แนวทางการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามหลักโพธิปักขิยธรรม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของแนวทางการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามหลักโพธิปักขิยธรรม มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาโพธิปักขิยธรรมในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาวิธีปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามหลักโพธิปักขิยธรรม และ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามหลักโพธิปักขิยธรรม ในการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ แบบวิจัยเอกสาร โดยมีการเก็บข้อมูลสำคัญเพิ่มเติมอันเป็นประโยชน์แก่งานวิจัยด้วยการสัมภาษณ์ ผู้ทรงคุณวุฒิ 4 รูป/คน พระวิปัสสนาจารย์ 5 รูป และผู้ปฏิบัติธรรม 9 รูป/คน ผลจากการวิจัยพบว่า แนวทางการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามหลักโพธิปักขิยธรรม สรุปเป็นองค์ความรู้ใหม่ คือ MESCPUF Model ได้แก่ สติปัฏฐาน 4 คือ การมีสติกำหนดรู้รูป-นาม ตามความจริง Mindfulness (M) สัมมัปปธาน 4 คือ การเพียรละบาปอกุศล และเพียรเจริญกุศล Exertion (E) อิทธิบาท 4 คือ การพิจารณาคุณธรรมไปสู่ความสำเร็จ Success (S) อินทรีย์ 5 คือ ธรรมเป็นใหญ่ที่ครอบงำความไร้ศรัทธา ความเกียจคร้าน ความประมาท ความฟุ้งซ่าน ความหลง Controlling (C) พละ 5 คือ ธรรมเป็นกำลังให้มีศรัทธา มีความเพียร มีสติ ทำให้จิตตั้งมั่น เกิดเป็นปัญญา Power (P) โพชฌงค์ 7 คือ การมีสติกำหนดสิ่งที่เป็นกุศล และอกุศล หรือ ในธรรมต่าง ๆ Understanding (U) และ อริยมรรคมีองค์ 8 คือ การมีสติพิจารณาอย่างถูกต้อง ถูกวิธี ด้วยกำลังแห่งปัญญา Factors (F)
Article Details
เอกสารอ้างอิง
พระไตรปิฎก. (2545). ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2550). พระไตรปิฎกฉบับมหามกุฏ. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระไตรปิฎก (2540). มหาปรินิพพานสูตร. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพระไตรปิฎก.
พระพุทธโฆสาจารย์. (2542). วิสุทธิมรรค. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2556). โพธิปักขิยธรรม: แนวทางการพัฒนาจิตใจและปัญญา. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2557). วิปัสสนากัมมัฏฐาน: การพัฒนาปัญญาในพระพุทธศาสนาเถรวาท. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วศิน อินทสระ. (2547). จริยศาสตร์เชิงพุทธ: การปฏิบัติและหลักการ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ธรรมสภา.
อนาลโย. (2549). สติปัฏฐานกับการเจริญปัญญาเชิงวิปัสสนา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Analayo, B. (2003). Satipaṭṭhāna: The direct path to realization. Birmingham: Windhorse Publications.
Bhikkhu Bodhi. (2005). In the Buddha’s words: An anthology of discourses from the Pāli Canon. Boston: Wisdom Publications.
Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR). New York: Guilford Press.
Ñāṇamoli, B., & Bodhi, B. (1995). The Middle Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya. Boston: Wisdom Publications.
Wilber, K. (2000). A Theory of Everything: An Integral Vision for Business, Politics, Science, and Spirituality. Boston: Shambhala.
