ศึกษาวิเคราะห์หลักนิติปรัชญาที่ปรากฏในทุติยปาราชิกจากคัมภีร์สมันตปาสาทิกา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดทฤษฎีด้านนิติปรัชญา 2) ศึกษาเนื้อหาและสาระสำคัญของทุติยปาราชิกตามที่ปรากฏในคัมภีร์สมันตปาสาทิกา และ 3) วิเคราะห์หลักนิติปรัชญาที่สะท้อนอยู่ในทุติยปาราชิกจากคัมภีร์สมันตปาสาทิกา โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิเคราะห์เนื้อหาเอกสาร (Documentary Research) จากพระไตรปิฎก อรรถกถา งานวิชาการ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

 ผลการวิจัยพบว่า นิติปรัชญา หมายถึง องค์ความรู้ที่ศึกษาเกี่ยวกับหลักกฎหมายและธรรมชาติของกฎหมาย โดยเน้นการตีความบนพื้นฐานของคุณธรรมและความถูกต้องชอบธรรม หลักนิติปรัชญาที่ปรากฏในทุติยปาราชิกจากคัมภีร์สมันตปาสาทิกา แสดงให้เห็นชัดเจนว่ากฎเกณฑ์ของพระวินัยไม่ได้มุ่งรักษาความบริสุทธิ์ของสงฆ์เท่านั้น แต่ยังเชื่อมโยงกับหลักความยุติธรรมในสังคมโลกอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะประเด็นการลักทรัพย์ที่มีลักษณะสอดคล้องกับกฎหมายอาญาทางโลก ซึ่งแสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระธรรมวินัยกับหลักกฎหมายที่ใช้ควบคุมสังคมโดยทั่วไป ผลการศึกษานี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการตีความและปฏิบัติตามพระวินัยในบริบทที่สังคมปัจจุบันมีความซับซ้อนยิ่งขึ้น อีกทั้งยังช่วยให้เกิดความเข้าใจในคุณค่าของคัมภีร์สมันตปาสาทิกาที่มีต่อการรักษาและสืบทอดหลักพระธรรมวินัยอย่างมีประสิทธิภาพในยุคปัจจุบัน