ก้าวแรกของจีนในลาตินอเมริกา: การสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับคิวบา และจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งในทศวรรษ 1960

ผู้แต่ง

  • สิทธิพล เครือรัฐติกาล วิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

DOI:

https://doi.org/10.61462/cujss.v49i1.742

คำสำคัญ:

จีน, คิวบา, ความขัดแย้งจีน-โซเวียต, ฟิเดล คาสโตร, เหมาเจ๋อตง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มุ่งศึกษาปัจจัยที่ทำให้จีนสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับคิวบาเมื่อ ค.ศ. 1960 และปัจจัยที่ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างสองฝ่ายเสื่อมลงอย่างรวดเร็วภายในเวลาไม่กี่ปี โดยอาศัยข้อมูลจากสิ่งพิมพ์ของทางการจีนและบันทึกความทรงจำของนักการทูตจีนที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า แม้เหมาเจ๋อตงจะไม่แน่ใจเกี่ยวกับการปฏิวัติของ ฟิเดล คาสโตร เมื่อ ค.ศ. 1959 ว่าจะนำคิวบาไปสู่เส้นทางของลัทธิสังคมนิยมหรือไม่แต่อย่างน้อยจุดยืนของคาสโตรที่ต่อต้านอิทธิพลของสหรัฐอเมริกาทำให้เหมายอมมีความสัมพันธ์กับรัฐบาลปฏิวัติของคิวบาเพื่อให้จีนมีฐานที่มั่นทางการทูตแห่งแรกในซีกโลกตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในลาตินอเมริกาซึ่งเปรียบเสมือนสนามหลังบ้านของสหรัฐฯ อย่างไรก็ตาม ความขัดแย้งระหว่างจีนกับสหภาพโซเวียต ประกอบกับการเมืองภายในของจีนที่รุนแรงขึ้นทำให้เมื่อถึงกลางทศวรรษ 1960 คาสโตรเลือกเข้าข้างสหภาพโซเวียต จีนจึงยุติความสัมพันธ์ในระดับพรรคต่อพรรคกับคิวบาเมื่อ ค.ศ. 1966

Downloads

Download data is not yet available.

References

Benton, Gregor. 2007. Chinese Migrants and Internationalism: Forgotten Histories, 1917-1945. Oxon: Routledge.

“Castro Comments on Czechoslovak Crisis, August 24, 1968.” 1968. Castro Speech Database. Accessed March 19, 2017. http://lanic.utexas.edu/project/castro/db/1968/19680824.html.

Castro, Fidel, and Ignacio Ramonet. 2008. My Life: A Spoken Autobiography. Translated by Andrew Hurley. New York: Scribner.

“Castro Statement on Cuban-CPR Relations, February 6, 1966.” 1966. Castro Speech Database. Accessed March 9, 2017. http://lanic.utexas.edu/project/castro/db/1966/19660206.html.

Chen Jian. 2001. Mao’s China and the Cold War. Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press.

Cheng, Peter. 1972. A Chronology of the People’s Republic of China from October 1, 1949. Totowa, NJ: Littlefield, Adam & Co.

Cheng, Yinghong. 2007. “Sino-Cuban Relations during the Early Years of the Castro Regime, 1959-1966.” Journal of Cold War Studies 9(3): 78-114.

“Chinese Government and People Strongly Condemn Soviet Revisionist Clique’s Armed Occupation of Czechoslovakia.” 1968. Peking Review, August 23 (supplement), 3-4.

“Closed Neighbor Though Separated by Oceans.” 1960. Peking Review, October 4, 46-47.

Copper, John Franklin. 1976. China’s Foreign Aid: An Instrument of Peking’s Foreign Policy. Lexington, MA: Lexington Books.

“Cuban Government Economic Mission in China.” 1960. Peking Review, November 22, 10.

Declarations of Havana. 1962. Peking: Foreign Languages Press.

“Defend the Cuban Revolution.” 1962. Peking Review, November 2, 6-7.

Deutschmann, David, and Deborah Shnookal, eds. 2007. Fidel Castro Reader. Melbourne: Ocean Press.

Domínguez, Jorge I. 1989. To Make a World Safe for Revolution: Cuba’s Foreign Policy. Cambridge, MA: Harvard University Press.

“Facts on Sino-Cuban Trade.” 1966. Peking Review, January 14, 21-23.

Fernandez, Damian J. 1993. “Cuba’s Relations with China: Economic Pragmatism and Political Fluctuation.” In Cuba’s Ties to a Changing World, edited by Donna Rich Kaplowitz, 17-31. Boulder, CO: Lynne Rienner.

“Fourth Anniversary of the Cuban Revolution, January 2, 1963.” 1963. Castro Speech Database. Accessed February 20, 2017. http://lanic.utexas.edu/project/castro/db/1963/19630102.html.

“Further Remarks on the Sino-Cuban Trade Question.” 1966. Peking Review, February 4, 15-16.

Halperin, Maurice. 1981. The Taming of Fidel Castro. Berkeley, CA: University of California Press.

He Li. 1991. Sino-Latin American Economic Relations. New York: Preager.

Huang Zhiliang. 2007. Zhongla Jianjiao Shi. [History of the Establishments of Diplomatic Relations between China and Latin American Countries]. Shanghai: Shanghai Lexicographical Press. (in Chinese)

Johnson, Cecil. 1970. Communist China & Latin America 1959-1967. New York & London: Columbia University Press.

