ประสบการณ์นิยมรากฐานแห่งทฤษฎีความรู้ในปรัชญาตะวันตก

Main Article Content

พระณรงค์ สุภทฺโท (สายสุข)
บุญร่วม คำเมืองแสน
กฤตสุชิน พลเสน
พระปลัดชำนาญ โสภโณ (ดอกบัวผัน)

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทฤษฎีความรู้ของประสบการณ์นิยม จากการศึกษาพบว่า แนวคิดสำคัญในปรัชญาตะวันตกที่เน้นว่าความรู้เกิดจากประสบการณ์ทางประสาทสัมผัสและการสังเกต นักปรัชญาคนสำคัญ ได้แก่ จอห์น ล็อค ผู้เสนอแนวคิด Tabula Rasa ที่มองว่าจิตมนุษย์เป็นกระดาษเปล่าที่รอรับข้อมูลจากประสบการณ์ และเดวิด ฮูม ที่เน้นว่าความรู้เกิดจากความประทับใจและความคิดที่เกิดจากการรับรู้ซ้ำ ๆ ซึ่งกลายเป็นหัวใจของประสบการณ์นิยม บทความนี้ได้วิเคราะห์แนวคิดของทั้งสองโดยพบว่า ประสบการณ์นิยมมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่ให้ความสำคัญกับการสังเกต การทดลอง และการพิสูจน์ความรู้ แต่ยังมีข้อจำกัดเกี่ยวกับการอธิบายความรู้เชิงนามธรรม ทางคณิตศาสตร์และตรรกศาสตร์ได้ไม่สมบูรณ์ บทความนี้ยังได้กล่าวถึงพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ของประสบการณ์นิยม ตั้งแต่ยุคของล็อคที่เน้นความสำคัญของประสบการณ์ภายนอกต่อการสร้างความรู้ จนถึงฮูมที่ตั้งคำถามต่อความแน่นอนของความรู้และแนวคิดเรื่องเหตุและผล ทำให้เกิดกระแสวิมัตินิยม การศึกษาพบว่า แนวคิดของล็อคและฮูมได้วางรากฐานให้กับญาณวิทยาสมัยใหม่ และการพัฒนาศาสตร์ต่าง ๆ ได้แก่ จิตวิทยา การศึกษา และวิทยาศาสตร์ การใช้ประสบการณ์เป็นฐานในการแสวงหาความรู้ทำให้แนวคิดนี้ถูกนำไปปรับใช้ในหลายสาขา แม้จะมีข้อจำกัดแต่ก็ย้ำถึงความสำคัญของข้อมูลเชิงประจักษ์ในการสร้างความรู้ การวิเคราะห์แนวคิดของล็อคและฮูมสะท้อนให้เห็นถึงวิวัฒนาการของปรัชญาตะวันตก และเปิดโอกาสให้มีการพัฒนาทฤษฎีใหม่ ๆ ในอนาคต ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาและการวิจัยอย่างยิ่ง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
(สายสุข) พ. ส. ., คำเมืองแสน บ. ., พลเสน ก. ., & พระปลัดชำนาญ โสภโณ (ดอกบัวผัน) พ. โ. (ดอกบัวผัน). (2025). ประสบการณ์นิยมรากฐานแห่งทฤษฎีความรู้ในปรัชญาตะวันตก. Journal of Dhamma for Life, 31(2), 318–333. สืบค้น จาก https://so08.tci-thaijo.org/index.php/dhammalife/article/view/4804
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