‘สลาวอย ชิเชค VS เกรแฮม ฮาแมน’: วิวาทะปรัชญาร่วมสมัย

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้นำเสนอวิวาทะทางการเมืองและปรัชญาร่วมสมัยของนักปรัชญาสองท่าน คือ สลาวอย ชิเชค (Slavoj Žižek)  และเกรแฮม ฮาแมน (Graham Harman) ข้อถกเถียงของนักปรัชญาทั้งสองท่าน อาจกล่าวได้ว่าเป็นข้อถกเถียงทางปรัชญาและการเมือง ซึ่งไม่ใช่เป็นข้อถกเถียงทางการเมืองในลักษณะความเห็นที่ไม่ลงรอยกันระหว่างฝ่ายขวาและฝ่ายซ้าย แต่เป็นข้อถกเถียงถึงการท้าทายและทลายการเป็นศูนย์กลางของความเป็นภาคแสดงของมนุษย์ ตลอดจนการปะทุขึ้นหรืออุบัติขึ้นของภาคแสดงที่ไม่ใช่มนุษย์ที่เข้ามาร่วมสร้างความเคลื่อนไหวใหม่ ๆ และร่วมสร้างปรากฏการณ์ต่าง ๆ บนโลก ดังนั้น บทความนี้นำเสนอว่าการอภิปรายของนักคิดทั้งสองจะเป็นทั้งการเปิดประเด็นทั้งเป็นการขัดเกลาแนวคิดทางสังคมศาสตร์และปรัชญาร่วมสมัยที่น่าสนใจ เช่น ภาวะความเป็นจริง อุตระภาวะ สัจธรรม สัจนิยมใหม่ (อนุมานสัจนิยม) และรูปธรรมนิยม ฯลฯ โดยคำตอบเกี่ยวกับประเด็นสำคัญทางสังคมศาสตร์ของชิเชคมีจิตวิเคราะห์ที่พัฒนาโดย ฌาคส์ ลาก็อง เป็นแกนกลางสำคัญ ในขณะที่แกนกลางสำคัญของฮาแมนคือแนวคิดว่าด้วย‘ภาคแสดง’ ของบรูโน่ ลาตู แนวคิดเรื่อง ‘การคาบเกี่ยวกับของสรรพสิ่ง’ ของอัลเฟรด นอร์ธ ไวท์เฮด ปิดท้ายด้วยแนวคิด ‘ภาวะวิทยาแบบแบนราบ’ ของ มานูเอล ดีแลนดาเป็นคำตอบสำคัญ