Kenner, Martin, and James Petras, eds. 1970. Fidel Castro Speaks. London: Allen Lane.

Kulik, Boris T. 2000. Sovetsko-Kitaiskii Raskol: Prichiny I Posledstviia. [The Sino-Soviet Schism: Reasons and Consequences]. Moscow: Russian Academy of Sciences. (in Russian). Cited in Friedman, Jeremy. 2015. Shadow Cold War: The Sino-Soviet Competition for the Third World. Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press.

Lai, Walton Look. 1999. “The Caribbean.” In The Encyclopedia of the Chinese Overseas, edited by Lynne Pan, 248-253. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Levine, Steven I. 1994. “Perception and Ideology in Chinese Foreign Policy.” In Chinese Foreign Policy: Theory and Practice, edited by Thomas W. Robinson and David Shambaugh, 30-46. Oxford: Clarendon Press.

Li Mingjiang. 2012. Mao’s China and the Sino-Soviet Split: Ideological Dilemma. London: Routledge.

Lin Biao. 1965. “Long Live the Victory of People’s War (September 3, 1965).” Lin Biao Reference Archive. Accessed March 8, 2017. https://www.marxists.org/reference/archive/lin-biao/1965/09/peoples_war/index.htm.

López, Kathleen. 2013. Chinese Cubans: A Transnational History. Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press.

Ma Jisen. 2004. The Cultural Revolution in the Foreign Ministry of China. Hong Kong: University of Hong Kong Press.

Mao Tse-tung. 1966. “Talk at The Enlarged Meeting of The Political Bureau, March 20, 1966.” In Selected Works of Mao Tse-tung Vol. IX. Accessed February 3, 2017. https://www.marxists.org /reference/archive/mao/selected-works/volume-9/mswv9_55.htm.

Mao Xianglin. 1997. “Zhongguo he Guba Guanxi de Huigu yu Qianzhan.” [Sino-Cuban Relations: Retrospect and Prospect]. Latin American Studies 2: 35-39. (in Chinese)

Mao Zedong. 1998. On Diplomacy. Beijing: Foreign Languages Press.

National Bureau of Statistics of China, ed. 1982. Zhongguo Tongji Nianjian 1981. [China’s Statistical Yearbook 1981]. Hong Kong: Economic Information and Agency. (in Chinese)

“Quarterly Chronicle and Documentation.” 1966. The China Quarterly 26(April-June): 220.

“Renmin Ribao Editor’s Note on Prime Minister Castro’s Anti-China Statement.” 1966. Peking Review, February 25, 13-14.

Schenkel, Peter. 1970. Cuban Relations with the Communist World. In The Soviet Union and Latin America, edited by J. Gregory Oswald and Anthony J. Strover, 146-158. New York: Praeger Publishers.

Schram, Stuart, ed. 1974. Chairman Mao Talks to the People: Talks and Letters: 1956-1971, translated by John Chinnery and Tieyun. New York: Pantheon Books.

Shih, Chih-yu. 1993. China’s Just World: The Morality of Chinese Foreign Policy. London: Lynne Rienner.

“Sino-Cuban Joint Communique.” 1961. Peking Review, October 6, 9-11.

Triana, Mauro García, and Pedro Eng Herrera. 2009. The Chinese in Cuba, 1847- Now. Edited and translated by Gregor Benton. Lanham: Lexington Books.

Van Ness, Peter. 1970. Revolution and Chinese Foreign Policy: Peking’s Support for Wars of National Liberation. Berkeley, CA: University of California Press.

Wang Jiarui, ed. 2013. Zhongguo Gongchandang Duiwai Jiaowang Jiushinian. [Ninety Years of Foreign Relations of the Communist Party of China]. Beijing: Contemporary World Press. (in Chinese)

Wang, Yu San. 1990. “The Republic of China’s Relations with Latin America.” In Foreign Policy of the Republic of China on Taiwan: An Unorthodox Approach, edited by Yu San Wang, 155-178. New York: Praeger.

“We Stand By Cuba.” 1962. Peking Review, November 2, 3-4.

Wu Xiuquan. 1991. Huiyi yu Huainian. [Reminiscences and Memories]. Beijing: Central Party School Press. (in Chinese)

Xu Shicheng. 2003. Guba. [Cuba]. Beijing: Social Science and Document Press. (in Chinese)

Xu Yichong. 2014. Wo yu Kasiteluo. [I and Castro]. Beijing: Oriental Press. (in Chinese)

Yun Shui. 1996. Chushi Qiguoshi: Jiangjun Dashi Wang Youping. [History of Diplomatic Life in Seven Countries: General Ambassador Wang Youping]. Beijing: World Knowledge Press. (in Chinese)

Zeng Tao. 1997. Waijiao Shengya Shiqinian. [Seventeen Years of Diplomatic Life]. Nanjing: Jiangsu People’s Press. (in Chinese)

Zhu Xiangzhong. 2003. Zai Lamei Renzhi de Suiye. [My Tenure of Office in Latin America]. Beijing: World Knowledge Press. (in Chinese)

Downloads

เผยแพร่แล้ว

14-09-2022

How to Cite

เครือรัฐติกาล สิทธิพล. 2022. “ก้าวแรกของจีนในลาตินอเมริกา: การสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับคิวบา และจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งในทศวรรษ 1960”. วารสารสังคมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 49 (1). Bangkok, Thailand:151-74. https://doi.org/10.61462/cujss.v49i1.742.