การศึกษาพฤติกรรมและอุปสรรคของผู้บริโภคในเขตกรุงเทพมหานคร ต่อการใช้ระบบการชำระเงินแบบดิจิทัล

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมผู้บริโภคในเขตกรุงเทพมหานคร รวมถึงอุปสรรคที่ส่งผลต่อการใช้ระบบการชำระเงินแบบดิจิทัล โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผ่านกระบวนการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม (Participant Observation) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักประกอบด้วยผู้บริโภคจากแต่ละช่วงวัย ได้แก่ Generation Z Generation Y Generation X และ Baby Boomer ตลอดจนผู้เชี่ยวชาญด้านการเงิน รวมทั้งสิ้นจำนวน 10 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่           แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง (Semi-structured Interview) และการวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)

ผลการศึกษาพบว่า ผู้บริโภคในกลุ่มวัยรุ่นและวัยทำงานมีความคุ้นเคยและสามารถปรับตัวต่อเทคโนโลยีการชำระเงินแบบดิจิทัล เช่น e-Wallet, PromptPay และแอปพลิเคชันธนาคารบนอุปกรณ์เคลื่อนที่ได้อย่างรวดเร็ว ในทางตรงกันข้าม ผู้บริโภคในกลุ่มอายุสูงยังคงเผชิญกับข้อจำกัดด้านทักษะดิจิทัล ความไม่มั่นใจในความปลอดภัยของระบบ รวมถึงข้อจำกัดด้านการเข้าถึงเครือข่ายอินเทอร์เน็ต อย่างไรก็ตาม ผู้บริโภคทุกกลุ่มอายุต่างรับรู้ถึงประโยชน์ของระบบการชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ ทั้งในด้านความสะดวก ความรวดเร็ว และความสามารถในการจัดการทางการเงิน โดยมีปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการยอมรับเทคโนโลยี ได้แก่ การรับรู้คุณค่าของเทคโนโลยี (Perceived Usefulness) และความง่ายในการใช้งาน (Perceived Ease of Use) ข้อเสนอเชิงนโยบายจากผลการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ การขยายและยกระดับโครงข่ายอินเทอร์เน็ตให้มีความทั่วถึงและเสถียร การส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาทักษะดิจิทัล โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุและผู้มีรายได้น้อย การออกแบบและพัฒนาแอปพลิเคชันที่มีความเป็นมิตรกับผู้ใช้ (User-friendly) และมีระบบความปลอดภัยสูง ตลอดจนการส่งเสริมความรู้เท่าทันด้านภัยคุกคามทางไซเบอร์ในกลุ่มผู้บริโภค เพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านสู่สังคมไร้เงินสด (Cashless Society) อย่างยั่งยืนในระยะยาว