การเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในอาหรับ : ศึกษาเปรียบเทียบอียิปต์และอิหร่าน

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งเสนอปรากฏการณ์การเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตยในอาหรับที่เกิดการปฏิวัติและการตื่นตัวของประชาชนชาวอาหรับหลายประเทศในตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือเพื่อเรียกร้องการปกครองแบบประชาธิปไตยซึ่งเกิดขึ้นตลอดช่วงค.ศ.2010-2012 ปรากฏการณ์ดังกล่าวนำมาซึ่งความสนใจศึกษาเปรียบเทียบว่าการเรียกร้องประชาธิปไตยของประเทศอาหรับแต่ละประเทศมีลักษณะร่วมและลักษณะต่างที่นำไปสู่การเปลี่ยนผ่านเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรผู้เขียนได้นำประเทศอียิปต์และอิหร่านมาเป็นกรณีศึกษาเนื่องจากผลลัพธ์ของการปฏิวัติที่แตกต่างกันของอียิปต์ที่สามารถโค่นล้มรัฐบาลประธานาธิบดีมูบารัคได้เป็นผลสำเร็จเมื่อค.ศ.2011 ในขณะที่รัฐบาลประธานาธิบดีมะห์มูดอะห์หมัดดินีญัด ของอิหร่านยังคงสามารถปกครองประเทศอยู่เช่นเดิมจนถึงค.ศ.2013 มีมูลเหตุมาจากปัจจัยใดเป็นสำคัญผลการศึกษาพบว่าลักษณะร่วมของอียิปต์และอิหร่านที่นำไปสู่การเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตย คือ ปัญหาเผด็จการอำนาจนิยมของรัฐบาล ปัญหาการคอรัปชั่น ปัญหาความขัดแย้งของชนชั้นนำทางการเมือง ปัญหาเศรษฐกิจ เช่น ราคาสินค้าที่สูงขึ้น  อัตราการว่างงานสูง  อัตราเงินเฟ้อสูง  และประเด็นทางสังคมที่โครงสร้างประชากรส่วนใหญ่ของประเทศในขณะนั้นเป็นประชากรวัยแรงงานอายุระหว่าง 20-35 ปี  ส่วนลักษณะต่าง คือ บทบาทของกองทัพที่มีต่อรัฐบาลซึ่งผลลัพธ์ของการปฏิวัติของอียิปต์และอิหร่านแตกต่างกันเนื่องจากกองทัพอียิปต์ให้การสนับสนุนฝ่ายประชาชน ขณะที่กองทัพอิหร่านยังคงสนับสนุนรัฐบาลอย่างแข็งขัน