ส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ของนักเรียนด้วยหลักปัญญา 3: กรณีศึกษานักเรียนในเขต อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาหลักปัญญา 3 ในพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาทักษะการเรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนในเขต อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา 3) เพื่อส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนในเขต อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา ด้วยหลักปัญญา 3 การศึกษานี้ได้ดำเนินการวิจัยแบบผสมผสาน การวิจัยเชิงปริมาณ ได้แก่ นักเรียนระดับมัธยมศึกในเขต อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา ปีการศึกษา 2568 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 407 คน กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่าง โดยใช้ตาราง Krejcic and Morgan ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 196 คน การวิจัยเชิงคุณภาพ ได้แก่ การสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 10 รูป/คน ผลการศึกษาพบว่า 1) นักเรียนที่มีความคิดเห็นต่อการส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ของนักเรียนด้วยหลักปัญญา 3 : กรณีศึกษานักเรียนในเขต อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านจินตามยปัญญา มีค่าเฉลี่ยมากที่สุด รองลงมา คือ ด้านภาวนามยปัญญา ส่วนด้านสุตมยปัญญา มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด 2) การจัดกิจกรรมส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ในโรงเรียนอำเภอสทิงพระได้รับการออกแบบอย่างสอดคล้องกับแนวคิดของบลูม (Bloom’s Taxonomy) โดยเน้นการพัฒนาพุทธิพิสัย 6 ด้านอย่างครบถ้วน ทั้งการเสริมความรู้ความจำด้วยสื่อหลากหลาย การสร้างความเข้าใจผ่านการอภิปรายและสรุปบทเรียน การนำความรู้ไปใช้จริงในกิจกรรมจำลองสถานการณ์ และการวิเคราะห์ข้อมูลผ่านการตั้งคำถามปลายเปิด นอกจากนี้ โรงเรียนยังส่งเสริมการสังเคราะห์ความรู้จากหลายแหล่งด้วยโครงงานบูรณาการ และฝึกการประเมินค่าด้วยเหตุผลเชิงคุณธรรม นักเรียนได้ลงมือทำโครงการจริง เช่น การลดขยะพลาสติกและผลิตน้ำหมักชีวภาพ พร้อมทั้งเปิดเวทีอภิปรายและกิจกรรมธรรมะถกแถลง เพื่อเสริมทักษะการคิดเชิงวิเคราะห์และคุณธรรมควบคู่กัน กระบวนการเหล่านี้ช่วยให้นักเรียนพัฒนาทั้งความรู้ ทักษะชีวิต และจริยธรรมที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในสังคมปัจจุบันอย่างสมดุลและยั่งยืน