสืบทอดวัฒนธรรมและอาชีพการทอผ้าทอไทยวนของศูนย์วิสาหกิจชุมชนทอผ้า บ้านโนนกุ่ม อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา. วารสารศึกษาศาสตร์ปริทัศน์, 31(3), 77–83. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/eduku/article/view/78108
ภก วุฒิสวัสดิ์, & ธานินทร์ คงศิลา. (2565). การมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรป่าไผ่ของชุมชนบ้านผาตูบ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 4(3), 85–99. https://so08.tci-thaijo.org/index.php/MSJournal/article/view/2845
วิทวัน จันทร. (2562). โครงการพัฒนาผ้าทอมือด้วยการเปลี่ยนแปลงรูปแบบและหน้าที่การใช้งาน: กรณีศึกษาจังหวัดราชบุรี. วารสารวิจิตรศิลป์, 10(2), 159–180. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/fineartsJournal/article/view/141923
วินยาภรณ์ พราหมณโชติ. (2564). ผ้าฝ้ายทอมือจอมทองกับแนวทางการสร้างมูลค่าเพิ่มเพื่อการยกระดับผลิตภัณฑ์สู่การตลาดสมัยใหม่: การวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา, 16(1), 1–10. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/yru_human/article/view/237543
ศูนย์ข้อมูลและดิจิทัลอุุตสาหกรรม สถาบันพัฒนาอุุตสาหกรรมสิ่งทอ. (2566). สถิติสิ่งทอไทย 2565/2566. สถาบันพัฒนาอุุตสาหกรรมสิ่งทอ.
ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจ ทีทีบี. (2567). ttb analytics ห่วงอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มไทยเข้าสู่ขาลงในอัตราเร่ง. https://www.ttbbank.com/th/newsroom/detail/ttba-textile-industry-aug-2024
ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การมหาชน). (2568). เสน่ห์ผ้าไทย 4 ภูมิภาค. https://cms.sacit.or.th/cms/projects/attachments/f7e6c85504ce6e82442c770f7c8606f0/_a53f04e526ccb5624dcfaaf0c45ab3be.pdf
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2562). สวทช. หนุนนวัตกรรม เพิ่มมูลค่าผ้าทอล้านนา. https://www.nstda.or.th/home/news_post/20190130-lamphun-brand/
สุรพล ดำริห์กุล. (2561). ประวัติศาสตร์และศิลปะล้านนา. เมืองโบราณ.
แสนชาติ พ., กิตติเลิศไพศาล จ., อุดมกิจมงคล ช., ผิวแดง ศ., & อันทะไชย ส. (2566). แนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนจากทุนทางวัฒนธรรมวิถีผู้ไท ตำบลนาโสก อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 5(5), 21–31. https://so08.tci-thaijo.org/index.php/MSJournal/article/view/2604
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน). (2564). น่านเน้อเจ้า แบรนด์ผ้าทอพื้นเมืองที่สร้างรายได้ให้ชุมชนอย่างยั่งยืน. https://www.dasta.or.th/th/article/420
Chudasri, D., Walker, S., & Evans, M. (2020). Potential areas for design and its implementation to enable the future viability of weaving practices in Northern Thailand. International Journal of Design, 14(1), 95–111.
Creative Economy Agency. (2025). สำรวจปัจจัยความสำเร็จของธุรกิจงานฝีมือและหัตถกรรมไทย. https://www.cea.or.th/en/single-research/THAI-CRAFTS
Grant, R. M. (2016). Contemporary strategy analysis: Text and cases edition (9th ed.). Wiley.
IMARC Group. (2023). Southeast Asia handicrafts market report by product type (Woodware, artmetal ware, handprinted textiles and scarves, embroidered and crocheted goods, zari and zari goods, imitation jewellery, sculptures, pottery and glass wares, attars and agarbattis, and others), distribution channel (Mass retailers, departmental stores, independent retailers, specialty stores, online stores, and others), end use (Residential, commercial), and country 2024-2032. https://www.imarcgroup.com/southeast-asia-handicrafts-market
Kotler, P., & Keller, K. L. (2016). Marketing management (15th ed.). Pearson.
Mordor Intelligence. (2024). Thailand textile companies - Top company list. https://www.mordorintelligence.com/industry-reports/thailand-textile-market/companies
Ponglawhapun, A. (2024). Cultural capital development: A case study of local entrepreneurs on textile design and production in Nan Province, Northern Thailand. Proceedings of the Kyoto Conference on Arts, Media & Culture 2024, 145–153.
Porter, M. E. (2004). Competitive strategy: Techniques for analyzing industries and competitors. Simon & Schuster.
Rather, L. J., Shabbir, M., Ali, S., Zhou, Q., Singh, K. P., & Li, Q. (2022). Natural dyes: Green and sustainable alternative for textile colouration. In Sustainable textile chemical processing (pp. 41–69). https://www.researchgate.net/publication/365730469_Natural_dyes_Green_and_sustainable_alternative_for_textile_colouration
RCA Research Projects. (2023). Thai textiles project. https://www.rca.ac.uk
Somsiriwattana, U., Hongsiriwat, A., Chandrachai, A., & Pungpapong, V. (2025). Identifying cultural capital and community capability factors related to the performance of Thai cultural textile products. Journal of Management and Innovation, 15(5), 298–316.
Thai Unique. (2024). ผ้าพื้นบ้านภาคเหนือ: เอกลักษณ์และความสำคัญในเศรษฐกิจ. https://thaiunique.wordpress.com/ผ้าไทย/ผ้าไทย-๔-ภาค/ผ้าไทยภาคเหนือ/
Treewatsuwan, W., Sanposh, K., & Suksan, B. (2024). Strategies for developing marketing capabilities in international competition of handwoven fabric product entrepreneurs. International Journal of Management, 15(5), 144–153.
Wasin Thai Textile. (2023). ผ้าพื้นเมืองในแต่ละภาคของไทย. https://www.wasinthaitextile.com/category/article/
Watchravesringkan, K., Karpova, E., Hodges, N. N., & Copeland, R. (2010). The competitive position of Thailand’s apparel industry: Challenges and opportunities for globalization. Journal of Fashion Marketing and Management, 14(4), 576–597.
